هر آنچه درباره هک شدن گوشی جف بزوس می دانیم و نمی دانیم

خبرگزاری گاردین اخیراً در گزارشی آورده که محمد بن سلمان، پادشاه عربستان سعودی در ماه مه ۲۰۱۸، گوشی همراه جف بزوس، موسس و مدیرعامل آمازون را هک کرده است. این خبر درحالی منتشر شده که در ماه ژانویه ۲۰۱۹، بزوس خبر از جدایی از مکنزی بزوس داد و به فاصله کمی از آن، خبر ارتباطش با لورن سانچز، شخصیت تلویزیونی سابق عمومی شد.

افشای اخبار مربوط به خیانت بزوس این گمانه زنی را به همراه داشت که آیا موبایل او هک شده بوده یا خیر. حالا محققان به این نتیجه رسیده اند که احتمالا دولت سعودی مسئولیت دسترسی به اطلاعات شخصی مدیرعامل آمازون را برعهده داشته است.

در این مطلب به هر آن چیزی می پردازیم که درباره هک شدن موبایل جف بزوس می دانیم و نمی دانیم.

آنچه می دانیم

۲۱ مارس ۲۰۱۸: پیش از آغاز تور سه هفته ای شاهزاده محمد بن سلمان در ایالات متحده، جف بزوس به صرف ناهار با او در لس آنجلس دعوت شده است. این سفر به آمریکا قرار است شاهزاده عربی را اصلاح طلب و جهان گرا نشان دهد.

۴ آپریل ۲۰۱۸: هم بزوس و هم شاهزاده محمد به مهمانی ناهار در خانه برایان گریزر، تهیه کننده نام آشنا می روند. باب ایگر، مدیرعامل دیزنی و کوب برایانت، ستاره پیشین ان بی ای هم از دیگر مهمانان حاضر هستند. در جریان این مهمانی، بزوس و شاهزاده شماره تلفن های یکدیگر را دریافت می کنند. همان روز، شاهزاده مکالمه با بزوس را در واتس اپ آغاز می کند.

۱ مه ۲۰۱۸: بزوس پیامی غافلگیرکننده از شاهزاده محمد دریافت می کند که بنابر گزارش ها حاوی یک فایل ویدئویی رمزگذاری شده است. ویدئو ظاهرا یک فیلم تبلیغاتی درباره ارتباطات مخابراتی به زبان عربی است و متونی عربی روی آن نقش می بندد. مشخص نیست بزوس ویدئو را تماشا کرده یا خیر، اما به محض دریافت فایل، میزان دیتای مخابره شده از موبایل بزوس «100برابر» می شود.

۱۵ اکتبر ۲۰۱۸: یک کمپین آنلاین وسیع علیه بزوس در عربستان سعودی به راه می افتد و توجه ها را به این حقیقت جلب می کند که او مالک خبرگزاری واشنگتن پست است. این کمپین تنها دو هفته بعد از قتل جمال خاشقچی، ستون نویس واشنگتن پست از سوی ماموران سعودی در استانبول به راه می افتد. نیروهای اطلاعاتی آمریکا در نوامبر ۲۰۱۸ به نتیجه می رسند که شاهزاده محمد مسئول قتل خاشقچی بوده، اما دولت سعودی هرگونه ارتباط مستقیم را تکذیب می کند.

۸ نوامبر ۲۰۱۸: شاهزاده محمد در واتس اپ یک میم برای بزوس ارسال می کند که حاوی این متن است: «بحث کردن با یک زن مثل خواندن توافق نامه لایسنس نرم افزاری است. در نهایت باید همه چیز را نادیده بگیری و روی گزینه موافقم کلیک کنی.» محققان می گویند تصویر زن داخل میم شباهت زیادی به لورن سانچز دارد که بعدا معلوم شد با مدیرعامل آمازون در ارتباط است. محققان از زمان بندی ارسال این میم نتیجه گرفتند که شاهزاده به پیام های شخصی بزوس دسترسی داشته.

۹ ژانویه ۲۰۱۹: بزوس خبر طلاق خود از همسرش را اعلام می کند. در همان روز، نشنال اینکوایرر گزارش می دهد که بزوس و سانچز برای چندین ماه در ارتباط بوده اند. این گزارش می گوید پیام ها و سلفی هایی اروتیک میان این دو جابه جا شده. گفته می شود تصاویری در اختیار خبرگزاری قرار گرفته که به خاطر برهنگی قادر به انتشارشان نیست.

۷ فوریه ۲۰۱۹: بزوس یک بلاگ پست راجع به اتهامات وارده از سوی نشنال اینکوایرر منتشر کرده و این اتفاق را باج گیری می خواند. مدیرعامل آمازون ضمنا از ارتباط احتمالی نشنال اینکوایرر با دولت سعودی می گوید. مدیرعامل AMI، شرکت ناشر نشنال اینکوایرر، ظاهرا برای سالیان متمادی ارتباطی دوستانه با دولت سعودی داشته است.

۱۴ فوریه ۲۰۱۹: بزوس و تیم امنیتی اش از کمپین سعودی علیه مدیرعامل آمازون باخبر می شوند. همان روز بزوس پیامی دیگر از شاهزاده محمد دریافت می کند. در این پیام آمده که «تمام آنچه می شنوی حقیقت ندارد» و همینطور اضافه شده که «من یا عربستان سعودی هیچ چیز علیه تو یا آمازون نداریم.»

۳۱ مارس ۲۰۱۹: مشاور امنیتی ارشد بزوس، گوین دی بکر در Daily Beast می نویسد که بعد از تحقیق درباره منشأ اطلاعات نشنال اینکوایرر می توان با «اعتماد به نفس بالا» نتیجه گرفت که دولت سعودی موبایل بزوس را هک کرده و به اطلاعات شخصی او دست یافته. او اعلام کرد از ماه اکتبر ۲۰۱۸ و بعد از مرگ خاشقچی، بزوس چندین بار از سوی سعودی ها تهدید شده است.

ژوئن ۲۰۱۹: سازمان ملل متحد شروع به بررسی ادعاهای بزوس راجع به هک موبایلش از سوی سعودی ها می کند. این تحقیقات زمانی آغاز می شود که یکی از نزدیکان بزوس تحلیل های کالبدشکافی دیجیتالی از موبایل مدیرعامل آمازون را منتشر می کند.

۲۱ ژانویه ۲۰۲۰: گاردین برای نخستین بار راجع به تحلیل های کالبدشکافی دیجیتال گزارش می کند که نشان می دهند شاهزاده محمد موبایل بزوس را در سال ۲۰۱۸ و با استفاده از فایلی ویدئویی که حاوی بدافزار بوده هک کرده است.

۲۲ ژانویه ۲۰۲۰: محققان سازمان ملت متحد یک روز بعد گزارش خود را منتشر کرده و می گویند «با قطعیت نسبی» شاهزاده محمد در جریان هک موبایل بزوس دخیل بوده. سازمان ملل متحد ضمنا خواستار تحقیقاتی فوری راجع به شاهزاده شد. دولت سعودی ها به گزارش ها پاسخ داده و آنها را مسخره خواهند.

آنچه نمی دانیم

چه اطلاعاتی از موبایل بزوس استخراج شده؟

ماهیت اطلاعات استخراج شده از موبایل بزوس کماکان برای محققان سازمان ملل متحد نامشخص باقی مانده. در گزارشی از سوی فایننشال تایمز و به نقل از منابع نزدیک به جف بزوس آمده که این رخنه بسیار گسترده بوده و ده ها گیگابایت اطلاعات از سوی هکرها به سرقت رفته است.

آیا عربستان سلفی های شخصی بزوس را منتشر کرده؟

اینکه تصاویر و متون شخصی مدیرعامل آمازون از سوی دولت سعودی در اختیار نشنال اینکوایرر قرار گرفته یا خیر موضوعی است که هنوز مشخص نشده. با این همه، تمام انگشت ها تا به امروز اتهام را متوجه عربستان کرده اند.

جف بزوس در بلاگ پست خود در مدیوم، AMI، کمپانی مادر اینکوایرر، را به باج گیری متهم کرد. از سوی دیگر، بزوس به ارتباط این سازمان رسانه ای با دولت سعودی اشاره کرده و مشاور امنیتی اش هم می گوید دولت عربستان پیش از افشای اطلاعات شخصی به موبایل بزوس دسترسی داشته.

در ویدئویی که شاهزاده برای جف بزوس فرستاد چه بود؟ 

این ویدئو به احتمال زیاد حاوی نوعی بدافزار بوده، اما دقیقا نمی دانیم چه بدافزاری. گاردین گزارش کرده که کالبدشکافی دیجیتال نشان می دهد موبایل بزوس بعد از کلیک روی فایل ویدئویی «آلوده ای» که شاهزاده عربستان از طریق واتس اپ فرستاده بود دچار رخنه شد. با این همه نمی دانیم فایل ویدئویی دقیقا به چه آلوده بوده و بنابراین ماهیت اطلاعاتی که قادر به دسترسی به آنها بوده نیز مشخص نیست.

آیا خود شاهزاده این پیام ها را فرستاده؟

اگرچه در گزارش گاردین آمده که ویدئو با اکانت شخصی شاهزاده محمد ارسال شده، ولی نمی توان اثبات کرد که خود او پیام را فرستاده باشد. ممکن است جواز ارسال ویدئو را به کسی دیگر داده باشد. احتمال دیگر هم این است که یک شخص ثالث به اکانت او دسترسی یافته و بدافزار را ارسال کرده باشد. هرچند که تا به امروز هیچ شواهدی از هک شدن اکانت شاهزاده و سپس موبایل جف بزوس به دست نیامده.

دیگر چه کسی شاهزاده را به هک کردن متهم کرده؟

بزوس و شاهزاده محمد بن سلمان در جریان بازدید شاهزاده از ایالات متحده در ماه آپریل ۲۰۱۸ تبادل شماره کردند. همان سفری که پادشاه عربستان در جریانش با افراد مهم دیگری مانند تیم کوک، مدیرعامل اپل و ساندار پیچای، مدیرعامل آلفابت و گوگل ملاقات کرد.

اگرچه هیچ مدرک مستدلی از تلاش برای هک این افراد به دست نیامده، در چندین گزارش آمده همان روزی که موبایل جف بزوس شروع به مخابره اطلاعات کرد، چندین حمله سایبری به مخالفان دولت سعودی صورت گرفته است.