پیش‌ بینی‌های قانون در خصوص ساختمان‌ های فرسوده

بند 14 ماده 55 قانون شهرداری‌ها درخصوص رسیدگی به ساختمان‌های خطرناک و فرسوده که احتمال ضرر و زیان مالی و جانی برای شهروندان دارد این‌گونه عنوان می‌کند:

«اتخاذ تدابیر مؤثر و اقدام لازم برای حفظ شهر از خطر سیل و حریق و همچنین رفع خطر از بناها و دیوارهای شکسته و خطرناک واقع در معابر عمومی و کوچه‌ها و اماکن عمومی و دالان‌های عمومی و خصوصی و پرکردن و پوشاندن چاه‌ها و چاله‌های واقع در معابر و جلوگیری از گذاشتن هر نوع اشیا در بالکن‌ها و ایوان‌های مشرف و مجاور به معابر عمومی که افتادن آنها موجب خطر برای عابرین است و جلوگیری از ناودان‌ها و دودکش‌های ساختمان‌ها که باعث زحمت و خسارت ساکنین شهرها باشد.» از وظایف شهرداری است.

تبصره: در کلیه موارد مربوط به رفع خطر از بناها و غیره پس از کسب نظر مامور فنی خود به مالکین یا صاحبان اماکن یا صاحبان ادوات منصوب ابلاغیه مهلت دار مناسبی صادر می‌نماید و اگر دستور شهرداری در مهلت معین به موقع اجرا گذاشته نشود شهرداری راسا با مراقبت مامورین خود اقدام به رفع خطر یا مزاحمت خواهد نمود و هزینه مصروف را به اضافه صدی پانزده  (پانزده) درصد خسارت از طرف دریافت  خواهد کرد.

این قبیل پیش‌بینی‌ها در قانون شهرداری صورت گرفته است. از سوی دیگر زمانی ‌که صاحبان کسب‌و‌کار نگرانی از تعطیلی کسب‌و‌کار را دلیل عمده عدم تعطیلی یا بازسازی ساختمان فرسوده عنوان کنند می‌توان به ماده 105 قانون کار استناد کرد که این ماده از این قانون می‌گوید: هر‌گاه در حین بازرسی، به تشخیص بازرس کار یا کار‌شناس بهداشت حرفه‌ای احتمال وقوع حادثه یا بروز خطر در کارگاه داده شود، ‌بازرس کار یا کار‌شناس بهداشت حرفه‌ای مکلف هستند مراتب را فوراً و کتباً به کارفرما یا نماینده او و نیز به رئیس مستقیم خود اطلاع دهند. ‌دستور رفع تعطیل توسط مرجع مزبور در صورتی صادر خواهد شد که بازرس کار یا کار‌شناس بهداشت حرفه‌ای یا کار‌شناسان ذی‌ربط دادگستری رفع‌نواقص و معایب موجود را تأیید نموده باشند.

از این رو باید گفت در قانون تدابیر لازم در خصوص چگونگی رسیدگی به ساختمان‌های فرسوده و حقوق مالکین و شاغلین لحاظ شده است اما از سوی دیگر زمانی‌که مالکین یا صاحبین کسب و پیشه عنوان می‌کنند که نمی‌توانند کسب‌و‌کار را تعطیل کنند چراکه ضررو زیان مالی برای آنان در پی خواهد داشت اگر ساختمان در شرایطی باشد که در اثر فرسودگی بالا احتمال ضرر و زیان جانی و مالی وجود داشته باشد در این صورت می‌توان به موجب ماده 15 قانون موجر و مستاجر درخواست تخلیه را ارائه داد و پروانه ساخت گرفت و حق کسب و پیشه مستاجر یا سرقفلی نیز بر مبنای کارشناسی به کسبه‌ها پرداخت شود و آنان نیز می‌توانند محل را تخلیه کرده و نسبت‌به نوسازی و بازسازی ساختمان اقدام کنند.

اما در خصوص ساختمانی نظیر پلاسکو که ساختمان خراب شده است باید گفت این کار اکنون دیر است بنابراین ضروری است تا مالک این ساختمان بازسازی شده را به مالکین یا مستاجرین تحویل دهد. از سوی دیگر اگر موجرین هم در خصوص ساختمان‌های فرسوده احساس کنند که ساختمان مخروبه است یا فرسودگی بالا می‌تواند لطمات جانی و مالی برای آنان داشته باشد می‌توانند دادخواست تخلیه ارائه دهند و کارشناس هم حق کسب و پیشه را به موقع برای آنان تعیین خواهد کرد و سپس مالک می‌تواند نسبت به بازسازی ساختمان نیز اقدام کند.

وکیل دادگستری