برخوردهای قضایی کافی نیست، ساختار باید اصلاح شود / تکثیر مجرمان ارزی در ساختار معیوب بازار ارز

بررسی تحولات قیمتی نرخ ارز نشان می دهد که بانک مرکزی تلاش دارد ارز را به سمت تک نرخی شدن ببرد؛ رویدادی که بانک مرکزی وعده داده است تا به زودی آن را محقق کند. 

به گزارش «فرصت امروز» ساختار بازار ارز ایران ساختاری آسیب پذیر است. در این بازار دلال های بزرگ با مشارکت چندین کلان سرمایه دار که هر از گاهی عده ای از آنها به برخوردهای انتظامی و قضایی به عموم جامعه معرفی می شوند توانسته اند با استفاده از فضای ارز دو نرخی شرایطی را رقم بزنند که در آن به سودهای کلانی دست یابند.

این دسته افراد با دسترسی به منابع اصلی به ارزهای دولتی ارزان دست یافته و از این راه رانت های کلانی را به جیب می زنند. این ساختار دوگانه معیوب موجب شده است تا در بزنگاه های مشکلات اقتصادی، دلالان و چهره های اصلی پشت پرده ای که بازار ارز را به جولانگاه سودجویی خود تبدیل کرده اند، بازی خطرناکی را با اقتصاد آغاز کنند.

در سال های تلاطمات ارزی در دولت دهم این بازی بسیار مشهود بود و دود آن در چشم اقتصاد کشور رفت چنان که قوه قضاییه با برخی از این بازیگران پنهان به تازگی برخورد کرده و احکام آنها در این باره منتشر شده است. در این باره محسنی اژه ای درباره حکم یکی از اخلالگران ارزی اعلام کرد که وی به جرم اخلال در نظام اقتصادی به ۲۰ سال حبس و برگرداندن ۱۸۱ میلیارد تومان محکوم شد که این حکم در دیوان عالی کشور تایید شده است و یکی دیگر از اخلالگران ارزی هم به 12 سال حبس محکوم شد.

دلیل تداوم اعمال مجرمانه در بازار ارز

اما نکته مهم این است که با وجود این برخوردها چرا همچنان اخلالگران ارزی پایانی ندارند و باز هم بازار شاهد این بازی های پنهانی است. واقعیت این است که این ساختار غلط اقتصادی است که چنین مجرمانی را پرورش می دهد و تا زمانی که نظام دو نرخی ارزی وجود دارد این مجرمان هم در بازار تکثیر می شوند. به همین دلیل است که بسیاری از تحلیلگران اقتصادی اعتقاد دارند که ارز تک نرخی برای کاهش مفاسد اقتصادی بهترین راهکار است و موجب شفاف سازی اقتصادی در این زمینه می شود. اما آیا بانک مرکزی موفق به این کار می شود؟

این ضرورت ها در حالی است که بانک مرکزی صحبت از تک نرخی کردن ارز تا پایان امسال به میان آورده و وعده داده است که نرخ دلار دولتی با بازار آزاد، آنقدر به هم نزدیک خواهد شد که بتوان به راحتی بساط ارز دولتی را برچید و قیمت بازار آزاد و مرجع را یکی کرد.

وعده دوباره سیف برای یکسان سازی

رئیس کل بانک مرکزی چندی پیش در این باره وعده داده که یکسان سازی نرخ ارز در شرف تحقق است و در حال حاضر نیز مقدمات آن آماده شده است.

وی افـــزود: تمــامـــی زمینه سازی های موردنظر در این زمینه انجام و زمان اجرای آن به زودی اعلام خواهد شد.

رئیس کل بانک مرکزی در پاسخ به این سوال که نرخ ارز در این جریان چطور تعیین می شود، گفت: بانک مرکزی تعیین قیمت نخواهد کرد و امر قیمت گذاری توسط بازار انجام خواهد شد.

سیف افزود: اکنون ممنوعیت های گذشته برای انجام عملیات ارزی برداشته شده و صادرکنندگان می توانند با اطمینان خاطر ارزهای شان را به نظام بانکی عرضه دارند و در مقابل بانک ها هم می توانند از این ارزها برای گشایش اعتبار به منظور واردات محصولاتی که ارز آزاد دارند، استفاده کنند.

رئیس کل بانک مرکزی بیان کرد: این اقدام باعث می شود خطری که صادرکنندگان و وارد کنندگان در انجام فعالیت ها با ارز آزاد داشتند، کاهش یابد و فعالیت ها در بستر امن نظام بانکی انجام گیرد.

کم شدن تدریجی فاصله ارز دولتی و آزاد

حال هم چند وقتی است که قیمت دلار رو به افزایش گذاشته و با حرکتی آرام و هدفمند، به سمت افزایش پیش می رود.

البته برخی روزها، به همان میزانی که نرخ دلار دولتی افزایش می یابد، دلار آزاد هم صعود می کند و شرایط را به نوعی برای یکسان سازی این دو نرخ، کمی سخت می سازد، اما به هرحال بانک مرکزی به حرکت آرام خود حداقل در چند ماه گذشته ادامه داده و زمینه را به نوعی فراهم کرده که بتوان یکسان سازی نرخ ارز را با راحتی بیشتری انجام داد.

روز گذشته هم نرخ دلار دولتی که از سوی بانک مرکزی اعلام شده افزایش را نشان می دهد و به ۳۱۷۵۵ریال رسیده است در حالی که دلار در آخرین معاملات روز گذشته بازار آزاد تهران ۳۵۹3۰ریال بوده است. از اول آبان ماه هم البته این نرخ رسمی دلار بوده است که تلاش کرده خود را به نرخ بازار آزاد نزدیک کند، به نحوی که قیمت دلار دولتی در روز دوم آبان ماه، ۳۱۷۳۰ریال بوده یعنی همان نرخی که در روز اول آبان ماه نیز ۳۱۷۳۰ریال به ثبت رسیده است. در سی ام مهر نیز نرخ دلار دولتی ۳۱۶۸۷ریال بوده است.

دیروز نرخ پوند دولتی ۳۸۷۴۱ریال، فرانک سوییس ۳۱۹۳۲ریال، کرون سوئد ۳۵۵۸ریال، درهم امارات ۸۶۴۶ریال، لیر ترکیه ۱۰۳۱۳ریال است.

ارتباط با نویسنده : nasim64najafi@gmail.com