آرزوهای بزرگ برای اصلاح نظام بانکداری / خروج نرخ سود از میدان رقابت بانک ها

بانک مرکزی قصد دارد مسابقه بانک ها برای پرداخت سود بیشتر در جهت جذب سپرده بیشتر را مهار کند. 

به گزارش «فرصت امروز» به نظر می رسد پایبند نبودن اغلب بانک ها به نرخ سود مصوب و اعلامی از سوی شورای پول و اعتبار، کاسه صبر بانک مرکزی را لبریز کرده است و این بانک قصد دارد با تعیین سقف برای جذب سپرده از مسابقه پرداخت سود بانکی آنها جلوگیری کند.

در این باره فرشاد حیدری، معاون نظارتی بانک مرکزی از برنامه جدید این نهاد برای تعیین سقف جذب سپرده و منابع بانک ها خبر داد و گفت: بخشنامه این کار تا پایان مهرماه با رویکرد ایجاد رقابت سالم بین بانک ها ابلاغ می شود.

فرشاد حیدری افزود: این نکته اهمیت دارد که یک بانک تا چه حد می تواند سپرده جذب کند و به ازای آن تسهیلات دهد و دارایی جدید ایجاد کند.

وی ادامه داد: به طور حتم باید این میزان جذب سپرده متناسب با حقوق صاحبان سهام آنها، اندازه بانک، قدمت و توان کارشناسی و نیز کفایت منابع انسانی آن باشد.

معاون نظارتی بانک مرکزی گفت: وقتی سقف سپرده برای بانک ها تعریف و بعد از تصویب ابلاغ شود، هیچ بانکی نمی تواند با برتری قیمتی خارج از سقف مربوطه جذب سپرده کند که این شرایط رقابت را برای بانک های قانون مدار مهیاتر می کند.

وی افزود: بانکی که با رعایت نکردن نرخ سود مصوب شورای پول و اعتبار اقدام به جذب منابع کند، با ابزار سپرده قانونی و سایر مقررات با آن برخورد خواهد شد، بنابراین به نفع بانک ها خواهد بود که نرخ های مصوب را مراعات و در سقف سپرده ای مصوب فعالیت کنند.

حیدری افزود: بانک مرکزی بازی رقابت را به نفع بانک های قانون مدار تغییر مسیر می دهد تا در چارچوب مقررات همه بتوانند راحت تر کسب و کار کنند.

عطش جامعه برای کسب سود بیشتر

به گزارش «فرصت امروز» یکی از موثرترین ابزار بانک ها برای جذب سپرده تاکنون پرداخت سود بیشتر است. سود بیشتر تا اندازه ای جذابیت دارد که حتی با وجود شکستن حدود قانونی از سوی بانک ها برخی سپرده گذاران ترجیح می دهند با پذیرفتن ریسک هـــای سنگیـــن، دارایی های خود را که گاه مبالغ هنگفتی را شامل می شود در موسسات مالی و اعتباری غیر مجاز سرمایه گذاری کنند و از این راه سود بیشتری به دست آورند، البته این ریسک کشنده گاه با ورشکستگی این دست از موسسات به از دست رفتن اصل سرمایه شان منجر می شود.

با توجه به عطش بی پایان سپرده گذاران برای سود بیشتر است که بانک ها هم تلاش می کنند با استفاده از حربه سود بیشتر سپرده گذاران را متقاعد سازند در نزد آنها سپرده گذاری کنند. در این باره تاکنون بانک مرکزی اعلام کرده است که نظارت های شدیدی را اعمال خواهد کرد و با بانک های متخلف مقابله می کند، اما با این وجود بانک ها روش هایی را به کار می برند که بانک مرکزی قادر به مهار آنها نیست. حال بانک مرکزی قصد دارد با تعیین سقف جذب سپرده برای بانک ها شرایطی را فراهم کند که اصل مسابقه سود برای آنها منتفی شود، اما آیا در عمل چنین برنامه ای امکان پیاده شدن دارد؟

دو مانع مهم برای برنامه بانک مرکزی

عنایت پورسیف، کارشناس اقتصادی در این باره به «فرصت امروز» گفت: چنین برنامه ای امکان اجرایی بسیار محدودی دارد و فکر نمی کنم که بانک مرکزی در مرحله عمل چندان به اجرای آن پایبند باشد. دلیل این فرض هم دو مانع مهم است؛ اول کمبود منابع بانک و دوم وجود رقبای بی انضباطی به نام موسسات مالی و اعتباری غیر مجاز.

وی افزود: بانک ها با مشکلات زیادی در بخش منابع مواجه هستند. یکی از دلایلی که دولت قصد دارد با وجود انتقادات بسیار از سوی مخالفان، با تسعیر ارز که راهی غیر علمی و غیر اصولی است بدهی بانک ها را بپردازد این است که بانک ها با وجود کمبود منابع قادر به ارائه تسهیلات نیستند و به همین دلیل چرخ بخش تولید نمی چرخد. از طرف دیگر وجود فساد پنهان در برخی بانک ها که منجر به اعطای تسهیلات بی ضابطه به برخی افراد شده و از سوی دیگر مشکلات اقتصادی که توان قسط دهی گیرندگان تسهیلات را در بخش تولید تضعیف کرده موجب شده است بانک ها با حجم قابل ملاحظه ای از معوقات بانکی مواجه شوند. بنابراین بانک مرکزی نمی تواند در برابر جذب سپرده بانک ها مقاومت کند و چنین کاری از این منظر غیر ممکن است.

پورسیف تاکید کرد: وجود موسسات مالی و اعتباری غیر مجاز هم مانع بزرگی بر سر راه این برنامه است. این موسسات تحت هیچ شرایطی ضوابط بانک مرکزی را رعایت نمی کنند همچنان که در موضوع سودهای بانکی می بینیم در این موضوع هم تن به ضوابط بانک مرکزی نمی دهند. بنابراین با محدود کردن بانک ها برای جذب سپرده، این موسسات مالی و اعتباری غیر مجاز هستند که با شکستن حدود قانونی سپرده های بیشتری را جذب می کنند و سود سرشاری را از آن خود خواهند کرد.

ارتباط با نویسنده : nasim64najafi@gmail.com