بخش خصوصی و مردم، مهم ترین رکن اقتصاد مقاومتی هستند

اقتصاد مقاومتی، اقتصاد ریاضتی نیست و هدف آن تأمین رشد پویا و بهبود شاخص‏های مقاومت اقتصادی و دستیابی به اهداف سند چشم انداز بیست ساله جمهوری اسلامی ایران است. این اقتصاد با رویکردهای جهادی، فرصت ساز، انعطاف پذیر، مولد، درونزا، پیشرو و برون گرا تبیین شده است. 

بانک پاسارگاد و به عنوان یکی از بانک های خصوصی و پیشرو در اجرای سیاست های اقتصاد مقاومتی، با همکاری دانشگاه خاتم، در دو سال گذشته سلسله همایش ها و نشست های تخصصی در زمینه اقتصاد مقاومتی و نقش بانک ها و بیمه ها در دستیابی به اهداف آن برگزار کرده است. گزیده سخنرانی برخی از مدیران بانک ها و مدیران بخش خصوصی در این همایش ها گرد آوری شده که در ادامه می آید.

مدیر عامل بانک پاسارگاد، با اشاره به برنامه‏ هایی برای اصلاح و تقویت نظام بانکی کشور اظهار کرد: این برنامه  ها عبارتند از کاهش مطالبات غیر جاری، ساماندهی موسسات مالی و اعتباری خارج از نظارت بانک مرکزی، افزایش سرمایه بانک ها، پیاده سازی استانداردهای بال II و III در سطح شبکه بانکی، فراهم کردن بستر استقلال بانک مرکزی، اصلاح قوانین و مقررات پولی و بانکی در جهت افزایش بهره وری نظام بانکی، تقویت نظارت بانک مرکزی بر بانک ها برای اجرای دقیق قانون عملیات بانکی بدون ربا، تامین مالی اقشار کم درآمد، برنامه ریزی در جهت تقویت و تامین مالی سرمایه ‏گذاری‏های بزرگ با هدف حمایت از کارآفرینان و بنگاه‏های کوچک و متوسط، هدایت منابع بانکی به سمت اهداف کلان رشد اقتصادی و اشتغال منطبق با اهداف و رویکردهای سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی، تنظیم چارچوب رقابت منصفانه در سطح کشور، تقویت حاکمیت بنگاهی در سطح نظام بانکی، تسهیل ورود بانک ها به صحنه فعالیت های بین المللی، ایجاد نهادهای مالی متنوع با توجه به نیازهای توسعه‏ ای کشور، تنظیم رابطه بازار پول و سرمایه در راستای پیشرفت اقتصاد ملی، ایجاد صندوق‏های سرمایه گذاری، ترویج عقود مشارکتی به ویژه مشارکت حقوقی و سرمایه گذاری مستقیم برای حرکت از بانکداری بدون ربا به سمت بانکداری اسلامی، اتخاذ ابزارها و روش های غیر متعارف پولی به منظور تاثیرگذاری بر اقتصاد واقعی و اصلاح و تقویت نظام بانکی در جهت بهبود وضعیت ایران از دیدگاه شاخص های بین المللی است.

قاسمی در خصوص نقش بانک ها در راستای توسعه کارآفرینی (بند1) تصریح کرد: بانک ها در توسعه کارآفرینی در قالب طراحی چارچوب مشخص برای حمایت مالی از کارآفرینان و ایجاد واحدهای سرمایه خطرپذیر وابسته به بانک ها یا با حمایت مالی بانک ها می توانند نقش مهمی ایفا کنند.

همچنین می توان نقش بانک ها در خصوص اقتصاد دانش بنیان (بند2) را حمایت مالی بانک ها و موسسات اعتباری از ایده‏ های نو و شرکت های دانش بنیان و حرکت در جهت دانش بنیان کردن بیشتر صنعت بانکداری کشور خصوصا از طریق رشد بانکداری الکترونیک و بانکداری‏ مجازی برشمرد.

قاسمی همچنین با اشاره به نقش بانک ها در بهره ‏وری و رقابت‏ پذیری اظهار کرد: بانک ها می توانند در قالب محاسبه مستمر شاخص‏ های بهره  وری نیروی کار، سرمایه و کل عوامل شبکه بانکی و هر یک از بانک ها، آسیب شناسی علل تغییرات شاخص ‏های پیش گفته و انجام اقدامات اصلاحی همچنین بهبود و ارتقای رشد بهره وری از طریق آموزش سرمایه انسانی بانک ها، ایجاد فضای رقابتی سالم بین بانک ها و بهره گیری از فناوری‏ های نوین بانکی و فناوری ‏های اطلاعات نقش مهمی را در افزایش بهره وری و رقابت پذیری ایفا کنند.

بخش خصوصی مهم ترین رکن اقتصاد مقاومتی

مدیرعامل بانک پاسارگاد در تبیین سیاست های اقتصاد مقاومتی، گفت: مهم ترین رکن اقتصاد مقاومتی، بخش خصوصی است و بند نخست اقتصاد مقاومتی با مردم شروع می شود. اقتصاد باید مخاطب داشته باشد و مخاطب اقتصاد مردم هستند. کلمه اقتصاد از قصد به معنای میانه روی می آید و اقتصاد مقاومتی، اقتصاد میانه رو است.

قاسمی ادامه داد: اقتصاد مقاومتیResilient economy مبحثی در اقتصاد است که براساس آن می توان دید که چگونه اقتصاد قادر است در برابر ضربه های مختلف با کمترین درجه افت به زندگی عادی خود برگردد و تاثیر ضربه ها را پشت سر بگذارد. طرح این مبحث به ویژه برای ارزیابی توان مقاومت اقتصاد های مختلف در برابر بحران کاربرد داشته است. این اقتصاد از دیدگاه نظری محورهایی دارد که باید شناسایی شود.

معاون پژوهش های اقتصادی مرکز تحقیقات مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره ویژگی های اقتصاد مقاومتی ادامه داد: ضربه پذیری و برخورداری از توان ادامه فعالیت های کلیدی، برخورداری از قدرت دستیابی به تعادل (هرچند که ممکن است همان تعادل اولیه نباشد) توانمندی در نوآوری به صورتی که در زمان رویارویی با بحران سرعت نوآوری تشدید شود، نهادهای مدنی فعال و شبکه های اجتماعی گسترده برای جلب مشارکت عامه مردم در زندگی اقتصادی و برخورداری از انعطاف پذیری لازم برای تغییر مسیر، ایجاد روال جدید زندگی، شناخت نسبی نسبت به آینده، توانا در واکنش نسبت به احتمالات، توجه به زندگی مردم، تقویت روحیه خودباوری و خوداتکایی، استفاده حداکثری از ظرفیت ها و امکانات، حفظ ماهیت و هویت اقتصاد و. . . از جمله ویژگی های اقتصاد مقاومتی است.

قاسمی در ادامه به توضیح روش اندازه گیری مقاومت در اقتصاد مقاومتی پرداخت و گفت: دنیای امروز ابعاد مختلفی از وضعیت و زندگی اقتصادی در سطوح خرد تا کلان است و برای اندازه گیری قدرت مقاومت از شاخص مقاومت اقتصاد، استفاده می شود و این شاخص قدرت بالقوه و بالفعل مقاومت در اقتصاد را می سنجد.

مدیرعامل بانک پاسارگاد با اشاره به شاخص های دیگری که برای مقاومت سیستم های مالی جهان کاربرد دارند، افزود: فائو با محاسبه الگوی اندازه گیری و تحلیل شاخص مقاومت، میزان نیاز کشورهای مختلف برای دریافت کمک را ارزیابی می کند. یکی از شاخص های بسیار شناخته شده که توسط بریگلو گلیو و همکارانش طراحی شده است، شاخص مقاومت و آسیب پذیری اقتصادی است که در سال 2008 برای 57 کشور جهان محاسبه شده است.

قاسمی در ادامه، حفظ ماهیت و هویت اقتصاد، اصلاح مدیریت و نظام اداری، اصلاح زمینه فعالیت فعالان اقتصادی، احترام به محصولات ساخت داخل و تاکید بر فعالیت های دانش بنیان را محورهای اقتصاد مقاومتی برشمرد و گفت: مقاومتی شدن اقتصاد به معنی از دست دادن هویت ملی و باورهای عقیدتی جامعه نیست. اقتصاد مقاومتی در چارچوب نظام اقتصادی ساخته می شود و عامل پایداری و تداوم بقای اقتصاد است همچنان که اقتصاد جامعه اسلامی هم می تواند با حفظ اسلامی بودن خود مقاومتی شود.

رئیس دانشگاه خاتم تصریح کرد: مشکل ما، مشکلی تاریخی و فرهنگی است. متاسفانه در همه تصمیم گیری ها در بودجه، در سطوح کلان دولت خودش را مقدم بر بخش خصوصی می داند و این در همه دولت ها بوده است و اختصاص به دولت خاصی ندارد.

توسعه پایدار ایران با اقتصاد مقاومتی

مدیرعامل بانک پاسارگاد، اظهار کرد: مواردی مانند متمرکز عمل کردن، مثبت نگری، آماده عمل بودن، انعطاف پذیری و سازمان یافتن از الزامات اساسی در مقاومتی عمل کردن است. در اقتصاد مقاومتی فرض بر آن است که مشارکت جمعی براساس رضایت جمعی و عدالت محوری حاصل می شود. همچنین تامین حداقل نیاز، به عنوان یک اصل انکارناپذیر در شمار وظایف دولت قرار دارد.

وی به حداکثرکردن استفاده از امکانات و تجهیزات موجود در کشور به عنوان یکی از محورهای اقتصاد مقاومتی اشاره و اظهار کرد: شناسایی و به کارگیری ظرفیت های علمی، فنی و اقتصادی برای دسترسی به توان آفندی و اقدامات مناسب، همچنین ایجاد شبکه های فنی برای ارتقای سطح فعالیت بنگاه های مختلف از جمله موارد مطرح شده در این بخش هستند.

قاسمی ادامه داد: پایین آوردن درجه آسیب پذیری کشور در جریان مبادلات با خارج، دیگر محور اقتصاد مقاومتی است که در راستای آن به مواردی مانند حمایت همه جانبه و هدفمند از صادرات کالاها و خدمات به تناسب ارزش افزوده و با خالص ارزآوری مثبت، مقابله با ضربه پذیری درآمد حاصل از صادرات نفت و گاز، برنامه  ریزی برای افزایش تولید ملی متناسب با نیازهای صادراتی، شکل دهی سامان یافته به بازارهای جدید و تنوع بخشی پیوندهای اقتصادی با کشورها، به ویژه کشورهای منطقه، تاکید جدی شده است.

وی در ادامه به رابطه مقاومت و توسعه پایدار اشاره و تصریح کرد: افزایش مقاومت با پایداری رابطه مستقیم دارد. اقتصاد مقاومتی، ضوابط توسعه پایدار را به رسمیت می شناسد و به عبارتی پایداری و مقاومت، رابطه دوطرفه تنگاتنگی با هم دارند. لازم است برای تقویت مقاومت اقتصادی فرهنگ سازی شود. بخشی از این فرهنگ سازی به شناخت الزامات مقاومتی شدن برمی گردد. همچنین ساماندهی به مدیریت جمعی، عامل دیگری است که به فرهنگ سازی نیاز دارد.

قاسمی با بیان این نکته که برخلاف آنچه در نگاه نخست به نظر می رسد، محور مقاومت در سند سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی، فقط تحریم نبوده است، تاکید کرد: مقاوم سازی باید برای تمامی محورهای احتمالی ضربه زدن به اقتصاد کشور باشد و سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی، این پویایی را با عنوان مقاومت در برابر بی اطمینانی ها خوانده  است.
 
دانش در تاروپود اقتصاد مقاومتی

مدیرعامل بانک  پاسارگاد، با اشاره به فعالیت های بانک  پاسارگاد در زمینه تحقق اقتصاد مقاومتی، شرکت فناپ را نمونه ای از این اقدامات خواند که تنها چند ماه پس از آغاز فعالیت این بانک و با همکاری گروهی از جوانان نخبه و تحصیلکرده کشور شروع به فعالیت کرده   است.

وی با تاکید بر این نکته که فناپ امروز به عنوان بزرگ ترین شرکت  در زمینه فناوری اطلاعات و ارتباطات بخش خصوصی مطرح است، تصریح کرد: این شرکت به پنج بانک و موسسه مالی، خدمات کربانکینگ ارائه می دهد و در بازار متقاضیان زیادی برای خدمات خود دارد.

رئیس انجمن مدیریت ایران با بیان این نکته که در سال های آینده، پاشنه آشیل بانک ها خدمات الکترونیک آنها خواهدبود، تصریح کرد: سرمایه اصلی فناپ، لیاقت و شایستگی مدیران و سرمایه انسانی با دانش آن است و ثبات مدیریت در گروه مالی پاسارگاد، عامل اصلی موفقیت این شرکت بوده است.

وی با بیان این مطلب که جوانان این مملکت لیاقت و شایستگی های فراوان دارند ولی مدیریت ما قابل بحث است، به سلایق مدیریتی اشاره کرد و گفت: مدیران کشور نتوانسته اند از سرمایه های ملی ما که همین جوانان هستند حمایت کنند.

وی اقتصاد دانش بنیان را فرآیندی دانست که باید در لحظه لحظه زندگی ما، خود را تعریف کند که این امر نیازمند فرهنگ سازی و فراهم کردن زیرساخت های لازم است و افزود: ما نمی توانیم صبر کنیم تا زیرساخت ها آماده شوند بلکه باید کاری کنیم که زیرساخت ها حرکت کنند.

قاسمی با اشاره به این نکته که استفاده از دارایی های موجود کشور به شکل بهینه و حداکثری، در اقتصاد مقاومتی دیده شده است، اظهار داشت: نقشه راه، از حلقه های مفقوده در بحث اقتصاد دانش بنیان است و باید به گونه ای برنامه ریزی شود که همه در مقابل ایده خود، از ابتدا تا انتهای راه احساس مسئولیت کنند.

وی بازرگانی را مقدم بر تولید دانست و ادامه داد: بازرگانی باعث می شود که تولید انجام شود و در بحث اقتصاد دانش بنیان باید براساس تقاضا و مصرف، پیشنهاداتی صورت گیرد. باید کمی نسبت به بازار، تخیل داشته باشیم و آینده نگری نقش مهمی در اقتصاد دانش بنیان دارد چون ذهنی که می تواند پرواز کند، می تواند دانش را هم ایجاد کند.