محیط کسب‌و‌کار نامساعد است

مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی به بررسی مولفه‌های ملی محیط کسب‌و‌کار ایران پرداخت. مرکز پژوهش‌های مجلس مولفه‌های ملی محیط کسب‌و‌کار در ایران را از منظر 271 تشکل اقتصادی سراسر کشور مورد ارزیابی قرار داد. در این گزارش، پایش محیط کسب‌و‌کار در تابستان 1394، ارزیابی 271 تشکل اقتصادی سراسر کشور ازمولفه‌های ملی محیط کسب‌و‌کار در ایران انجام شده است. دفتر مطالعات اقتصادی این مرکز با تشریح نتایج بررسی‌های خود می‌گوید: برآیند (میانگین وزنی) ارزیابی 271 تشکل اقتصادی سراسر کشور از 21 مولفه ملی محیط کسب‌و‌کار ایران در تابستان 1394، نمره 81/5 از 10 (10 بدترین ارزیابی) بوده است که اندکی مناسب‌تر از ارزیابی بهار 1394 (با میانگین 87/5 ) است.

همچنین تشکل‌های مشارکت‌کننده در این پیمایش، محیط کسب‌و‌کار ایران در تابستان 1394 را در مقایسه با فصل مشابه سال قبل (تابستان 1393 با میانگین 5/76 از 10) اندکی نامساعدتر ارزیابی کرده‌اند. این مطالعه نشان می‌دهد از نظر تشکل‌های اقتصادی مشارکت‌کننده در تهیه این گزارش، برآیند ارزیابی مولفه‌های ملی محیط کسب‌و‌کار در ایران طی تابستان 1394 همچنان در وضعیت نامساعد (81/5 از 10) قرار داشته است.

در این مطالعه، به ترتیب سه مولفه «مشکل دریافت تسهیلات از بانک‌ها»، «ضعف بازار سرمایه در تامین مالی تولید و نرخ بالای تامین سرمایه از بازار غیررسمی» و «وجود مفاسد اقتصادی در دستگاه‌های حکومتی» نامناسب‌تر از بقیه مولفه‌ها ارزیابی شده‌اند و مولفه‌های «ضعف زیرساخت‌های تامین برق»، «ضعف زیرساخت‌های حمل‌و‌نقل» و «ضعف نظام توزیع و مشکلات رساندن محصول به دست مصرف کننده» نسبت به سایر مولفه‌ها در تابستان 1394 مساعدتر ارزیابی شده‌اند.

تشکل‌های اقتصادی استان‌های البرز، کردستان، کهگیلویه و بویراحمد و کرمانشاه به ترتیب با میانگین ارزیابی 91/7، 35/7 16/7 و 07/7 مجموعا ارزیابی بدتر و تشکل‌های اقتصادی استان‌های اردبیل، سیستان و بلوچستان، یزد و قزوین به ترتیب با میانگین ارزیابی 48/4، 35/5، 41/5 و 47/5 مجموعا ارزیابی بهتری نسبت به تشکل‌های سایر استان‌ها از وضعیت مولفه‌های محیط کسب‌و‌کار در تابستان 1394 ارائه کرده‌اند.

همچنین وضعیت محیط کسب‌و‌کار ایران در تابستان 1394 براساس نظریه عمومی کارآفرینی شین، 72/5 از 10 (عدد 10 بدترین ارزیابی) ارزیابی شده است. به طوری که میانگین ارزیابی محیط اقتصادی (شامل محیط مالی، محیط اقتصاد کلان، ساختار تولید و محیط جغرافیایی) 79/5و میانگین ارزیابی محیط نهادی (شامل محیط سیاسی، محیط حقوقی، محیط فرهنگی، ساختار دولت و محیط فناوری) 65/5 است که همچنان حاکی از بدتربودن ارزیابی محیط اقتصادی نسبت به محیط نهادی است. 

گزارش‌های فصلی پایش محیط کسب‌و‌کار ایران از تابستان 1389 به طور مستمر با همکاری تشکل‌های اقتصادی سراسر کشور توسط مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی تهیه و منتشر می‌شود.  این گزارش‌ها، ارزیابی تشکل‌های اقتصادی ایران از 21 مولفه ملی محیط کسب‌و‌کار در ایران را با ابزار پرسشنامه استخراج و ارائه می‌کند.

در پرسشنامه این مطالعه معمولا یک یا دو سوال گزینه‌دار درباره مسائل روز محیط کسب‌و‌کار از تشکل‌های اقتصادی پرسیده می‌شود. در پرسشنامه تابستان 1394، تغییر در میزان فروش و قیمت مواد اولیه در شرکت‌های عضو تشکل‌ها در نیمه اول سال جاری نسبت به نیمه اول سال گذشته پرسش شده بود.  در جواب به این دو سوال حدود 63 درصد از تشکل‌های مشارکت‌کننده در تهیه این گزارش، پاسخ دادند که فروششان کمتر شده است و حدود 51 درصد پاسخ دادند که قیمت مواد اولیه‌شان افزایش یافته است.