شهر آینده ، شهروند هوشمند می‌ خواهد

اصولا امکان اجرای پروژه‌هایی مثل پروژه شهرهای هوشمند در اقتصادهای توسعه‌یافته وجود دارد. یک کشور در حال توسعه زمانی به کشور موفق توسعه‌یافته تبدیل می‌شود که شهروندانش هم خودشان را به‌روز کنند. به‌ظاهر هند جزو کشورهایی است که آرزوی اقتصادی توسعه‌یافته و به طبع شهروندان توسعه‌یافته را مدت‌هاست در سر دارد.

قاعدتا این فقط ابرقدرت‌های دنیا نیستند که در هند پتانسیل ویژه‌ای برای پیشرفت می‌بینند. پروژه شهر هوشمند در هند با سرعت زیادی در حال پیشرفت است. این کشور در حال حاضر 20 شهر هوشمند دارد که آماده ورود به مرحله بعدی اجرا هستند.

پایه‌گذاران عملیات شهر هوشمند می‌خواهند شهری با زیرساخت مبتنی بر فناوری بسازند؛ شهرهایی که با شهروندان خود دوست باشند. دولت هند قصد دارد 100 شهر هوشمند را در شهرهای بزرگ‌تر بسازد و برای این کار بودجه‌ای 15میلیارد دلاری در نظر گرفته است.

اما موضوع این است که شهروندان ساکن و شاغل در شهرهای هوشمند باید بخشی از فرآیند اجرا باشند؛ یعنی باید به نحوی در آن مشارکت داشته باشند. موفقیت پروژه شهرهای هوشمند در هندوستان تا حد زیادی در گرو مدرن شدن شهروندانش است.

آگاهی نسبت به راهکارهای هوشمند نقشی کلیدی در شکل گرفتن شهروندهای هوشمند دارد. البته که مقامات مسئول پروژه شهرهای هوشمند سرمایه‌گذاری زیادی در یافتن راهکاری هوشمند کرده‌اند اما دیگر وقتی برای بالا بردن آگاهی شهروندان نسبت به استفاده کارآمد از این راهکارها و خدمات پیدا نکرده‌اند.

به‌عنوان مثال، صرفه‌جویی در مصرف انرژی صرفا با نصب کنتورهای هوشمند در خانه‌ها عملی نمی‌شود. برای کاهش مصرف انرژی و کم کردن تعداد رقم‌های صورت‌حساب‌های آخر ماه، مصرف‌کنندگان نه تنها باید میزان مصرف انرژی خود را تحت کنترل داشته باشند بلکه باید سعی کنند رفتارهای مصرفی روزانه تمام اعضای خانواده را تغییر دهند.

استفاده از لامپ‌های کم‌مصرف، کاهش ساعاتی که در طول روز به تماشای تلویزیون اختصاص داده‌ می‌شود، قطع اتصال وسایل برقی از پریز در حالی که مورد استفاده قرار نمی‌گیرند، به‌خصوص در اوج ساعات مصرف انرژی از جمله اقداماتی است که اعضای یک خانه می‌توانند برای کاهش مصرف انرژی انجام دهند.

شهر هوشمند هم شهروندانش را به محیط اطراف و شهر متصل می‌کند تا رابطه خوبی را میان منابع موجود، فناوری، خدمات اجتماعی و رویدادهایی که در بافت شهر صورت می‌گیرد، به وجود آورند. این ارتباط در واقع ابزاری است که عملی کردن ایده شهر هوشمند و فناوری در نظر گرفته شده برای آن را میسر می‌کند.

بیشتر شهرهای پیشرفته دنیا همیشه اطمینان حاصل می‌کنند که شهروندان‌شان در تمام جنبه‌های مربوط به شهرنشینی مدرن از رعایت بهداشت تا ایجاد امنیت مشارکت داشته باشند. در یک شهر هوشمند مشارکت شهروندی، رضایت شهروندی به وجود می‌آورد که در نهایت به استفاده بهینه از فناوری در نظر گرفته شده برای ایجاد آن منجر می‌شود. همیشه حکومت‌های خوب را با براساس میزان مشارکت شهروندان در کل فرآیند‌های تصمیم‌گیری می‌سنجند.

در دنیایی که روزبه‌روز پیچیده‌تر می‌شود، خروجی‌ شهروندان منبع مهمی برای تصمیم‌گیری است. تصمیم‌گیری‌های درست در جوامع مختلف نیازمند دانش، تجارب، دیدگاه‌ها و ارزش‌های مردم آن جوامع است. البته مشارکت شهروندان در پروژه شهرهای هوشمند به واسطه پورتال‌های دولت هند در فضای مجازی آسان‌تر شده؛ این مشارکت اختلاف عقاید را کاهش می‌دهد و اجرای پروژه را تسهیل می‌کند.

شهروندان هوشمند باید نوآور، باثبات و درگیر مراحل مختلف پروژه باشند. مشارکت شهروندان در سیاست‌گذاری‌ها و ارائه اطلاعات کافی درباره عملکرد دولت به آنها از نشانه‌های دموکراسی‌های توسعه‌یافته است. اگرچه سیاست‌گذاری برای رشد یک شهر و توسعه جامع مهم است اما یک شهر هوشمند تنها با سیاست‌گذاری‌های درست نیست که به اهدافش می‌رسد. باید حمایت شهروندان و سهام‌داران بومی خود را هم داشته باشد تا اهدافش را تحقق بخشد.

به همین دلیل است که از شهروندان می‌خواهند در فرآیند اجرای شهر هوشمند مشارکت داشته باشند و در قبال آن احساس مسئولیت کنند؛ ایجاد یک سرمایه اجتماعی نیازمند این است که اول مشخص شود شهروندان قابلیت و مهارت‌های لازم برای مواجهه با چالش‌های آینده شهری هوشمند را دارند یا نه.

شهری که قرار است بر پایه فناوری ساخته شود؛ فناوری که به جهان امروز ابعاد تازه‌ای بخشیده؛ حالا شهروندان تمام جوامع تقریبا در تمام جوانب زندگی خود درگیر فناوری هستند تا راحت‌تر و امن‌تر زندگی کنند. شهرها و شهروندان به واسطه فناوری است که روزبه‌روز بیشتر رشد می‌کنند.

استفاده از ابزارهای فناوری ارتباطات و اطلاعات پیشرفته، گوشی‌های هوشمند و سایر گجت‌های هوشمند، همه در فرآیند به‌وجود آوردن شهروندان هوشمند دخیل هستند. وقتی شهروندان از اینترنت استفاده می‌کنند تا تصمیمات هوشمندانه‌تر و بهتر بگیرند، شهرها هم هوشمندتر خواهند شد.

دولت هند از طریق کمپین‌های خیابانی، برنامه‌های آموزشی در مدارس و آموزشگاه‌ها، تبلیغات رسانه‌ای، برنامه‌های مشاوره با مقامات دولتی و سایر مشارکت‌های مجازی درصدد بالا بردن سطح مشارکت مردم در پروژه شهرهای هوشمند برآمده است.