256 ميليارد یورو، ارزش بازار ارزهای مجازی رمزی / ارزهای مجازی در ایران چطور کار می کند؟

فرصت امروز: ارز مجازی، ارز دیجيتالی و رمزارز، سه مفهوم مجزا با کاربردهای متفاوت هستند. در ترمينولوژی حقوقی، کلمه رایج برای مقررات گذاری پدیده های نوظهور مانند بيت كوین، ارزهای مجازی است. این روزها صحبت از ارزهای مجازی همه جا را گرفته است. در دنیا مردم کشورهای مختلفی وارد بازار آن شده اند و در عین حال، گروهی هم اعتقادی به آن ندارند. چندی پیش، مجمع جهانی اقتصاد گزارشی درباره نظرات مردم از سرمایه گذاری در بازار ارزهای مجازی منتشر کرد. گزارشی که از عدم اعتماد 41درصدی شهروندان آمریکایی به ارزهای دیجیتال خبر داده و گفته بود که 41درصد از آمریکایی ها می گویند هیچ وقت در ارزهای دیجیتال سرمایه گذاری نخواهند کرد.

مرکز پژوهش های مجلس نیز در همین زمینه، گزارشی درباره قانونگذاری ارزهای مجازی در کشورهای مختلف و پیشنهادها برای ایران منتشر کرده است. طبق این گزارش، ارزهای مجازی نوع رمزارز با اختراع بيت كوین وارد بازارهای مالی جهانی شدند و بيت كوین در سال 2016 حدود ۹0درصد ارزش بازار ارزهای مجازی رمزی را تشكيل می داد و ارزش کل ارزهای مجازی رمزی در آن سال حدود 5.5 ميليارد یورو بود، اما با جدی شدن رقابت ازسوی ارزهای مجازی جدید سهم بيت كوین اکنون (اواسط 2018) به کمتر از 50درصد کل ارزش ارزهای مجازی رمزی کاهش پيدا کرده است و ارزش کل بازار ارزهای مجازی رمزی 256 ميليارد یورو است.

براساس این گزارش، ارزش معاملات روزانه ده ارز مجازی برتر بيش از 10 ميليارد یورو است. چارچوب حقوقی کشورها حدود وظایف و مسئوليت دستگاه های ذی ربط را مشخص کرده است، اما ارزهای مجازی حوزه ای نوظهور و دارای فناوری های متنوع هستند و چالش های آنها ممكن است با یكدیگر متفاوت باشند.

سیاست کشورها درباره ارزهای مجازی

این گزارش می نویسد: گام اول در مواجهه با پدیده های نوظهور شناخت قوانين و مقررات در آن زمينه است. برای شناخت قوانين مرتبط ابتدا تجربه نظام حقوقی و اجرایی اتحادیه اروپا، ایالات متحده آمریكا و سپس تجربه کشورهای اکوادور، ونزوئلا و روسيه در ارزهای مجازی ملی بررسی شد. تلاش های بين المللی گسترده در زمينه ارزهای مجازی و فناوری دفتر کل توزیع شده در جریان است. اتحادیه اروپا یكی از شرکای تجاری ایران است و ایران به دنبال جایگزینی دلار با یورو است. در اتحادیه اروپا استفاده از ارزهای مجازی برای انتقال بين المللی وجه به رسميت شناخته شده است. نهادهای اجرایی ایالات متحده آمریكا در زمينه ارزهای مجازی فراتر از مرزهای این کشور قدرت تأثيرگذاری ندارند.

با توجه به این موارد قوانين مرتبط با ارزهای مجازی در کشور ایران بررسی شد. قوانين کشور در زمينه بورس اوراق بهادار و کالا(مبارزه با سفته بازی)، مبارزه با پولشویی و ماليات قابل اعمال بر ارزهای مجازی در این گزارش بررسی شده است. به نظر می رسد با توجه به وجود قوانين قبلی در مرحله اول دستگاه های اجرایی متولی هر بخش باید مكلف به واکنش و اقدام عملی در راستای بهره مندی از فرصت های ارزهای مجازی شوند، یعنی سازمان امور مالياتی، دبيرخانه شورای عالی مبارزه با پولشویی و شورای عالی بورس و اوراق بهادار باید اقدامات جدی برای ساماندهی وضعيت ارزهای مجازی در کشور انجام دهند. سپس براساس بازخوردی که از اقدامات دستگاه های اجرایی دریافت می شود سياست گذاری و تلاش های لازم برای رفع خلأها با مسئوليت و طبق نيازمندی اجرایی دستگاه های متولی اقدام شود. پروژه های ارز مجازی ملی در کشور ایران توسط دو مجموعه در حال پيگيری است و جزئيات فنی این پروژه ها تاکنون منتشر نشده است.

مفهوم ارز مجازی و تفاوت آن با رمزارز و ارز دیجیتالي

ارزهای مجازی گونه ای از ارزهای دیجيتالی به شمار می آیند، اما هرگونه ارز دیجيتالی ارز مجازی به شمار نمی رود. رمزارزهایی مانند بيت كوین نيز گونه ای از ارزهای مجازی هستند، اما همه ارزهای مجازی رمزارز نيستند. ارزهای دیجيتال، ارزهایی هستند که به صورت الكترونيكی ذخيره و منتقل می شوند. هرگونه پولی که برمبنای صفر و یک باشد در این تعریف می گنجد. مثلاً ریال های موجود در حساب بانكی، بازنمایی کننده ریال های واقعی هستند که جایی نگهداری می شوند، در تعریف ارز دیجيتالی جای می گيرند. بيت كوین ها هم چون مبنای صفر و یک دارند ارز دیجيتالی هستند. درنتيجه از نظر حقوقی عبارت «ارز دیجیتالی» یک عبارت موسع است.

دو پروژه ارز مجازی ملی در ایران

براساس گزارش مرکز پوهش های مجلس، در ایران حداقل دو پروژه ارزمجازی ملی در جریان است. پست بانک تحت نظر وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و شرکت خدمات انفورماتيک پروژه های ارز مجازی ملی خود را اعلام کرده اند. ارز مجازی شرکت خدمات انفورماتيک بر پایه ریال اعلام شده است و طبق اعلام این شرکت در فاز اول ارز مجازی آنها در اختيار بانک های تجاری کشور قرار دهد تا از آن به عنوان توکن و ابزار پرداخت برای تبادلات، تسویه بين بانكی و توسعه خدمات استفاده کنند. جزیيات فنی این پروژه ها هنوز به صورت رسمی اعلام نشده است. موفقيت در زمينه ارز مجازی از مسير ایجاد شرایط رقابت عادلانه ميان بخش خصوصی واقعی شكل می گيرد.

ارز مجازی ونزوئلا بدون مشتری ماند

همچنین از سوی دیگر، رویترز گزارش داده است که علی رغم ادعای مقامات ونزوئلا، بررسی ها نشان می دهد کسی حاضر به سرمایه گذاری در پترو نیست و هیچ کس نیز نمی تواند از آن استفاده خاصی کند.

به گزارش ایسنا به نقل از رویترز، پترو باعث ایجاد مباحث گسترده ای در بین متخصصان ارز مجازی شده است. برخی معتقدند که ارزهای مجازی نظیر پترو می توانند ابزاری برای دور زدن تحریم های مالی و اقتصادی باشند و برخی نیز معتقدند که معرفی این ارز توسط دولت ونزوئلا صرفا برای کسب درآمدهای جدید و یک کلاه برداری است.

رویترز گفته است که در بررسی چهار ماهه خود از ونزوئلا، هیچ استفاده کننده ای از پترو را پیدا نکرده است، ضمن آنکه پشتوانه ای برای کسی که بخواهد این ارز را بفروشد و یا مایل به سرمایه گذاری در پترو باشد نیز یافت نشده است. علاوه بر این، دولت سوسیالیست این کشور به رهبری نیکلاس مادورو تاکنون هیچ گزارشی از میزان پیشرفت در روند ارزهای مجازی خود ارائه نکرده است.

علی رغم ادعای مادورو مبنی بر سرمایه گذاری ۳.۳میلیارد دلاری سرمایه گذاران خارجی در پترو، یک منبع آگاه دولتی این کشور گفته است که این ارز مجازی هنوز آماده استفاده نیست.

ادعاهای جدید درخصوص پترو در شرایطی بیان می شود که چند روز پیش به دستور رئیس جمهور ونزوئلا، بانک های خصوصی و دولتی ونزوئلا موظف شدند تا تمامی اطلاعات مالی خود را بر حسب بولیوار و پترو اعلام کنند.

هر پترو معادل یک بشکه نفت صادراتی ونزوئلا قیمت دارد و پشتوانه آن، ذخایر نفتی استراتژیک ونزوئلا است که طبق ادعای مقامات این کشور حدود ۵.۳ میلیارد بشکه نفت تخمین زده شده است.