تجدید نظر در پروژه انتقال آب زرین گل به شاهرود

مدیر عامل شرکت مدیریت منابع آب ایران در پاسخ به «فرصت‌امروز» درباره دلیل اجرای پروژه انتقال آب زرین گل به شاهرود با وجود مشکلات آبی در استان گلستان، از تجدیدنظر در میزان حجم آب انتقالی به استان سمنان خبرداد. به گزارش «فرصت‌امروز» پروژه‌های انتقال آب در ایران این روزها رونق زیادی دارد. البته اجرای این پروژه‌ها به منظور تأمین آب شرب مناطق مختلف مخالفان فراوانی هم در میان کارشناسان بخش آب دارد. این پروژه‌ها با مخالفت مردم محلی هم همراه است. مردم محلی معتقدند که اجرای پروژه‌های انتقال آب حق‌آبه‌های تاریخی آنها در پایین دست را با مشکل مواجه می‌کند. اما دولت هم تأکید دارد که راه دیگری برای تأمین آب شرب مردم وجود ندارد.

عمده پروژه‌های انتقال آب از سرچشمه‌های کارون به سمت مرکز ایران کلید خورده‌است. البته پروژه دیگری هم برای تأمین آب مردم سمنان از طریق استان گلستان در شمال شرق کشور در دست اجراست. کارشناسان آب بر این باورند که پروژه‌های انتقال آب نظام آبی منطقه مبدا (منطقه‌دهنده آب) را با مشکلات جدی روبه‌رو می‌کند ضمن آنکه مردم دریافت‌کننده آب هم به منبع آب مطمئن و پایدار دسترسی نخواهند داشت. زیرا ظرف کمتر از یک دهه، به دلیل بروز خشکسالی‌های ممتد در ایران، مناطق مبدا با چالش جدی مواجه می‌شوند و به این ترتیب مسائل اجتماعی در این مناطق رخ خواهد داد. کارشناسان آب تنها راه تأمین نیازهای جامعه را کنترل مصرف در حوضه‌های آبریز می‌دانند.

با این وجود محمد حاج رسولی‌ها در نشستی خبری که دیروز در محل شرکت مدیریت منابع آب ایران برگزار شد، در پاسخ به انتقادات مطرح شده در زمینه پروژه انتقال آب زرین‌گل به شاهرود، گفت: این پروژه در سال 76 از شرکت مدیریت منابع آب مجوز اجرا دریافت کرده‌است. وی با اشاره به اینکه پروژه‌های انتقال آب فقط با هدف تأمین آب شرب انجام می‌شود، افزود: کل حجم مجاز قابل انتقال در این پروژه 5میلیون متر مکعب بوده که در مقایسه با منابع آبی استان گلستان حجم ناچیزی است.

مدیر عامل شرکت مدیریت منابع آب ایران کل ورودی آب به سدهای استان گلستان را 148 میلیون متر مکعب در سال دانست و گفت: سال آبی گذشته میزان آب ورودی به پشت سدهای استان گلستان 142 میلیون متر مکعب بود. در این سال کل خروجی آب از سدهای استان گلستان 100 میلیون متر مکعب به ثبت رسید.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا در زمان بازنگری طرح، اجرای خط انتقال آب متوقف خواهد شد، گفت: عملیات اجرایی خط انتقال آب از سال 84 آغاز شده است و بخشی از آب منتقل شده از منابع زیرزمینی و چاه‌های طول مسیر تأمین می‌شود. اما با توجه به بازنگری در حجم انتقال آب از زرین گل به دلیل وقوع خشکسالی‌های اخیر، باید تا تعیین‌تکلیف نهایی طرح منتظر ماند.

80درصد آب سطحی را مصرف می‌کنیم

اخیــراً متــولیــان ســازمان حفاظت محیط زیست اعلام کرده‌اند که 80 درصد منابع آب کشور استفاده می‌شود. حاج رسولی‌ها آمار ارائه شده از سوی سازمان حفاظت محیط زیست را این‌گونه اصلاح می‌کند. «ما به دلیل بروز خشکسالی در سال‌های اخیر، سالانه 80درصد منابع آب سطحی را به تله انداخته و استفاده می‌کنیم».

به گفته وی، چاره دیگری جز استفاده از این میزان آب برای رفع نیازهای جامعه وجود ندارد. اما در سال‌های ترسالی، عموما 60درصد منابع آب سطحی به تله انداخته شده و استفاده می‌شود. مدیر عامل شرکت مدیریت منابع آب بیان کرد: در حال حاضر مصرف منابع آب در ایران بالاتر از استانداردهای جهانی است اما به دلیل شرایط خشک ایران نمی‌توانیم خود را با اروپا و سایر کشورهای جهان مقایسه کنیم. با این وجود، مصرف بیش از 60 درصد منابع آب سطحی نیز معقولانه و منطقی نیست.

وی کل آورد رودخانه‌های ایران در سال گذشته را 41 میلیارد متر مکعب اعلام کرد و افزود: ورودی مخازن سدهای کشور بیش از 30 میلیارد متر مکعب بوده‌است. به این ترتیب ما 80 درصد منابع سطحی آب را پشت سدها ذخیره کرده و مصرف می‌کنیم. حاج رسولی‌ها اضافه کرد: حجم ذخایر استراتژیک زیرزمینی بر اساس تخمین‌ها 500 میلیارد متر مکعب برآورد شده‌است. تاکنون 114 میلیارد متر مکعب از این ذخایر برداشت کرده‌ایم. این میزان برداشت 10 درصد خارج از توان سفره آب‌های زیرزمینی است. 

4 استان با کمبود آب روبه‌رو بودند

مدیر عامل شرکت مدیریت منابع آب ایران در ادامه نشست خبری خود با رسانه‌ها به تشریح وضعیت منابع آبی کشور در سال آبی گذشته پرداخت و گفت: میزان بارندگی در سال آبی 94-93، 197 میلیمتر بود. این رقم در سال آبی ماقبل 219 میلیمتر به ثبت رسید.
وی اضافه کرد: با توجه به اینکه متوسط درازمدت بارش‌ها در کشور 241 میلیمتر است، بارش‌های سال آبی 94-93 نسبت به بلندمدت 18 درصد کاهش داشته است. کاهش بارش‌های سال آبی یاد شده نسبت به سال ماقبل آن نیز حدود 10درصد بوده‌است.

حاج‌رسولی‌ها حوضه آبریز خلیج فارس و دریای عمان را یکی از حوضه‌های حساس کشور توصیف کرد و افزود: حدود 50 درصد مخازن سدهای کشور در این حوضه آبریز واقع شده‌است اما بدترین میزان بارندگی در سال آبی گذشته در این حوضه رخ داد. میزان بارش‌ها در این حوضه نسبت به درازمدت 38 درصد کاهش داشته و نسبت به سال گذشته 31 درصد منفی بوده‌است. وی حوضه آبریز مرکزی را نیز یکی دیگر از حوضه‌های حساس کشور دانست که حیات آن به بارندگی به موقع وابسته است اما بارش خوبی را در سال آبی گذشته نداشته‌است.

مدیر عامل شرکت مدیریت منابع آب ایران ورودی مخازن سدهای کشور را در سال آبی 94-93 دارای 12 درصد کاهش نسبت به مدت مشابه سال قبل‌تر اعلام کرد و افزود: روان آب‌های سطحی در سال آبی یاد شده نسبت به مدت مشابه سال قبل‌ 4درصد کاهش داشته‌است.  وی گفت: در سال آبی گذشته (94-93) 11 استان دارای تنش آبی، 16 استان دارای تنش آبی شدید و چهار استان کمبود آب را تجربه کردند. حاج رسولی‌ها ادامه داد: برای چهار استان بوشهر، فارس، گلستان و هرمزگان به عنوان مناطق دارای کمبود آب ناگزیر به تدوین برنامه قطعی آب شدیم.