بانک تنها باید تامین‌ کننده سرمایه باشد

مسعود دانشمند، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران و تهران بر این عقیده است که حضور بانک‌ها در توسعه اقتصادی بنگاه‌ها باید به‌صورت تامین سرمایه باشد. البته با توجه به نرخ بهره بالا در مقابل بازده تولید پایین، در دراز مدت، بنگاه‌ها توان پرداخت اقساط خود را نداشته و در نهایت بانک مالک بنگاه می‌شود. به همین دلیل، او بر این عقیده است که بنگاه باید منابع مالی خود را از نظام بین‌الملل تامین کند که این نیز نیازمند اتصال ایران به نظام بانکی جهانی است.

آیا حضور بانک به‌عنوان حامی مالی کمکی به رشد و توسعه اقتصادی بنگاه‌ها می‌کند؟
وظیفه بانک فعالیت اقتصادی نیست. وظیفه بانک تامین اعتبار و منابع مالی است. اگر قرار باشد بانک به فعالیت اقتصادی بپردازد در این صورت از فعالیت بانکداری خود باز می‌ماند. بانک می‌تواند سرمایه مورد نیاز را به‌صورت کوتاه‌مدت یا بلند‌مدت در اختیار بنگاه اقتصادی قرار دهد. این سرمایه نیز می‌تواند به‌صورت خرید مواد اولیه، سرمایه در گردش، ایجاد واحد تولیدی و دیگر موارد باشد. در همه‌جای دنیا سرمایه تاسیس یک بنگاه اقتصادی یا واحد تولیدی توسط فرد تامین نمی‌شود، بلکه بخشی از آن توسط فرد و بخشی دیگر، به طور مثال میزان 20 درصد از سوی بانک تامین می‌شود.

آیا تامین سرمایه در آینده بانک را محق در فعالیت‌های اقتصادی بنگاه نمی‌کند؟
این‌گونه نیست که تامین سرمایه موجب شود یک بانک خود را مالک بنگاه اقتصادی بداند اما در ایران به دلیل بالا بودن نرخ بهره بانکی و پایین بودن بازده تولید، به تدریج به سمتی حرکت می‌شود که بانک مالک واحد تولیدی خواهد شد. در حالی که در دنیا نرخ بهره بانکی شش یا هفت درصد و بازده سرمایه بیش از 20 درصد بوده، اما در ایران بهره بانکی 30 و بازده تولید 12 درصد است.
راه‌حل چیست؟
راه‌حل این است که بنگاه‌ها و واحدهای تولیدی از منافع مالی بین‌المللی تامین سرمایه شوند و بخشی از نیازهای ابزاری خود را از نظام مالی دنیا تامین کنند. در این صورت بازده تولید افزایش می یابد و بنگاه می‌تواند اقساط وام خود را بپردازد. اما این نیز اتفاق نمی‌افتد، مگر اینکه ایران به نظام بانکی بین‌الملل متصل شود. اما تا زمانی که تحریم وجود داشته باشد، امکان‌پذیر نخواهد شد.