طرح مالی بزرگ و زیبای ترامپ: نجات اقتصاد یا بدهی بیشتر؟

عرصه سیاست ایالات متحده بار دیگر شاهد درگیری میان جمهوری خواهان و دموکرات هاست. آخرین باری که چنین درگیری شدیدی میان دو حزب شکل گرفت، دونالد ترامپ بازیگر اصلی میدان و اعتراض به نتیجه انتخابات ریاست جمهوری 2020 دست آویزش بود. این بار اما ماجرا فقط سیاسی نیست، بلکه از جنس پول و بدهی است!

ماجرا از همین چند هفته پیش شروع شد؛ زمانی که دونالد ترامپ از طرح مالی بزرگ و زیبای خودش رونمایی کرد. اگرچه جمهوری خواهان اطلاعات زیادی درباره این طرح منتشر نکرده اند، اما کارشناسان معتقدند این طرح در حالت کلی با افزایش هزینه های دولت و کاهش بار مالیاتی تغییرات شگرفی بر روی اقتصاد آمریکا خواهد داشت. این در حالی است که دموکرات ها به طور سنتی به افزایش نرخ مالیات و بازتوزیع منابع گرایش دارند. اگرچه حزب جمهوری خواه از نظر تاریخی در کنار سرمایه دارهای بزرگ می ایستد، اما این بار طرح ترامپ آن قدر ابهام دارد که حتی دعوای درون حزبی نیز راه انداخته است.

بر اساس گزارش رویترز، جمهوری خواهان هنوز بر سر این طرح به توافق کامل نرسیده اند. با این حال ترامپ قصد ندارد منتظر هم حزبی های خودش شود. بنابراین سوال اصلی این است که طرح بزرگ و زیبای ترامپ چه اثرات اقتصادی دارد و چقدر ممکن است به مرحله اجرا برسد؟

طرح جنجالی ترامپ چیست؟

لایحه ای که دولت آمریکا به سنا فرستاده 940 صفحه است. اشتباه نکنید، قرار نیست کسی از روی این لایحه امتحان آخر ترم بدهد، در عوض تیم ترامپ برنامه مفصلی برای افزایش هزینه های دولت دارد. این امر با هدف تقویت بازار و کمک به رشد پایدار اقتصادی صورت می گیرد. البته از منظر تئوریک این طرح چندان بی ایراد نیست. بر اساس گزارش سی ان ان، دولت آمریکا همین حالا هم حجم بالایی از بدهی ها را روی دوش خود دارد. بنابراین افزایش هزینه های دولتی در این شرایط ایده پرریسکی محسوب می شود. به ویژه اینکه لایجه مورد نظر احتمالا 3.3 تریلیون دلار بدهی اضافی روی دوش دولت آمریکا خواهد گذاشت.

مطلب مرتبط: انتقاد استیو بالمر از اقدام دولت ترامپ در وضع تعرفه علیه کشورها

از طرف دیگر، لایحه زیبای ترامپ حسابی به مذاق سرمایه دارها و صاحبان کسب و کارهای بزرگ خوش آمده است. چرا که دیگر خبری از نرخ مالیات بالا نخواهد بود. البته در این میان ایلان ماسک یک معترض جدی است. چرا که ظاهرا معافیت های مالیاتی بیشتر به کسب و کارهای سنتی تعلق گرفته و حوزه های پیشرفته ای که ایلان ماسک در آنها فعالیت دارد از دایره معافیت های مالیاتی بیرون مانده است.

بی شک صدای اعتراض ایلان ماسک که احتمالا با هم صدایی برخی دیگر از شرکت های فناورانه همراه خواهد شد، در اجرای این طرح اثرگذار خواهد بود. البته قبل از این ماجرا، دولت ایالات متحده باید این لایحه را در سنا به تصویب برساند. جایی که جمهوری خواهان اکثریت را دارند، اما نکته ترسناک دو دستگی اعضای این حزب درباره لایحه مورد نظر است.

چرا جمهوری خواهان دو دسته شده اند؟

حزب جمهوری خواه در کمتر دوره ای از تاریخ معاصر آمریکا چنین برتری در مقابل حزب دموکرات داشته است. به طوری که در سنا هر لایحه ای به راحتی قابل تصویب است. با این حال طرح تازه ترامپ حتی صدای خودِ هم حزبی هایش را هم درآورده است. جایی که شک و تردیدهای زیادی درباره سرانجام چنین بلندپروازی وجود دارد.

طرفداران لایجه بزرگ و زیبا بر روی نقش دولت در تقویت بازار تاکید دارند. از نظر آنها صنایع مادر ایالات متحده که سال هاست با رکود مواجه شده، فقط به لطف یک سرمایه گذاری و تولید هزینه دولتی سرپا خواهد شد. این یعنی دولت باید جورِ بخش خصوصی را کشیده و این صنایع را احیا کند.

در سوی دیگر میدان، منتقدان طرح به اثرات اقتصادی این مسئله اشاره دارند. از نظر دموکرات ها و بخشی از جمهوری خواه ها این طرح فقط بدهی دولت را افزایش داده و در نهایت موجب ضرردهی بیشتر شرکت های بزرگ و سنتی آمریکایی خواهد شد. ایده اصلی آنها روشن است: هر دخالت دولتی فقط کار را بدتر می کند. به علاوه، دولت آمریکا آن قدر بدهکار هست که دیگر جایی برای ریسک های بزرگ نداشته باشد.

لایحه زیبا و بزرگ به کجا می رسد؟

بی شک جمهوری خواهان دست برتر را در سنا دارند. با این حال موفقیت طرح جدید ترامپ در وهله اول به توانایی او برای متقاعدسازی هم حزبی هایش بستگی دارد. در غیر این صورت به احتمال زیاد اختلاف درونی جمهوری خواه ها این لایحه را به ناکجا خواهد برد.

مطلب مرتبط: چرا آمریکا به ترامپ نیاز دارد؟

در صورتی که لایحه مورد نظر با هر زحتی تصویب شود، تازه اول ماجراست. چرا که نیازمند فعالیت حسابرسی دقیق و ارزیابی بازگشت سرمایه برای شرکت های مادر است. به طوری که تضمین های جدی درباره اثربخشی این معافیت های مالیاتی و هزینه های دولتی به وجود آید. خب مهم ترین چالش پیش روی ترامپ هم دقیقا همین مسئله است. اینکه چطور شرکت های دارای معافیت مالیاتی و برخوردار از هزینه های دولتی را پاسخگو کند. این مسئله ای است که ظاهرا در میان 900 صفحه لایحه جنجالی حتی یک خط هم برای آن جا پیدا نشده است!