انرژی‌ های تجدید‌ پذیر از دید سرمایه‌ گذاران خارجی بررسی می‌ شود / انرژی ارزان و فرصتی که نباید از دست داد

بر کسی پوشیده نیست که ایران از یک شرایط محیطی و جغرافیایی بسیار عالی برخوردار است. شرایطی که همه پتانسیل‌های ممکن در هر حوزه‌ای را برای آن فراهم آورده است. حوزه انرژی‌های تجدید‌پذیر حوزه بسیار مهمی است. اما از آنجا که ایران همواره بر انرژی‌های فسیلی خود تکیه داشته، همیشه از این انرژی ارزان و پاک غافل مانده است. مقوله‌ای که تا حد زیادی می‌تواند مشکلات زیستی ایران را برطرف کند.

سال 2017 سال مقابله جهان با کشورهایی نظیر ایران بر سر محیط زیست خواهد بود و ایران باید از هم‌اکنون قابلیت‌های ممکن را بیابد و زیرساخت‌های لازم را فراهم کند تا بتواند این رویارویی را قبل از شکل‌گیری از بین ببرد.

نگاهی به فهرست شرکت‌هایی که برای مذاکره به ایران می‌آیند نشان می‌دهد شرکت‌هایی که در حوزه انرژی‌های تجدید‌پذیر فعال هستند همیشه جزو شرکت‌های پر رنگ به چشم می‌آیند. این نشان می‌دهد که این شرکت‌ها می‌دانند که بازار انرژی خورشیدی در ایران بازار گرمی خواهد شد.

پس چه بهتر که ایران این نشانه‌ها را جدی بگیرد و با بهره‌گیری از این شرکت‌ها خیلی سریع خود را در حوزه انرژی‌های تجدید‌پذیر ارتقا دهد. در این زمینه با دو نماینده شرکت‌هایی که در حوزه انرژی تجدید‌پذیر فعال هستند گفت و گو کردیم تا ببینیم انرژی تجدید‌پذیر از نگاه آنها در ایران چگونه است.

***

کرنولیوس ماتس:

انرژی تجدید‌پذیر فرصت بزرگی برای ایران است

کرنولیوس ماتس(Cornelius Mutthes) عضو هیات‌مدیره شرکت MESIA  آلمان و فعال در حوزه انرژی‌های تجدید‌پذیر معتقد است که شرایط اقتصادی ایران امیدوارکننده است و سال آینده همه تلاش‌های ایران در حوزه اقتصاد به ثمر خواهد نشست.

با توجه به شرایطی که از ایران می‌بینید، فکر می‌کنید که انرژی‌های تجدید‌پذیر در ایران بتوانند راه بازکنند و جای انرژی‌های فسیلی را بگیرند؟

ایران در حال حاضر در مرحله بازار اولیه است، البته قرارداد‌های خوبی نیز در زمینه انرژی‌های تجدید‌پذیر و انرژی‌های ساختمانی بسته است. مقوله انرژی تجدید‌پذیر در ایران به صنعت برق محدود نمی‌شود و پتانسیل جغرافیایی ایران در استفاده از انرژی‌های خورشیدی و بادی بالاست. ایران در حال حاضر خود سازنده کابل و استیل است و فکر می‌کنم خیلی سریع بتواند در حوزه انرژی‌های خورشیدی خودش را جا بیندازد.

این انرژ‌ی‌های تجدیدپذیر به معنای ایجاد شغل‌های جدید در ایران است. در ایران افراد با مهارت و متخصص فراوانی در این زمینه وجود دارند که حضور این افراد کمک مهمی به رشد انرژی‌های تجدید‌پذیر می‌کند. بنابراین معتقدم چشم‌انداز ایران در این حوزه امیدوارکننده است و این کشور می‌تواند خیلی زود تبدیل به قطب صادر‌کننده تکنولوژی و برق به کشورهای دیگر به‌خصوص کشورهای منطقه شود. بنابراین این یک فرصت بزرگ برای ایران است.

شما اشاره کردید به افراد متخصص در ایران، اما بسیاری از کارشناسان معتقدند که ضعف ایران در حوزه تکنولوژی که ناشی از تحریم‌ها بوده سبب شده تا نتواند در این زمینه موفق عمل کند. فکر می‌کنید در شرایط پس از تحریم تکنولوژی به ایران وارد شود و ایران بتواند از این فرصت خوبی که در اختیارش قرار گرفته استفاده کند؟

نه من معتقدم در حال حاضر ایران در حوزه تکنولوژی چیزی کم ندارد. براساس دانش من، ایران تعداد زیادی مهندس زن و مرد در این حوزه دارد و در نشست‌هایی که ما با این افراد داشتیم دانش‌شان بالاست و توانمندی ایجاد تکنولوژی در این افراد وجود دارد. حتی در جریانم که موسسات آموزشی در این زمینه فعال هستند.

بنابراین فکر نکنم مشکلی در زمینه تکنولوژی در ایران وجود داشته باشد و حوزه انرژی خورشیدی می‌تواند سبب مبادلات خوبی برای ایران شود. ما در آلمان، ایتالیا و دیگر کشورهای اروپایی می‌توانیم به این مبادله بزرگ کمک کنیم، مبادله و با هم کارکنیم.

پس شما ایران را در زمینه تکنولوژی ضعیف نمی‌بینید؟

نه من فکر می‌کنم نه تنها ایران در حوزه تکنولوژی ضعیف نیست بلکه خیلی هم قوی و به روز است. من تجربه زیادی در کشورهای آفریقایی و خاورمیانه دارم و می‌دانم که ایران در این حوزه خیلی با مهارت و خبره ظاهر شده است. من فکر می‌کنم مشکل ایران تنها یک چیز است و آن هم مشکل فاینانس و مبادلات بانکی است.

همتایان شما معتقدند که مشکلات بانکی ایران پس از انتخابات آمریکا و با توجه به اینکه چه کسی رئیس‌جمهور شود قابل ارزیابی است و تا آن زمان نمی‌شود درباره آن نظر داد، شما در این باره چه فکری می‌کنید؟

سیاست همیشه فاکتور مهمی در اقتصاد است. پیش‌بینی اینکه سیاست چگونه پیش می‌رود کار آسانی نیست. اما حقیقت این است که اگر ایران بخواهد وارد اقتصاد جهانی شود و یک اقتصاد نرمال و آزاد را دنبال کند باید سیاست‌های همخوان و انعطاف پذیری را دنبال کند. من فکر نمی‌کنم انتخابات آمریکا در زمینه مشکلات مالی مهم باشد.

در حال حاضر خود آمریکا هم تمایل به ورود به بازار ایران دارد و من فکر نمی‌کنم آمریکا و انتخابات پیش روی آن چندان اهمیت داشته باشد. اینکه چه کسی انتخاب می‌شود به هر حال مهم است اما من فکر نمی‌کنم این فاکتور مهمی در زمینه مشکلات مبادلات اقتصادی ایران با جهان باشد. به هر حال بازیگران مهمی در سطح آمریکا وجود دارند و سیاست‌های‌شان می‌تواند در حوزه‌های مختلف اقتصادی در جهان نقش بازی کند. اما این بازی‌ها در خود آمریکا معنا پیدا می‌کند و نمی‌تواند کشورهای دیگر را متاثر کند.

ولی زمانی که صحبت از حضور بانک‌های خارجی و مراودات‌شان با ایران می‌شود این نگرانی وجود دارد که آمریکا مانند گذشته جریمه‌هایی را به آنها تحمیل کند و همین امر سبب شده تا همچنان بانک‌های اروپایی نگران ایجاد ارتباط با ایران باشند!

شرایط نشان می‌دهد که کشورهای اروپایی رویه مثبتی را نسبت به ایران در پیش گرفته‌اند و صحبت‌های مختلفی که می‌شود همه نشان می‌دهد که اروپا تمایل دارد دروازه‌اش را رو به ایران بگشاید. بنابراین من فکر می‌کنم دیر یا زود بانک‌های اروپایی نگرانی‌های‌شان را کنار خواهند گذاشت و دروازه ارتباط ایران و اروپا خواهند شد.

فکر می‌کنید چه عاملی سبب شده با همه امیدواری و روی باز اروپا همچنان بانک‌های اروپایی نگران ایجاد ارتباط بانکی با ایران باشند؟

قبل از توافق، بانک‌ها در دوران تحریم به دلیل مبادله با ایران شامل جریمه‌های سنگین شده‌اند و به دلیل آن جریمه‌ها هنوز این نگرانی با آنهاست که اگر با ایران وارد مبادله شوند ناگهان شرایط تغییر کند و این برای‌شان علاوه بر هزینه، جریمه نیز به همراه داشته باشد. بانک‌های اروپایی به دنبال آن هستند که شرایط ساده را پیش رو ببینند. خبرها نشان می‌دهد که بانک‌های اروپایی این تمایل را دارند که وارد ایران شوند یا با ایران وارد ارتباطات بانکی شوند و من فکر می‌کنم خیلی زود این ارتباط ایجاد می‌شود.

در نهایت با حضور در ایران شرایط مبادلات انرژی تجدید‌پذیر را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

من فکر می‌کنم مبادلات خوبی بین اروپا و ایران به‌خصوص در زمینه انرژی‌های ساختمانی ایجاد شده است. قدم‌های خوبی در حال برداشته شدن است که خیلی زود ما را به مقصد می‌رساند. من فکر می‌کنم ارتباطات شخصی و رو در رو خیلی مهم هستند و حضور ما در ایران و حضور در این نشست‌ها این شرایط را ایجاد کرده تا راحت‌تر بتوانیم با یکدیگر مذاکره کنیم و به یک همدلی و همکاری مشترک در حوزه انرژی‌های تجدید‌پذیر برسیم.

آینده امیدوار‌کننده است و حامل فرصت‌های مهم پیش روی ایران و اروپا که می‌تواند شرایط اقتصاد ایران و جهان را متحول کند. من فکر می‌کنم سال آینده سال پربار و مهمی برای ایران به لحاظ اقتصادی خواهد بود که همه تلاش‌های امروز نتیجه خواهد داد. نتیجه‌ای که به نفع اروپا و دیگر کشورهایی که با ایران وارد مبادله می‌شوند نیز خواهد بود.

***

دیتر کوهلنبرین: 

گاز ارزان مانع انرژی خورشیدی است

دیتر کوهلنبرین (Diether kohlenbrien)، مدیر فروش شرکت گرین وان تک (Green one tec) اتریش معتقد است که انرژی فسیلی و ارزانی آن مهم‌ترین مانع بر سر رشد انرژی‌های تجدید‌پذیر است.

همان‌طور که می‌دانید ایران کشوری است که به لحاظ انرژی‌های تجدیدپذیر دارای پتانسیل بالایی است، اما مشکل عدم رشد انرژی‌های تجدید‌پذیر در ایران، نبود علاقه به سرمایه‌گذاری در‌ این حوزه است. شما با توجه به حضورتان در ایران و آشنایی با این حوزه چه ارزیابی از این حوزه در ایران دارید؟

این نخستین بار است که من به ایران می‌آیم. کشور شما دارای هوا و شرایط محیطی جغرافیایی بسیار خوبی است؛ شرایطی که برای انرژی خورشیدی بسیار عالی است. شرکت ما در حوزه انرژی خورشیدی فعال است و به‌ویژه گرمایش آب از طریق انرژی خورشیدی در ساختمان و صنایع استفاده می‌شود. شرایط کشور شما نیز با حوزه کاری ما بسیار همخوان است.

انرژی خورشیدی علاوه بر ساختمان و صنایع در حوزه برق نیز بسیار کارا است. این انرژی تنها نیاز به فضا دارد تا در کشور شما بتواند رشد کند. من در همین تهران با مشاهده منظره کوه‌ها و آب و هوا این قابلیت را در ایران احساس می‌کنم که می‌تواند با استفاده از انرژی‌های تجدید‌پذیر فضای بسیار بهتری به لحاظ انرژی‌های پاک فراهم کند.

من وقتی از هتل به کوه‌های زیبای شمال تهران نگاه می‌کنم چیزی که در این میان به‌خصوص اوایل صبح توی ذوق می‌زند آلودگی هوا و سیاهی آسمان است. اگر شما بخواهید می‌توانید با استفاده از انرژی خورشیدی خیلی زود این منظره سیاه را روشن کنید. البته احساس می‌شود این علاقه ایجاد شده و خیلی سریع فضای شهری شما به سمت استفاده از انرژی‌های تجدید‌پذیر برود.

شرکت‌های مختلفی در حال حاضر تمایل دارند در این حوزه به ایران بیایند و در این حوزه سرمایه‌گذاری کنند. تکنولوژی انرژی خورشیدی، تکنولوژی وسیع و فراگیری است که در زمینه‌های مختلف قابل استفاده است؛ زمینه‌های بسیار جذاب که شرایط انرژی را در دنیا تغییر داده است.

اکنون شما شرایط را ارزیابی کرده‌اید، آیا نیاز به بررسی بازار دارید یا تصمیم دارید که در حوزه انرژی‌های تجدید‌پذیر با ایران وارد مبادله شوید؟

ما 10 سال پیش با ایران در این حوزه پروژه‌ای را آغاز کرده بودیم. در حال حاضر اما باید نیاز بازار شما را بدانیم. ببینیم نیاز مردم چیست، شرایط محیطی و جغرافیایی شما چه پیش‌نیازهایی دارد تا با آگاهی از این نیازها پیشنهادهای مورد نیاز را به بازار ایران بدهیم تا بتوانیم وارد این حوزه شویم. ما به هر حال تجارت در ایران را دوست داریم. فکر می‌کنم همین حضور ما یک شروع در بازار ایران است و بی‌شک ما این ارتباط را ادامه خواهیم داد و مبادلات‌مان با ایران را جدی در حوزه انرژی تجدید‌پذیر دنبال خواهیم کرد.

شما این همکاری را چگونه دنبال خواهید کرد، آیا با دولت وارد مبادله می‌شوید یا بخش خصوصی را برای همکاری مدنظر دارید؟

بی شک ما با شرکت‌های خصوصی که در حوزه انرژی خورشیدی فعال هستند وارد مذاکره می‌شویم. ما در اتریش شرایط جغرافیایی متفاوتی داریم، در هر کشوری شرایط جغرافیایی برای استفاده از انرژی‌های تجدید‌پذیر متفاوت است و بی‌شک کمپانی‌ها و افراد خبره ایرانی نسبت به شرایط ایران آگاه‌ترند و ما با کمک آنها می‌توانیم نیازهای محیطی شما را بشناسیم و وارد بازار ایران شویم.

هرچند که تمایل داریم شرکت خودمان مستقل فعال باشد اما بی‌شک از همتایان ایرانی‌مان کمک خواهیم گرفت. فکر می‌کنم قبل از هرچیز دولت ایران باید نسبت به انرژی‌های تجدید‌پذیر به یک آگاهی برسد که نیاز ایران و شرایط محیطی آن استفاده از این انرژی است.

دولت ایران باید به این نتیجه برسد که سرمایه‌گذاری در این حوزه بسیار مهم است تا بتواند برای فراهم آوردن زیرساخت‌ها به کمپانی‌های متخصص در این حوزه کمک کند تا این انرژی را در ایران نهادینه کند. من فکر می‌کنم انرژی در ایران به راحتی هدر می‌رود و تبدیل به آلودگی می‌شود که این به نفع ایران نیست.

فکر می‌کنید مهم‌ترین مانعی که سبب شده انرژی تجدید‌پذیر در ایران جدی گرفته نشود چیست؟

من فکر می‌کنم مهم‌ترین مانع انرژی‌های فسیلی است. انرژی‌های فسیلی چون گاز در ایران خیلی ارزان است، بنابراین چون زیرساخت‌های انرژی‌های تجدیدپذیر و خورشیدی گران است ترجیح داده می‌شود که از انرژی‌های فسیلی استفاده شود، در حالی که هزینه اضافی که از  استفاده نکردن از انرژی خورشیدی در حال حاضر به کشور شما وارد می‌شود بسیار بالاتر است.تنها آلودگی برای شما هزینه‌های بسیاری به همراه می‌آورد و اگر زیرساخت‌های انرژی خورشیدی را در کشورتان فراهم کنید و از آن بهره ببرید تا حد زیادی از این هزینه‌های مادی و معنوی کاسته می‌شود.

در اروپا و اتریش انرژی خورشیدی بسیار ارزان‌تر از انرژی فسیلی است و مردم و صنایع تمایل دارند از آن بهره ببرند اما در کشور شما متاسفانه این‌گونه نیست و همین مانع بزرگی بر سر انرژی تجدید‌پذیر است. من فکر می‌کنم دولت شما نیاز دارد که انرژی فسیلی‌اش را در راه بهتری خرج کند و بهره بهتری از آن ببرد به جای آنکه آن را ارزان خرج کند که هزینه‌بر نیز بشود.

علاوه بر موانعی چون انرژی فسیلی در ایران، مشکل فاینانس و مبادلات بانکی نیز برای تجارت با ایران وجود دارد. این شرایط را چگونه می‌بینید و با توجه به تمایل به تجارت با ایران با این مانع چه می‌کنید؟

بله، متاسفانه این مهم‌ترین مشکل است ولی فکر می‌کنم خیلی زود این مشکل حل شود. افراد زیادی روی آن در حال کار کردن هستند و تلاش دارند که این مشکل حل شود. تلاش بر این است که مبادله مالی با ایران تسهیل شود و من فکر می‌کنم خیلی زود این اتفاق بیفتد. در حال حاضر ما بر سر یک پروژه برقی در ایران با یک کمپانی وارد همکاری شده‌ایم که با برطرف شدن مشکلات بانکی و آگاهی از نیاز بازار، خودمان مستقل وارد بازار ایران می‌شویم و در آن فعال خواهیم بود.

ارتباط با نویسنده: s.boroumand@forsatnet.ir