المپیك توكیو، ضرر قبل از فایده

ریو پرچم المپیك را به توكیو داده است، اما ژاپن كار سختی دارد تا المپیك تابستانی سال 2020 را به یك موفقیت تجاری تبدیل كند. 

آماده سازی پایتخت ژاپن برای برگزاری المپیك بعدی، همین حالا هم با خبرهای رسوایی های مالی و هزینه های فراتر از برنامه ریزی ها، صداهای زیادی را در آورده است. برخی كارشناسان از همین حال تردید دارند كه المپیك بعدی بتواند اقتصاد دچار ركود شده و گرفتار بدهی ژاپن را تكان بدهد.

اندرو زیمابلیست، اقتصاددان كالج اسمیث در ماساچوست آمریكا كه روی تاثیرات میزبانی رویدادهای بزرگ ورزشی بر شهرها و كشورهای میزبان مطالعات زیادی داشته، معتقد است كه المپیك توكیو، فایده ای برای اقتصاد ژاپن نخواهد داشت. او می گوید: «من فكر نمی كنم كه این بازی های در توكیو منجر به شكوفایی اقتصادی شود. شواهد تاریخی و سنتی در این باره كسی را امیدوار نمی كند و همین نشانه های اولیه از برنامه ریزی ژاپنی ها هم چندان دلگرم كننده نیستند.»

مسئولان برگزاركننده امیدوارند كه المپیك 2020 توكیو گردشگران زیادی را جلب كند و باعث ارتقای جایگاه تجارت و نوآوری ژاپنی ها در دنیا شود. نخست وزیر شینزو آبه هم نقش مهم خودش را در این میان بازی می كند و از همین حالا وارد گود شده است. او در اختتامیه المپیك ریو، با شمایل سوپر ماریو شخصیت محبوب بازی های كامپیوتری در ورزشگاه ماراكانا حاضر شد تا نشان بدهد ژاپن این بازی ها را جدی گرفته است و امید زیادی دارد با استفاده از آن، به گشایشی اقتصادی در دوره سخت برسد.

بانك مركزی ژاپن به این بازی ها به چشم یك محرك اقتصادی برای افزایش رشد نگاه می كند و تخمین زده است كه المپیك تا سال 2018 میلادی، هر سال 0.3درصد رشد اقتصادی را بالا ببرد.

با این حال رابرت باده و ویكتور متیسون اقتصاددانان آمریكایی نظر دیگری دارند. در مقاله ای كه در ماه آوریل منتشر شده، این دو استاد دانشگاه گفتند كه مطالعات روی دوره های قبلی بازی های نشان می دهد كه «تاثیرات واقعی اقتصادی تقریبا صفر یا تنها درصدی از پیش بینی های قبل از بازی ها هستند.»

در همین حال، سرریز هزینه ها در دوره های قبلی بازی ها همین حالا هم واقعیت سنگینی برای توكیو هستند. سال گذشته، ژاپن مجبور شد از طرح جاه طلبانه اولیه برای ساخت ورزشگاه مادر برگزاری المپیك دست بكشد، چون هزینه های ساخت آن در مجموع به 250میلیارد ین (2.5میلیارد دلار) می رسید.

از وقتی میزبانی المپیك در سال 2013 به توكیو رسیده است، دو فرماندار این شهر استعفا داده اند. از اینها فراتر، مسئولان برگزاری مجبور بوده اند در این مدت با اتهام های رسواكننده ای مثل دادن رشوه برای گرفتن میزبانی و كپی برداری در طراحی ساخت لوگو دست و پنج نرم كنند.

یوریكو كویكه كه این ماه به عنوان فرماندار توكیو منصوب شده است، قول داده كه در هزینه های برگزاری این رقابت ها بازنگری كند. كمیته برگزاری اعتراف كرده بودجه عملیاتی اش بسیار بیشتر از تخمین اولیه 350میلیارد ین (3.5میلیارد دلار) خواهد بود و این تازه بودجه عملیاتی برگزاری است نه بودجه ساخت زیرساخت ها و امكانات جدید.

كارشناسان می گویند كه میزبانی المپیك در نهایت به كمبودهای بودجه ای منتهی خواهد شد و همین به میزان بدهی كشورها و شهرهای میزبان اضافه خواهد كرد.

آنطور كه باده و متیسون در مقاله خود نوشته اند: «با توجه به هزینه های مربوط به (ساخت) ورزشگاه های مخصوص المپیك و همین طور هزینه های برگزاری رقابت ها، به خصوص امینت آن، به سختی می توان به صورت مستقیم از درآمدهای مربوط به برگزاری بازی ها و همین طور درآمدهای گردشگری مرتبط به آن، هزینه های برگزاری رقابت ها را پوشش داد.»