دکتر مجید قاسمی در نشست علمی کاربردی اقتصاد مقاومتی / اقتصاد مقاومتی درونزا و برون نگر است

فرصت امروز: با توجه به نامگذاری امسال به نام سال «اقتصاد مقاومتی؛ تولید و اشتغال» و جایگاه مهم و اساسی بحث اقتصاد مقاومتی و شرایط حساس و خطیر کشور، لزوم توجه و بررسی این مفهوم بیش از پیش ضروری می نماید. از این رو، انجمن مدیریت ایران با همکاری دانشگاه خاتم از سال گذشته با برپایی سلسله نشست های علمی، کاربردی اقتصاد مقاومتی به بحث و بررسی ابعاد و زوایای مختلف اقتصاد مقاومتی پرداخته و سعی در تشریح و تبیین علمی آن داشته است.

این سلسله نشست ها در سال پیش رو نیز با دعوت از اساتید فن و اقتصاددانان و حضور اساتید و دانشجویان، هر ماه در دانشگاه خاتم دنبال می شود و پانزدهمین نشست آن، فروردین ماه گذشته با سخنرانی سردار حسین دهقان، وزیر دفاع دولت یازدهم پی گرفته شد.

روزنامه «فرصت امروز» بنا دارد اخبار و گزارش این سلسله نشست ها را هرچه بهتر و تخصصی تر در سال پیش رو منعکس کند و در این مجال، سخنرانی دکتر مجید قاسمی، رئیس انجمن مدیریت ایران و مدیرعامل بانک پاسارگاد در نشست علمی کاربردی اقتصاد مقاومتی به اختصار در زیر می آید.

اقتصاد مقاومتی، اقتصاد ریاضتی نیست

مجید قاسمی، رئیس دانشگاه خاتم در این نشست گفت: اقتصاد مقاومتی متکی بر مردم و بخش خصوصی است و بند بند ابلاغیه و سیاست های اقتصاد مقاومتی نشان می دهد که حضور مردم و بخش خصوصی در اقتصاد، نکته ای کلیدی و ضروری است.

قاسمی با بیان اینکه کلمه «اقتصاد» از کلمه  «قصد» به معنای میانه روی می آید و افراط و تفریط جایی در اقتصاد ندارد، افزود: اقتصاد مقاومتی، اقتصاد ریاضتی نیست و سیاست های آن به پایداری اقتصاد منتهی می شود، همچنین رفاه عمومی از محورهای تبیین اقتصاد مقاومتی است. مقاومت با ریاضت و فقر سازگاری ندارد و فرض بر این است که مشارکت جمعی براساس رضایت جمعی و عدالت محوری حاصل می شود و از این رو تأمین حداقل نیاز به عنوان یک اصل انکار ناپذیر در شمار وظایف دولت قرار دارد.

وی ادامه داد: مقاومت یک ویژگی الزامی برای پایداری است و تدوین الگوی اقتصادی کشور با عنایت به مقاوم سازی اقتصاد و تمام نهادهای آن از ضوابط انکارناپذیر بهینه سازی درازمدت اقتصاد است، همچنین پویاسازی مقاومت و آمادگی برای مقاوم سازی اقتصاد در برابر ضربه های جدید از پیش نیازهای رعایت حقوق نسل های آینده است.

مدیرعامل بانک پاسارگاد با تأکید بر اینکه از همه دستگاه های اجرایی در تبیین این سیاست ها نظرخواهی شده  است، خاطرنشان کرد: شعور ملی پشت سیاست های اقتصاد مقاومتی نهفته است. در اقتصاد مقاومتی، ما به اقتصاد و جامعه قوام می بخشیم و اقتصاد هم به ما قوام می بخشد. اقتصاد مقاومتی در ادبیات بحثی است که نشان می دهد یک اقتصاد چگونه در مقابل ضربه ها مقاومت کند و از آنها آسیب نبیند. به عبارت دیگر مقاومت، وضعیتی است که اقتصاد توانایی داشته  باشد با کمترین درجه افت رفاه، به زندگی عادی خود برگردد و تأثیر ضربه ها را پشت سر بگذارد.

رئیس دانشگاه خاتم اضافه کرد: طرح اقتصاد مقاومتی به ویژه برای ارزیابی توان مقاومت اقتصادهای مختلف در برابر بحران کاربرد داشته است و این اقتصاد از دیدگاه نظری محورهایی دارد که باید شناسایی شود.

وی درباره محورهای اقتصاد مقاومتی گفت: سیاست های اقتصاد مقاومتی، ادبیات پیشرفته و جاافتاده ای دارد و آخرین نسخه این ادبیات، اقتصاد مقاومتی است، همچنین اقتصاد مقاومتی فقط در محدوده کلان تعریف نمی شود و قدرت مقاومت می تواند از محدوده خرد و کوچک ترین واحد اقتصادی تا محدوده جهانی مطرح شود. هر قدر سطح مقاومت از کلان به خرد گسترده تر شود قدرت مقاومت نیز پایدارتر خواهد بود.

قاسمی با بیان این نکته که برخلاف آنچه در نگاه نخست به نظر می رسد، محور مقاومت در سند سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی، فقط تحریم نبوده است، تأکید کرد: مقاوم سازی باید برای تمامی محورهای احتمالی ضربه زدن به اقتصاد کشور باشد و سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی، این پویایی را با عنوان مقاومت در برابر بی اطمینانی ها خوانده  است.

مدیرعامل بانک پاسارگاد با اشاره به اینکه اقتصاد مقاومتی برای هر اقتصادی بنا بر مقتضیات زمان، قابل تعریف است، افزود: مقاومت یک ویژگی الزامی برای پایداری است و پویاسازی مقاومت و آمادگی برای مقاوم سازی اقتصاد در برابر ضربه های جدید، از پیش نیازهای رعایت حقوق نسل های آینده است.

وی با تأکید بر اینکه شاخص مقاومت و آسیب پذیری اقتصادی در سال 2008 برای 57کشور جهان محاسبه شده  است، ادامه داد: حفظ ماهیت و هویت اقتصاد، اصلاح مدیریت و نظام اداری، اصلاح زمینه فعالیت فعالان اقتصادی، احترام به محصولات ساخت داخل، تأکید بر فعالیت های دانش بنیان و سلامت اقتصادی از محورهای اقتصاد مقاومتی است.

قاسمی با اشاره به بروز تورم های 50 درصدی در دو دوره در اقتصاد ایران گفت: اگر اقتصاد کشور به لحاظ مقاومتی طراحی شود، می توان جلوی آسیب هایی همچون تورم و رکود را گرفت.

وی با اشاره به اینکه بند بند سیاست های اقتصاد مقاومتی با هم ارتباط منطقی دارند و ترتیب نوشتن آنها با هم دلیل دارد، تصریح  کرد: اقتصاد مقاومتی تا جایی که سیاست می توانسته در آن وارد شود، اجازه ورود پیدا کرده و آن نحوه اداره کشور است. اگر می خواهیم سیاست های اقتصاد مقاومتی را خوب متوجه شویم باید سیاست های کلی اصل 44، سیاست های اصلاح نظام اداری و سیاست های اشتغال را به دقت مطالعه کنیم.

رئیس دانشگاه خاتم با بیان اینکه مقاومتی شدن اقتصاد به معنای از دست دادن هویت ملی و باورهای عقیدتی جامعه نیست، یادآور شد: اقتصاد مقاومتی در چارچوب نظام اقتصادی ساخته می شود و عامل پایداری و تداوم و بقای اقتصاد است. ضمن اینکه اقتصاد جامعه اسلامی هم می تواند با حفظ اسلامی بودن خود مقاومتی شود.

تقدم دولت بر بخش خصوصی

قاسمی به مشکلی تاریخی و فرهنگی در کشور اشاره کرد و گفت: متأسفانه در همه تصمیم گیری های جدی، دولت خود را مقدم بر بخش خصوصی می بیند و این در همه دولت ها بوده و اختصاص به دولت خاصی نداشته ، درحالی که اصلاح زمینه فعالیت های اقتصادی به معنی بهبود فضای کسب و کار است و بخش خصوصی باید اطمینان داشته  باشد که می تواند نگاهی بلندمدت به اقتصاد داشته  باشد.

رئیس دانشگاه خاتم درباره احترام به محصولات ساخت داخل گفت: در اقتصاد مقاومتی مصرف کالاهای داخلی همراه با برنامه ریزی برای ارتقای کیفیت و رقابت پذیری در تولید انجام می گیرد. اگر رقابت پذیری را از این بحث حذف کنیم، اقتصادی خواهیم داشت که فقط بر امکانات موجود متکی است و نه غیر از این. در آن صورت ارتقای کیفیت و توانمندی برای رقابت در صحنه های بین المللی معنا پیدا نمی کند و چنین اقتصادی بعد از مدتی می میرد.

وی پیرامون سیاست گذاری برای تقویت تولید ملی گفت: اقتصاد مقاومتی درونزا و برون نگر است. ما هنوز در سیاست های توسعه صنعتی کشور، برنامه مدون نداریم و تا زمانی که این استراتژی ها مشخص نشده، نمی توانیم برای سایر جنبه های حمایتی برنامه ریزی کنیم.

مدیرعامل بانک پاسارگاد با تأکید بر فعالیت های دانش بنیان که در بند دوم سیاست های مقاومتی به آن پرداخته شده  است، ادامه داد: در اقتصاد دانش بنیان، دانش به فناوری تبدیل می شود. ما باید در اقتصاد دانش بنیان پیشتاز باشیم و نقشه جامع علمی کشور را پیاده سازی و اجرا کنیم، همچنین نظام ملی نوآوری را به منظور ارتقای جایگاه جهانی کشور ساماندهی کنیم. سهم تولید و صادرات محصولات و خدمات دانش بنیان را افزایش دهیم و به رتبه اول اقتصاد دانش بنیان در منطقه دست یابیم. 

قاسمی در ادامه به بحث جلب مشارکت عمومی، تقویت نهادهای مدنی، تقویت توانمندی و بازدهی نیروی کار و استفاده از حداکثر ظرفیت های تولید پرداخت و تصریح کرد: در بحث توسعه کارآفرینی اعتقاد بر این است که عموم مردم در تولید سرمایه و ثروت، مشارکت تأثیرگذار داشته باشند. در بحث بازدهی نیروی کار باید اثرگذاری ارزش افزوده  را افزایش دهیم. اگر بتوانیم از طریق ارتقای آموزش، مهارت، خلاقیت، کارآفرینی و تجربه، نقش سرمایه انسانی را بالا ببریم، بهره وری سرمایه افزایش می یابد. 

وی در پایان بر نقش اتاق های بازرگانی در اجرای سیاست های اقتصاد مقاومتی تأکید کرد و گفت: انجمن مدیریت ایران نیز با همین احساس مسئولیت و رسالت برای تبیین سیاست های اقتصاد مقاومتی و معرفی آن، به برگزاری سلسله نشست ها و همایش هایی اقدام کرده است.