پنجشنبه, ۹ فروردین(۱) ۱۴۰۳ / Thu, 28 Mar(3) 2024 /
           
فرصت امروز
سرنوشت نرخ سود بین بانکی چه می شود؟

دیوار کوتاه نرخ بهره

1 سال پیش ( 1401/5/25 )
نویسنده : ایمان ولی پور  

با بروز پاندمی کرونا و سپس جنگ روسیه و اوکراین، جهان در آستانه یک عصر جدید تورمی قرار گرفته و سیاست گذاران پولی برای مقابله با روند رو به رشد تورم، نرخ بهره را افزایش داده اند. بدین ترتیب در پی اوج گیری تورم در اقتصاد جهانی، موج تازه افزایش نرخ بهره در دستور کار بانک های مرکزی جهان قرار گرفته و آمریکا، انگلیس، استرالیا، کانادا، برزیل و هند از جمله آخرین کشورهایی هستند که در ماه های گذشته نرخ بهره را در پاسخ به افزایش قیمت ها بالا برده اند. تاکنون بیش از 50 بانک مرکزی در سال 2022 نرخ بهره سیاستی خود را افزایش داده اند. البته افزایش نرخ بهره، سیاست واحد همه کشورها نیست و جالب ترین موضع در این میان به ترکیه تعلق دارد. سیاست های پولی نامتعارف رئیس جمهور ترکیه و اصرار او بر کاهش دستوری نرخ بهره باعث شده تا اقتصاد ترکیه در چند ماه گذشته با موج فزاینده تورم مواجه باشد. اردوغان نرخ بهره را بزرگترین مانع توسعه ترکیه می داند و تحت فشارهای او، نرخ بهره سیاستی ترکیه بارها کاهش یافته است.

موج جهانی افزایش نرخ بهره به محافل اقتصادی ایران هم رسیده و در چند هفته گذشته نرخ بهره به موضوعی داغ در افکار عمومی تبدیل شده است. به طوری که طرفداران افزایش نرخ بهره با سرپوش گذاشتن بر بیماری های مزمن اقتصاد ایران و با استناد به اینکه بسیاری از کشورهای توسعه یافته با ابزار افزایش نرخ بهره توانسته اند تورم را کنترل کنند، از نرخ بهره به عنوان تنها راه علاج تورم افسار گسیخته کشور یاد می کنند؛ در حالی که ساختار اقتصاد ایران با ساختار اقتصادی این دسته از کشورها متفاوت است و این راه علاج تورم خود عامل ایجاد بیماری های دیگری است.

دیوار کوتاه نرخ بهره

پاتک پولی علیه پاندمی تورم

بازار بین بانکی، یکی از نهادهای کلیدی بازار پول است و نرخ بهره بین بانکی را می توان نشانگر انتظارات تورمی دانست. بانک ها و موسسات اعتباری در این بازار برای تامین منابع مالی مورد نیاز خود با یکدیگر معامله کرده و با نرخ سود معلوم بازپرداخت می کنند. نرخ بهره بین بانکی در واقع، قیمت ذخایر بانک هاست و زمانی که بانک ها دچار کم و کسری می شوند، از بانک های دیگر در بازار بین بانکی استقراض می کنند.

این روزها افزایش نرخ بهره بین بانکی در بازارهای مالی پیشرفته دنیا دنبال می شود و به عنوان موثرترین روش مهار تورم به کار می رود. جذابیت این ابزار برای بانک های مرکزی جهان باعث طرح این سوال شده است که چرا از این ابزار ضدتورمی در کشورمان استفاده نمی شود و آیا اصلا سیاست افزایش نرخ بهره در ایران جواب می دهد؟ به نظر می رسد اجرای تجربیات جهانی برای کنترل تورم در اقتصاد ایران، به ظرافت های پیچیده ای احتیاج دارد. شاهد این مدعا، گزارش نهاد پژوهشی مجلس با عنوان «ناترازی پنهان در شبکه بانکی ایران: تحلیل چیستی و ریشه ها» است که می گوید: نرخ بهره بالا، عامل اصلی در رشد شکاف دارایی- بدهی بانک ها و در نتیجه ناترازی آنهاست. راهکار پیشنهادی مرکز پژوهش ها برای حل این بحران نیز «انجام اصلاحات بنیادی در نظام بانکی، انحلال و اخراج بازیگران بد از نظام بانکی و آشکارسازی دارایی های موهومی بانک هاست که به لحاظ اقتصاد سیاسی دارای هزینه های قابل توجهی خواهد بود و نقطه شروع آن، تدوین بسته خروج از ناترازی پنهان بانکی است.»

بازار بین بانکی، سال 1401 را در سطح کمتر از 20.4 درصد آغاز کرد و از انتهای فروردین ماه روندی صعودی به خود گرفت. این روند صعودی در پایان فصل بهار شدت گرفت و در هفته پایانی تیرماه از سطح ۲۱ درصد نیز عبور کرد. بدین ترتیب، نرخ سود بین بانکی با رسیدن به سطح 21.31 درصد در روز 30 تیرماه، به بالاترین سقف خود در سال جاری رسید و رکورد شکست. سپس در اولین روزهای مردادماه، رئیس کل بانک مرکزی با رئیس سازمان بورس درباره نرخ سود بازار بین بانکی دیدار و گفت وگو کرد و در پایان اعلام شد که نرخ سود بین بانکی در چارچوب سیاست های پولی بانک مرکزی کنترل خواهد شد. این خبر برای بورس بازان و اهالی تالار شیشه ای خوشحال کننده بود و تاثیر خود را در بازارها گذاشت، به طوری که طبق آخرین آمارهای بانک مرکزی، نرخ سود بین بانکی در 20 روز نخست مردادماه سه بار پایین آمده و در حال حاضر به سطح 20.59 درصد رسیده است.

چالش نرخ بهره بین بانکی

فعالان بازار سرمایه، افزایش نرخ سود بین بانکی را به ضرر این بازار می دانند و معتقدند افزایش این نرخ بر روند منفی بورس و خروج سرمایه از آن موثر است؛ در حالی که کارشناسان پولی و بانکی می گویند نرخ سود بین بانکی هیچ تاثیری بر تحولات بورس تهران ندارد و روند افزایشی این بازار در ماه های اخیر نیز ناشی از فشار تورمی بوده و نه سیاست های ضدتورمی. در واقع، هر چقدر کارشناسان پولی و بانکی، افزایش نرخ سود بین بانکی را عامل کاهش تورم می دانند، کارشناسان بورسی از کاهش سود بین بانکی دفاع می کنند و آن را باعث رونق بازار سهام می دانند. به اعتقاد کارشناسان، تداوم روند صعودی بهره بین بانکی، افزایش سود سپرده ها و اوراق دولتی را در پی خواهد داشت و این امر، سپرده گذاری در بانک ها و خرید اوراق دولتی را تشویق می کند و باعث می شود مردم به سمت سرمایه گذاری در بازارهای ارز، سکه و خودرو نروند تا بدین ترتیب، تقاضا برای خرید این دارایی ها و قیمت آنها کاهش یافته و با کاهش انتظارات تورمی، تورم نیز کنترل شود. به عبارت بهتر، افزایش نرخ بهره بین بانکی، هزینه تامین کسری منابع بانک ها را افزایش می دهد و بانک ها حاضر می شوند با نرخ های بالاتری به سپرده گذاران سود پرداخت کنند تا کسری خود را جبران نمایند.

از آنجا که تغییر سود بین بانکی، تاثیر مهمی در حرکت نقدینگی از بازار سرمایه به بازار پول و بالعکس دارد، این موضوع همواره با واکنش فعالان اقتصادی به ویژه اهالی بازار سرمایه مواجه شده است، تا اینکه در جلسه اخیر رئیس کل بانک مرکزی و رئیس سازمان بورس بر کنترل سود در بازار بین بانکی تاکید شد. طبق گفته علی صالح ‎آبادی، نرخ سود در بازار بین بانکی متناسب با عرضه و تقاضا و مکانیزم بازار تعیین می شود، اما بانک مرکزی به عنوان بازارساز و در چارچوب سیاست پولی ضدتورمی که به تایید دولت نیز رسیده است، در این بازار حضور دارد و نرخ سود در این بازار را در چارچوب مشخصی کنترل می کند. از این گفته رئیس کل بانک مرکزی می شد دریافت که روند نرخ سود بین بانکی کاهش خواهد یافت؛ کما اینکه در سه هفته اخیر سه بار نرخ سود بین بانکی کاهش پیدا کرده است. بنابراین در این شرایط باید منتظر ماند و دید بازار سود بین بانکی در هفته های پیش رو چه تغییری می کند که هم متناسب با سیاست های پولی و ضدتورمی باشد و هم تاثیر منفی بر بازار سهام نداشته باشد.

ارتباط با نویسنده: IvanKaramazof@yahoo.com

لینک کوتاه صفحه : www.forsatnet.ir/u/9uEBnyyb
به اشتراک گذاری در شبکه های اجتماعی :
نظرات :
قیمت های روز
پیشنهاد سردبیر
آخرین مطالب
محبوب ترین ها
وبگردی
مشاوره کسب و کاروکیلقطعات لیفتراکدستگاه برش لیزرابزارآزمایشگاه تجهیزات اعلام حریق آریاکخرید فالوورلیفتراکپرس لاین ساخت پرسشنامهرمان پرطرفدارسررسید 1403طراحی سایت فروشگاهشیر برقی گازتیزهوشان پایه ششمخرید نرم افزار حسابداریخرید سی پی کالاف دیوتی موبایلتقویم رومیزیقیمت ورق گالوانیزهخرید قسطیتعمیر کاتالیزورخرید گوشی آیفون 13نهال گردومریم شفیعی مدیرعامل کانون ایران نوین و برگزارکننده نمایشگاه تهرانتخت خواب دو نفرهلایک اینستاگرام ارزانخرید از چینتور استانبولخدمات پرداخت ارزی نوین پرداختآژانس تبلیغاتیچک صیادیتور اماراتدوره مذاکره استاد احمد محمدیخرید فالوور فیکخرید نهال گردوماشین ظرفشویی بوشدوره رایگان Network+سریال جنگل آسفالتکفش مردانهتلویزیون شهریMEXCتبلیغات در گوگللپ تاپ قسطیآی نودانلود رمانآموزش آرایشگریقصه صوتیریل جرثقیلگیفت کارت استیم اوکرایناسکرو کانوایرخرید لایک اینستاگرامپنجره دوجدارهخدمات سئولوازم یدکی تویوتا
تبلیغات
  • واتساپ : 09031706847
  • ایمیل : ghadimi@gmail.com

كلیه حقوق مادی و معنوی این سایت محفوظ است و هرگونه بهره ‌برداری غیرتجاری از مطالب و تصاویر با ذكر نام و لینک منبع، آزاد است. © 1393/2014
بازگشت به بالای صفحه