دست بسته دولت

د‌رحال‌حاضر دولت با دو مشکل اساسی روبه‌رو است و به هیچ و جه سعی نمی‌کند از مردم پنهان کند چرا که این مشکلات جزو اخباری هستند که مکرر از طریق رسانه‌های گروهی بازتاب پیدا می‌کند و به گوش عموم می‌رسد. 

نخست، مسئله کاهش شدید قیمت نفت است که تمام محاسباتی را که در بودجه عمومی کشور در نظر گرفته شده تحت تاثیر قرار داده و دوم، مسئله توافق فراگیر با گروه 1+5 است که به نتیجه نرسیده و تحریم‌های اقتصادی و بلوکه شدن پول‌های کشورمان در سایر کشورها کماکان ادامه دارد . از سوی دیگر همکاری لازم از طریق کشور‌هایی نظیر چین‌ و روسیه که به‌صورت سنتی با ما دارای روابط بازرگانی و اقتصادی بودند به عمل نمی‌آید به طوری که ما عملا نتوانستیم از منابع مالی حاصل از فروش نفت‌مان که در چین بلوکه شده بود استفاده کنیم و باوجود اینکه بانک مرکزی در نشست‌های مختلفی که با مقامات چینی برگزار کرد به توافق رسیده بود که چینی‌ها 70 میلیارد دلار برای پروژه‌های صنعتی ایران فاینانس در اختیارمان قرار دهند، این مسئله عملی نشد. از جمله مهم‌ترین این پروژه‌ها چند طرح پتروشیمی به ارزش 10 میلیارد دلار و هفت کارخانه فولاد‌سازی نیمه تمام و دو کارخانه آلومینیوم‌سازی در مسجد سلیمان واقع در استان خوزستان است که متاسفانه هیچ‌کدام‌شان به گشایش اعتبار منجر نشدند.

از طرفی  روس‌ها نیز باوجود اینکه در این زمینه دارای تکنولوژی انحصاری تولید پودر آلومینا هستند با ما همکاری نکردند و از این طرح خارج شدند. اکنون دولت با مشکلات بزرگی رو‌به‌رو است و باید هرچه سریع‌تر تدابیر لازم از جمله اعمال یک سیاست ریاضتی اقتصادی در ایران مثل کاهش یارانه‌ای را که روی قیمت سوخت پرداخت می‌شود به عمل آورد .

همچنین اصلاح نرخ ارز در بودجه عمومی نیز می‌تواند بخشی از درآمدهای دولت را جبران کند. از سوی دیگر دولت باید از خود جسارت و شهامت لازم را نشان دهد و در نهایت به کسانی که دارای درآمد بالا هستند یارانه پرداخت نکند. همچنین با تدوین سیاست‌های انگیزشی بخش خصوصی را در شرایطی قرار دهد تا بتوانند سرمایه‌گذاری‌های بیشتری انجام دهند.

در حال حاضر متاسفانه دست دولت بسته است و توان کافی را جهت اجرای برنامه‌های خود به‌ویژه برنامه‌های خروج از رکود ندارد. واقعیت این است که هر دوعوامل برونی و درونی در ناکامی دولت و شکل‌گیری این روند نقش داشتند و خواهند داشت. بعید به نظر می‌آید که بتوان برمشکلات بیرونی غلبه کرد و از طرفی ما در داخل نیازمند پاره‌ای از اصلاحات در ساختار اداری خود هستیم تا در نهایت بتوانیم راحت‌تر از بحران رکودی خارج شویم. 

* اقتصاددان