کسب و کار غول فناوری گوگل در خطر بزرگی قرار دارد

وزارت دادگستری آمریکا (DOJ) درحال حاضر از 2 جبهه فشار شدیدی به گوگل وارد کرده که ساختار کسب و کار غول فناوری را در خطر بزرگی قرار داده و فرصت های جدیدی برای رقبای آن به وجود آورده است.

سال گذشته، قاضی فدرال گوگل را به اتهام انحصار در بازار جستجوی آنلاین مجرم شناخت و چند روز پیش، قاضی دیگری همین حکم را برای فعالیت های انحصارطلبانه گوگل در بازار فناوری تبلیغات (Ad Tech) صادر کرد. همان طور که نشریه ورج در گزارش خود می گوید، این 2 حکم نه فقط پایه و اساس گوگل را به لرزه انداخته، بلکه می توانند سرنوشت یکی از بزرگ ترین شرکت های فناوری جهان را عوض کنند.

نبردی سرنوشت ساز برای گوگل

گوگل هم اکنون آماده ورود به مرحله دوم پرونده جستجو می شود. از دوشنبه دادگاهی سه هفته ای در واشنگتن دی سی را شروع می شود تا درباره نحوه اعمال مجازات و راهکارهای بازیابی رقابت در بازار جستجو تصمیم گیری بگیرد.

در این مرحله، دولت آمریکا قصد دارد خواستار اقدامات تندی علیه این شرکت شود؛ ازجمله اجبار گوگل به فروش مرورگر کروم، به اشتراک گذاری داده های جستجو با رقبا، توقف قراردادهای انحصاری با تولیدکنندگان مرورگر و موبایل همچنین نظارت بر سرمایه گذاری های بعدی گو گل در حوزه هوش مصنوعی.

گوگل قصد دارد به حکم صادرشده اعتراض کند اما این امکان فقط پس از عبور مراحل بررسی راهکارهای اصلاحی فراهم خواهد شد؛ یعنی دولت آمریکا فرصت دارد دادگاه را متقاعد کند تجزیه گوگل یا اعمال محدودیت های شدید، تنها راه بازگرداندن رقابت به بازار است.

این پرونده ها برای بسیاری یادآور چالش حقوقی تاریخی مایکروسافت در دهه 90 میلادی بوده است که دادگاه حکم داد مایکروسافت با سوءاستفاده از موقعیت خود در بازار سیستم عامل های PC، رقابت را مختل کرده است. اگرچه درنهایت تجزیه ای اتفاق نیفتاد اما نتیجه آن باز شدن فضای نوآوری برای شرکت های نوظهور بود.

در خارج از آمریکا نیز گوگل پیشتر با جریمه های متعددی به دلیل رفتارهای ضدرقابتی روبه رو شده و مجبور شده بود تغییراتی در نحوه فعالیت خود ایجاد کند اما هیچ کدام از این اقدامات به سختگیری خواسته های وزارت دادگستری آمریکا نبوده اند. درصورت پیروزی دولت، حتی احتمال دارد مشارکت پرسود گوگل و اپل نیز پایان یابد و داده هایی که در انحصار گوگل بوده اند، به دست رقبایی مثل مایکروسافت برسند.

تمرکز دولت بر آینده جستجو و هوش مصنوعی

یکی از نگرانی های اصلی وزارت دادگستری جایگاه هوش مصنوعی در آینده بازار جستجو است؛ به همین دلیل، خواستار اعمال محدودیت هایی است که مانع تکرار رفتارهای انحصارطلبانه گوگل در پلتفرم های جستجوی آینده شوند؛ ازجمله اینکه گو گل باید سرمایه گذاری های آینده اش در زمینه هوش مصنوعی را به دولت اطلاع دهد.

در دادگاه جدید، شاهدانی از میان مدیران واحد جستجو، اندروید و کروم گوگل همراه مدیران موتورهای جستجوی رقیب مانند بینگ، یاهو و DuckDuckGo حضور خواهند داشت. شرکت هایی مانند OpenAI و Perplexity نیز در زمینه آینده جستجو و نقش هوش مصنوعی در آن شهادت خواهند داد.

روند چالش گوگل در حوزه تبلیغات آنلاین

در جبهه دوم نبرد، گو گل باید پاسخگوی رفتارهایش در بازار فناوری تبلیغات باشد. قاضی «لئونی برینکما» هنوز تاریخی برای رسیدگی به راهکارهای اصلاحی این پرونده تعیین نکرده اما به نظر می رسد گوگل با ایجاد پیوند غیرقانونی بین 2 سرویس DFP و AdX، بازار را تحت انحصار خود درآورده است. در این پرونده، احتمالاً دولت خواستار جداسازی یکی از این سرویس ها خواهد شد.

اگرچه این اقدام ممکن است در ظاهر به اندازه فروش کروم چشمگیر نباشد، باید توجه کرد که بازار تبلیغات آنلاین یکی از ارکان اقتصادی اینترنت است. ناشران بسیاری در دادگاه شهادت داده اند که از سیاست های گوگل رنج می برند.

احتمال می رود قاضی «مهتا» تا پایان تابستان رأی خود درباره راهکارهای پرونده جستجو را صادر کند و قاضی «برینکما» نیز سال جاری رأی خود را درباره تبلیغات اعلام کند. بااین حال، غول فناوری می تواند اجرای هرگونه تغییرات را تا سال ها عقب بیندازد؛ زیرا این شرکت قصد دارد تا حد ممکن، پرونده ها را به دیوان عالی بکشاند.

درنهایت، چه تجزیه ای انجام بشود، چه راه حل ملایم تری اتخاذ شود، مشخصاً گوگل اکنون با جدی ترین تهدید حقوقی تاریخ خود مواجه است؛ تهدیدی که نه فقط آینده این شرکت بلکه شکل و شمایل آینده اینترنت را نیز تحت تأثیر قرار خواهد داد.