رقابت نزدیک، آسیب‌‌ پذیری زیاد !

صنایع سلولزی در کشور یکی از بخش‌های مولد و چند منظوره است که تولیدات آن اقلام مختلفی از محصولات بهداشتی مصرفی را شامل می‌شود. نیاز به مصرف این تولیدات همیشگی و دائمی است و ارتباط چندانی به وضعیت اقتصادی مردم یا رکود فعلی ندارد. البته رکود که ماحصل نامبارک تحریم‌های بین‌المللی بوده، شرایط تولید را برای فعالان این عرصه دشوار کرده به طوری که بیش از 70 درصد ظرفیت واحدهای تولیدی کشور خالی مانده است.

با توجه به وضعیت موجود کشور، فعالان و تولید‌کنندگان این صنعت، سرمایه‌گذاری را توصیه نمی‌کنند. برای پی بردن به زیر و بم فعالیت در بخش صنایع سلولزی و تولید محصولات بهداشتی با دکتر عباس فصیح خوشگرد، مدیرعامل شرکت ماهین سمنان و تولید‌کننده محصولات شکوه به گفت‌وگو پرداخته‌ایم.

خوشگرد درباره نحوه فعالیتش در این صنعت و تولید دستمال کاغذی می‌گوید: این مجموعه در سال 1373 در فضایی به متراژ 700مترمربع و با 18نفر پرسنل در شهرک صنعتی سمنان آغاز به کار کرد. در حال حاضر بعد از 22سال که از فعالیت شرکت می‌گذرد، به یکی از مجهزترین و مدرن‌ترین واحدهای تولیدی صنایع سلولزی تبدیل شده است که محصولات متنوعی از جمله انواع دستمال کاغذی، نوتر بهداشتی و پوشک کودکان تولید می‌کند.

ضمن اینکه شرکت ماهین سمنان نخستین واحد تولیدی کشور است که اقدام به تولید محصولات بهداشتی به‌صورت تمام اتوماتیک و بدون دخالت دست کرده است. الان مجموعه ما در فضایی به مساحت 40هزار مترمربع و با 400نفر پرسنل مشغول به فعالیت است.

نبض اقتصاد کند می‌زند

خوشگرد درباره شرایط فعلی بازار و تولید می‌گوید: به طور کلی از دو سه سال اخیر کشور گرفتار رکود شدید و بی‌سابقه‌ای شده که خروج از آن به راحتی ممکن نیست. تامین مواد اولیه و کمبود نقدینگی، سود بانکی بالا و کمرشکن و ثابت ماندن نرخ دلار عمده مشکلاتی هستند که همه ارکان تولیدی و اقتصادی کشور را درگیر کرده است.

با این شرایط و گرفتاری‌ها رغبتی برای سرمایه‌گذاری نیست و صاحبان سرمایه ترجیح می‌دهند سراغ فعالیت‌های زودبازده و پرسود مثل سپرده‌گذاری و ساختمان‌سازی بروند و کسی دنبال تولید نمی‌رود. با این همه اوضاع و احوال خوب نیست و چرخ اقتصاد کشور به کندی می‌چرخد. وی به مشکلات تولید اشاره می‌کند و می‌افزاید: قیمت تمام شده محصول تولیدی خیلی بالاست. نرخ فروش تولیدات ما فاصله زیادی با قیمت تمام شده ندارد و به نوعی سربه‌سر می‌شود.

بدین صورت که اگر ما ایکس واحد از تولید کم کنیم نه تنها سود کار را از دست می‌دهیم، بلکه دچار ضرر هم می‌شویم. رقابت بسیار تنگاتنگ و نفس‌گیری در این حوزه برقرار و آسیب‌پذیری آن نسبت به دیگر صنایع بیشتر است. از طرفی با توجه به اینکه بازار تولید و عرضه اشباع شده، ادامه این کار با این شرایط بسیار سخت شده است.

مشکلات پیش‌رو

این تولیدکننده قدیمی یکی از مهم‌ترین مشکلات پیش‌رو را اشکالات سیستم بانکی و ناکارآمدی آن می‌داند و می‌گوید: جدای از بالا بودن نرخ سود بانکی، مشکل دیگر عدم امکان انتقال ارزی به خاطر مسدود شدن سوییفت است.

پول همین مقدار صادرات اندک را به خاطر مشکلات انتقال ارز نمی‌توانیم منتقل کنیم. وی حجم مصرف سرانه کشور را برای هر نفر دو کیلوگرم در سال عنوان کرد که با میزان سرانه جهانی فاصله زیادی دارد. متوسط مصرف سرانه در آمریکا 31کیلو و در اروپا 29کیلوگرم است.

مقدار مصرف رابطه مستقیمی با بهداشت فردی و نحوه استفاده از این محصولات دارد. هرچقدر مقدار مصرف بیشتر باشد، تقاضا برای عرضه بیشتر خواهد بود. عمده صادرات ما به عراق، افغانستان و کشورهای آسیای میانه است. مهم‌ترین رقبای ما در منطقه کشورهای ترکیه، مصر و تونس هستند که حجم زیادی از بازارهای کشورهای منطقه و شیخ‌نشین‌های خلیج‌فارس را در اختیار دارند.

تولید

خوشگرد در مورد شیوه تولید می‌گوید: اگر تولید مکانیزه یا حداقل نیمه‌مکانیزه نباشد اصلا صرف نمی‌کند. چون هزینه‌های دستمزد و بیمه و سایر هزینه‌های جانبی آنقدر بالا می‌رود که کارفرما قید کار را می‌زند. اقلام تولیدی در این صنعت بسیار متنوع است که در اندازه‌ها و مدل‌های گوناگونی تهیه می‌شود.

هر کدام از اینها ادوات و ماشین‌آلات مخصوصی را می‌خواهد که بسته به حجم تولید هزینه‌هایش فرق می‌کند. ممکن است کسی با 100میلیون تومان هم یک فضای کوچک را اجاره کند و به تولید مشغول شود، ولی حاصل کارش به درد نمی‌خورد. ولی برای راه‌اندازی یک کارخانه معقول و جمع وجور چیزی نزدیک به 10میلیارد تومان لازم است.

خوشگرد مشاغل مورد نیاز و تخصص‌های لازم برای این صنعت را متنوع عنوان کرده و می‌گوید: به‌عنوان مثال در مجموعه ما از کارگر ساده و ماهر تا مهندس، صنایع، برق، مکانیک، آی‌تی و. . . مشغول به کار هستند. همچنین یک واحد آزمایشگاهی مدرن دراختیار داریم که به نوعی مهم‌ترین بخش کارخانه است.

مجوزهای لازم برای تولید سه گواهینامه است که پروانه بهره‌برداری توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت، پروانه بهداشت از طرف وزارت بهداشت و پروانه استاندارد که از سوی موسسه ملی استاندارد صادر می‌شود. تولیدات شرکت به‌صورت عمده و خرده فروشی در تمام مغازه‌های کشور و فروشگاه‌های زنجیره‌ای در دسترس عموم مردم است.

ارتباط با نویسنده: Ali_elmi1361@yahoo.com