بازار را رقابتی می خواهیم

‌ چرا دوباره شورای رقابت رأی به افزایش قیمت خودرو داد؟

در رابطه با مسئله قیمت خودرو و قیمتی که در سال گذشته توسط شورای رقابت مشخص شد، در عمل دیدیم که متاسفانه یک بازار حاشیه‌ای به وجود آمد و قیمت‌های واقعی که شورا مصوب کرده بود به دست مصرف‌کننده نهایی نرسید. شورا در دوران جدید طی جلسات متعدد در شفاف‌سازی هرچه بیشتر و فروش خودرو تاکید داشت که نتایج جمع‌بندی هم به جز شفاف‌سازی هیچ چیز دیگری نخواهد بود.

شما در طرح جدید افزایش قیمت خودرو پنج شرط را مطرح کرده‌اید. مکانیزم اجرایی و ضمانت اجرای این پنج شرط چیست؟ با توجه به اینکه علنا خودروسازان اعلام کرده‌اند که مکانیزم شورای رقابت را قبول ندارند.

ما برای افزایش قیمت خودرو پنج شرط گذاشته‌ایم که در صورتی که خودروسازان آن را رعایت کنند، مجاز خواهند بود افزایش قیمت مصوب را داشته باشند. همان‌طوری که می‌دانید، قانون‌گذار وظایفی را بر عهده شورای رقابت قرار داده است. شورا مجموعه‌ای از سه قوه به اضافه بخش خصوصی است. در واقع در شورای رقابت قاضی هم داریم. اگر مواردی باشد که شورا به تصویب رسانده باشد و طرفی که ملزم به اجراست، اجرا نکند؛ تحت تعقیب قانونی قرار می‌گیرد و جریمه می‌شود.

یعنی در حقیقت خودروساز نمی‌تواند قانون را رعایت نکند. اگر خودروسازان سوالات کارشناسی و فنی داشته باشند، کارشناس‌های مرکز آمادگی دارند جواب‌ها را بدهند، ولی اینکه خودروسازها بگویند ما تعهداتمان را انجام نمی‌دهیم، نمی‌شود. اگر خودروسازان معتقدند که زیان می‌کنند، اشکالی ندارد. یک ماده قانونی وجود دارد که اگر شورا قانونی را تصویب کند و بعد مثلا خودروسازان بتوانند ثابت کنند که این قانون باعث زیان خودروسازان بوده است، قانون‌گذار پیش‌بینی کرده است چگونه خسارت برطرف شود.

به‌عنوان مثال این افزایش تقریبا 3 تا 6  درصدی براساس چه فرمولی شکل گرفته است؟

البته شیوه قیمت‌گذاری برخی خودروها با بقیه محصولات متفاوت است. به‌عنوان مثال خودروی 206 از آن مواردی است که خارج از آن قیمت اولیه بوده. کارشناسان شورای رقابت نیز براساس همان قیمت این را محاسبه کرده‌اند، ولی قیمت‌گذاری خودروهای دیگر همه مورد تایید خودروسازان بوده است. در واقع قیمت خودرو در مجموع قیمت کارخانه‌ای خودرو به اضافه هزینه بیمه و آپشن‌های قانونی است که باید مصرف‌کننده بپردازد. در این شیوه قیمت‌گذاری قیمت مصرف‌کننده سال 92 را پایه گرفتیم به اضافه تورم و کیفیت بهره‌وری که باعث افزایش 3 تا 6 درصدی خودرو شد.

همه این افزایش قیمت‌ها براساس این فرمول است. حالا اگر کارخانه‌ای قیمت خودرو را بالا ببرد باید ببینیم آیا آپشنی روی آن وجود دارد یا خیر. این خیلی مهم است. در حال حاضر بعضی از این قیمت‌هایی که شورا در سال 92 اعلام کرده، متفاوت است که به خاطر آن آپشن‌هایی است که خودروسازان روی خودرو گذاشتند. الان قیمت شورای رقابت، قیمت بدون آپشن است.

در چند روز اخیر بعضی از سایت‌ها اعلام کرده‌اند هزینه نهایی قیمت خودروها بسیار پایین است و خودروسازان سود سرشاری را به دست می‌آورند. نظر شما چیست؟

ما در شورای رقابت بازار رقابتی را می‌خواهیم. اصلا از نظر من به‌عنوان یک معلم اقتصاد، قیمت‌گذاری کار خوبی نیست. مگر اینکه بازار انحصاری باشد و لذا ما هیچ موقع دلمان نمی‌خواهد قیمت‌گذاری کنیم. ولی چه کار کنیم که بازار خودرو انحصاری است. شورا تشخیص داده که خودرو انحصاری است که وارد شده است.اگر بازار انحصاری نبود که شورا اصلا وارد نمی‌شد.

چگونه می‌شود این انحصار را از میان برد؟

تجربه نشان داده که هر جا رقابتی شده صنعت ما پیشرفت کرده است. در بعضی بازارها از میان بردن انحصار راحت‌تر است. در خودرو برای از بین بردن انحصار باید سرمایه‌گذاری شود. مثلا سرمایه‌گذاری در تولید خودروهای زیر 2000 سی‌سی که خودروسازان ما در این نوع ماشین رقیب ندارند. این دو خودروساز بازار را میان خودشان تقسیم کرده‌اند. سرمایه‌گذاری‌های داخلی را باید تشویق کنیم. البته وقتی برای سرمایه‌گذاری بستر‌سازی نشده کار سختی است. باید امنیت اقتصادی در کشور باشد. امیدواریم با کاهش تحریم‌ها بخشی از مشکلات سرمایه‌گذاری کم شود.