گزارش تحقیق

بسته به دریافت‌کننده خدمت و ماهیت پیمایش، دریافت‌کنندگان خدمت همیشه به دنبال گزارش کاملی از تحقیق نیستند و ارائه خلاصه نیز نیاز آنها را برآورده می‌کند. درخصوص این موضوع در مرحله خلاصه تحقیق توافق شده و این توافق، در خلاصه تحقیق و پروپزال ثبت می‌شود. در حالت معمول در این گزارش باید موارد زیر گنجانده شوند:

1- صفحه عنوان

2- فهرست

3- خلاصه مدیریتی

4- پیشینه

5- اهداف تحقیق

6- روش و نمونه

7- یافته‌های تحقیق

8- نتیجه‌گیری

9- پیشنهادات

10- ضمایم

1- صفحه عنوان

در این صفحه باید موارد زیر قید شود:

- نام پروژه که توسط دریافت‌کننده خدمت تعیین می‌شود

- شماره ارجاع که آژانس تحقیقاتی به آن اختصاص می‌دهد

- تاریخ پایان و تکمیل پروژه

- نام و شماره‌های تماس آژانس تحقیقاتی

- هدایت‌کننده تحقیق و اطلاعات دقیق تماس با آنها

2- فهرست

وجود فهرست، خواندن گزارش و یافتن سریع اطلاعات مورد نیاز را با مراجعه به شماره صفحه و بخش‌های به وضوح علامت‌دار مربوط به اهداف تحقیق، آسان می‌کند.

3- خلاصه مدیریتی

در حالت معمول به گزارش اصلی، خلاصه مدیریتی نیز اضافه می‌شود. این خلاصه بخشی ضروری از گزارش اصلی محسوب می‌شود، زیرا تنها بخشی است که مدیریت ارشد آن را می‌خواند.

4- پیشینه

در حالت معمول بخش پیشینه پروپزال به دو دلیل زیرنوشته می‌شود:

- برخی از خوانندگانی که به طور مستقیم در تحقیق شرکت نداشته‌اند ممکن است پروپزال را نخوانده باشند.

- احتمال دارد گزارش چند وقت بعد از انجام، توسط شخصی که می‌خواهد این مطالعه دوباره تکرار شود خوانده شود و این افراد تمایل دارند پیشینه تحقیق در زمان انجام تحقیق را ببینند.

5- اهداف تحقیق

این بخش نیز از پروپزال گرفته شده و باید به همان دلایلی که برای پیشینه به آنها اشاره شد در این بخش گنجانده شود.

6- روش و نمونه

اگرچه این بخش نیز بازتاب بخش روش‌شناسی پروپزال است اما باید به طور خاص تعداد مصاحبه‌ها یا جلسات گروه کانونی تشکیل شده، مکان‌های نمونه‌گیری و هر تجربه‌ای را که از روش‌شناسی به دست آمده و می‌تواند به طور بالقوه نتایج را تحریف کند در برگیرد. پرسشنامه یا راهنمای موضوع باید در قسمت ضمایم آورده شود اما آوردن خلاصه‌ای از اینها نیز کفایت می‌کند.

7- یافته‌های تحقیق

این بخش را طبق اهداف تحقیق تقسیم کنید. تمام محصولات، طراحی و هر چه را در مورد آن تحقیق می‌شود در صفحه‌ای جداگانه قید کنید. یک صفحه را هم برای خلاصه مقایسه‌های یافته‌های مربوط به نمونه‌ها بگنجانید. این کار نه تنها برای تحقیقات کیفی، برای تحقیقات کمی که گروه‌های مختلف نمونه هدف از هم تفکیک می‌شوند، به دلیل فراهم کردن امکان در کنار هم دیدن گروه‌های مختلف برای خواننده بسیار مفید واقع می‌شود. این یافته‌ها باید در حالت ایده‌آل برای خواننده به‌صورت داستان بیان شود، تا یافته‌ها مشخص‌تر و راهنمای او به سوی بخش بعدی یعنی نتایج شود.

برای ساختاردهی به این بخش از پرسشنامه یا راهنمای موضوع استفاده نکنید. آنها برای دریافت پاسخ‌های پاسخ‌دهندگان تهیه شده‌اند و لزوما معرف آنچه خوانندگان به دنبالش هستند نیستند. خوانندگان به دنبال یافته‌ها، اهداف تحقیق و تصمیمات بازاریابی مبتنی بر این نتایج هستند.

8- نتایج

نتایج باید شماره‌گذاری شوند و به اهداف تحقیق ارتباط یابند. از آنجایی که اینجا تنها خلاصه‌ای از نتایج آورده می‌شود، درج یک یا دو صفحه کافی است و برای دیدن جزییات خواننده می‌تواند به بخش یافته‌ها در گزارش اصلی مراجعه کند.

9- پیشنهادات (توصیه‌ها)

اگر گزارش خوبی نوشته باشید، پیشنهادات برای خواننده واضح و قابل فهم خواهد بود. پیشنهادات نیز شماره داده می‌شود و برای توضیح در مورد آنها به بیش از یک برگه نیاز خواهد بود. در مورد تحقیقات کیفی ممکن است پیشنهاد دهید که بهتر است برخی از فرضیه‌های حاصل از نتایج تحقیق مورد ارزیابی کمی قرار گیرد. تحقیق کمی- به‌خصوص تحقیق طولی، تحقیق ردیابی، نظرسنجی‌های کاربرد و نگرش و تحقیقات طراحی شده برای مطلع‌سازی- ممکن است نیازی به ارائه پیشنهادات نداشته باشد بنابراین از دریافت‌کننده خدمت بپرسید که آیا باید بخش پیشنهادات را بگنجانید یا خیر.

10- ضمایم

موارد زیر را در قسمت ضمایم بیاورید:

- رونوشتی از خلاصه تحقیق

- پرسشنامه یا راهنمای موضوع

- عکس‌های موارد به کار رفته به‌عنوان محرک

- جداول

استفاده از تحقیق

تحقیق بازار یک فرآیند مستمر است و ارائه هر تحقیق یا گزارش انبوه، اطلاعات سازمان شما یا سازمان دریافت‌کننده خدمت را افزایش می‌دهد. بعد از پایان این پروژه، بررسی کنید آیا بخش‌های دیگر سازمان نیز می‌توانند از این اطلاعات منتفع شود یا نه، اگر پاسخ مثبت است این اطلاعات را در اختیار آنها نیز قرار دهید.

کارشناس تحقیقات بازار و دانشجوی دکترای بازاریابی