ماجرای حذف سود سپرده گذاران فرشتگان

با وجود آغاز تعیین تکلیف سپرده گذاران تعاونی منحله فرشتگان، تجمعات همچنان ادامه دارد. این بار تقاضای دریافت سود وجوهی که در این تعاونی سپرده شده بود عامل اعتراض ذی نفعان است. با این حال عدم پرداخت سود نیز ماجرای خاص خود را دارد.

به گزارش ایسنا، سرانجام بعد از چند ماه درگیری و تجمع سپرده گذاران تعاونی های کاسپین و انجام امور مربوطه این مؤسسه، فرآیند تعیین تکلیف سپرده گذاران آن آغاز شد، البته باید یادآور شد از هشت تعاونی که به مجموعه کاسپین پیوسته و در پایان سال ۱۳۹۴ مجوز فعالیت دریافت کردند، این تعاونی بزرگ فرشتگان بود که به دلیل حجم بالای بدهی همواره بیشترین تجمع سپرده گذاران را به همراه داشته و عمده مشکلاتی که کاسپین را درگیر کرد از این محل نشأت می گرفت.

به هر صورت در فرآیند ساماندهی تعاونی های کاسپین قرار بود که در رأس تعاونی های منحله هیأت تصفیه تشکیل شده تا وظیفه تقویم و ارزیابی دارایی ها و تعیین میزان بدهی تعاونی ها را برعهده گرفته و سپس از محل دارایی ها، بدهی های تعاونی پرداخت شود. از این رو قرار شد در صورت برابر بودن دارایی ها و بدهی های تعاونی، دارایی ها و بدهی های تقویم شده به مؤسسه کاسپین منتقل شده و در صورت کسری دارایی ها سهامداران و مدیران تعاونی موظفند کسری مربوطه را تأمین کنند.

اما در جریان ساماندهی کاسپین مواردی پیش آمد که این روند را با مشکلاتی مواجه کرد و در مجموع پرداخت سپرده ها و به تبع آن سود وجوه سپرده گذاران تعاونی های زیرمجموعه با مشکل مواجه شد. در آن زمان گفته می  شد که با توجه به کمبود نقدینگی که کاسپین با آن مواجه است بعد از نقل و انتقال دارایی ها و تأمین نقدینگی لازم احتمالا در مورد سود معوق شده سپرده گذاران در دوره ای که کاسپین با حواشی مواجه شده نیز تصمیم گیری خواهد شد.

به هر صورت با تعیین وضعیت دارایی و بدهی اکثر تعاونی ها و انتقال بخش عمده ای از دارایی فرشتگان به کاسپین، با تصمیم مشترکی که اخیراً قوه قضاییه و بانک مرکزی گرفتند از ۲۸ اردیبهشت ماه (هفته گذشته) تعیین تکلیف سپرده گذاران تا سقف ۱۰میلیون تومان تعاونی فرشتگان آغاز شد.

بر این اساس حدود ۴۰۰ هزار نفر که تا سقف ۱۰میلیون تومان سپرده داشتند در اولویت پرداخت قرار گرفتند که با اتمام این مرحله تا ۸۷درصد سپرده گذاران تعیین تکلیف می شدند، همچنین قرار شد از نهم خردادماه سپرده گذاران تا سقف ۲۰میلیون تومان در مرحله پرداخت قرار گیرند که در مجموع ۹۰ درصد سپرده گذاران فرشتگان تعیین تکلیف می شوند.

با این حال طی روزهای اخیر که پرداخت وجوه سپرده گذاران هم آغاز شده، باز هم به تازگی بخشی از آنها مقابل مؤسسه کاسپین تجمع کردند و البته از جمله کسانی هستند که در مرحله  پرداخت قرار دارند. آنها نسبت به عدم پرداخت وجوه سود خود طی زمانی که گذشته اعتراض دارند؛ ظاهراً منابعی که در حساب آنها وجود دارد با کسر سود پرداختی از زمانی مشخص به آنها اختصاص می یابد. براین اساس سودهای پرداخت شده از زمان انحلال تعاونی فرشتگان یعنی شهریور ۱۳۹۴ تاکنون کسر خواهد شد و پرداختی در این باره وجود ندارد.

به دنبال این تجمع، مؤسسه کاسپین طی اطلاعیه ای اعلام کرد با اینکه جمعی از سپرده گذاران در مقابل شعب کاسپین و دفتر مرکزی آن نسبت به حذف سود سپرده ها اعتراض کرده اند، اما این تصمیم توسط مدیرعامل و هیأت مدیره مؤسسه کاسپین صورت نگرفته است و هیأت مدیره تلاش خود را برای صیانت از سود و اصل سپرده مشترکان به کار خواهد گرفت.

بعد از این اعلام کاسپین که مدعی می شد هیأت مدیره کنونی یا قبلی این مؤسسه در قطع پرداخت سود دخالتی نداشته اند ماجرا از منابع دیگر نیز پیگیری شد.

ظاهراً از شهریورماه سال ۱۳۹۴ که تعاونی فرشتگان و تعداد دیگری از تعاونی ها در فرآیند ساماندهی قرار گرفته و قرار شده تحت یک مجموعه باشند، این تعاونی اعلام انحلال داشته و فعالیت آن متوقف می شود. با این وجود همچنان سود به سپرده گذاران پرداخت می شده و در ادامه هم وقتی که زیرمجموعه کاسپین قرار می گیرد پرداخت سود ادامه داشته است. این برخلاف ضوابط بانکی بوده است، چرا که در این دوره فعالیتی در تعاونی فرشتگان انجام نمی شد که قرار باشد سودی در نتیجه آن حاصل شده و به آنها پرداخت شود.

این در حالی است که اخیراً فرشاد حیدری، معاون نظارت بانک مرکزی نیز در اشاره ای که به برخی تخلفات این تعاونی ها داشت موضوع سود را نیز مورد توجه قرار داده و گفته بود که پرداخت سودهای غیرواقعی از جمله مواردی بود که ناشی از فعالیت عملیاتی تعاونی ها نبوده بلکه از محل وجوه سپرده گذاران جدید، سود به سایر سپرده گذاران پرداخت می شود.

در این حالت با توجه به اینکه فعالیتی وجود نداشت، برداشت از حساب سپرده گذاران جدید برای پرداخت سود سایر سپرده گذاران خود از عوامل افزایش زیان انباشته تعاونی فرشتگان شده و کار را به جایی رساند که براساس اعلام قبلی دادستان تهران بدهی بالغ بر ۴۰۰۰ میلیارد تومان گریبان این تعاونی را گرفت. در این شرایط سود نه تنها تعلق نمی گیرد بلکه فقط خالص آورده سپرده گذاران به آنها پرداخت می شود چرا که اصلاً فرشتگان که اکنون تحت مجموعه کاسپین قرار دارد منابع مازادی ندارد که قرار باشد حتی برای دوران پس از انحلال، سود سپرده های قبلی را پرداخت کند.

از سوی دیگر یک حساب و کتاب ساده نشان می دهد که اگر به استناد اعلام دادستان تهران بدهی فرشتگان ۴۰۰۰ میلیارد تومان باشد و در سوی دیگر با اعلام اخیر بانک مرکزی تاکنون ۲۵۰۰ میلیارد تومان از دارایی های تعاونی های منحله فرشتگان شناسایی شده که قابل انتقال به کاسپین باشد و همچنین ارزیابی حدود ۶۰۰میلیارد تومان دیگر از دارایی ها نیز به زودی تمام شود، در مجموع این دارایی را به ۳۱۰۰ میلیارد تومان افزایش خواهد داد. در این حالت حدود ۹۰۰ میلیارد تومان دیگر برای تسویه بدهی ۴۰۰۰ میلیاردی فاصله وجود دارد که باید با تبدیل املاک و دارایی های دیگر فرشتگان آن را محقق کرد. در این شرایط برای پرداخت سودی که از محل سپرده های مردم پرداخت شده، منابعی وجود ندارد و تنها به پرداخت آورده اکتفا خواهد شد.

پیشتر نیز در مورد موسسات غیر مجازی که در جریان ساماندهی قرار گرفتند هم سودی بابت سپرده ها در جریان انحلال آنها به سپرده گذاران پرداخت نشد که از جمله آنها می توان به مؤسسه ثامن الحجج اشاره کرد که با وجود بدهی بالا به مشتریان، منابع نقد چندانی در اختیار نداشته و در نهایت با خط اعتباری حدود ٢٥٠٠ میلیاردی بانک مرکزی بود که سپرده گذاران آن تعیین تکلیف شدند.