ترامپ، خطرناک تر از برگزیت برای اقتصاد جهان

روزگاری در آمریکا چرخه اقتصادی بر انتخابات غلبه داشت ولی این رویداد سیاسی چندان اثری بر چرخه اقتصادی این کشور نداشت. «اقتصاد احمق» اصل کلی بیل کیلینتون، رئیس جمهوری پیشین بود و هر کدام از سیاستمداران نیز می توانستند از آن پیروی کنند. 

اگر رشد خوب و نرخ بیکاری پایین بود، حزب حاکم از موفقیتش اطمینان داشت، اگرچه یک بحران می توانست دولت را خیلی ساده از مسیر اصلی خود خارج کند.

ناگهان اما اوضاع عوض شد و این اقتصاد بود که حتی از انتخابات هم مهم تر شد. حالا اما خطرات ژئوپولیتیک، عبارتی است که در همه پدیده ها مهم شده، از انتخابات گرفته تا جنگ.

رویداد مهم تابستان 2016،همه پرسی ماه ژوئن در بریتانیا بود. پیش بیــنی های آخرالزمانی برای شکست فوری اقتصاد بریتانیا تاالان که درست درنیامده و درست در نیامدن این پیش بینی ها مدیون شاخص های اولیه اقتصاد است که در این منطقه رشد خوبی را همواره نشان داده اند.

از همه اینها گذشته، برگزیت هنوز عملا اتفاق نیفتاده است. این رأی پیامدهایی برای تجارت سایر کشورهای اتحادیه اروپا و البته جهان دارد که البته این پیامدها چندان قطعی یا مشخص نیستند. اما احتمال کاهش روابط تجاری وجود دارد.
رویداد مهم دیگر اما انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در ماه نوامبر است که نامزدهای نهایی دو حزب دموکرات و جمهوری خواه یعنی هیلاری کلینتون و دونالد ترامپ برای راهیابی به کاخ سفید با هم رقابت می کنند.

خانم کلینتون، نامزد حزب دموکرات سیاست های مشخص و آشکاری دارد، اما آقای ترامپ می خواهد رویکرد رادیکالی تازه ای را در اقتصاد اجرایی کند. بازارهای مالی هم دقیقا به اندازه میزان شناخته شده بودن این سیاست ها نگران پیامدهای شان هستند.

آقای ترامپ حتی در یک توییت سؤال برانگیز هم سویی رازآلودی را میان خود و همه پرسی اتحادیه اروپا ایجاد کرده است. او در این توییت بدون توضیح این طور نوشته: «آنها به همین زودی ها به من می گویند آقای برگزیت!»
انتخاب ترامپ که زمانی در واشنگتن به عنوان یک بیگانه خنده دار به نظر می رسید، حالا اصلا دور از ذهن نیست. این اتفاق کمی شبیه برگزیت است که روزی تمامی نخبگان سیاسی می گفتند امکان ندارد اتفاق بیفتد اما رخ داد و رأی به خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا واقعی شد.

این دو رای گیری چند وجه مشترک یا بهتر است بگوییم چند ریسک مشترک دارند:

سیستم حمایت از تولیدات داخلی

هسته اصلی مبارزات انتخاباتی آقای ترامپ جدا کردن آمریکا از جهان، بستن مرزها و حمایت از تولیدات داخلی است. این سیاست ظاهر بسیار خوبی دارد، اما واقعیت این است که جهانی سازی اکنون روندی قدرتمند در اقتصاد جهانی است و رشد بازارهای نوظهور و در ارتباط بودن با آنها به اقتصاد آمریکا کمک می کند.

ممانعت از رشد تجاری به اقتصاد آمریکا و سایر نقاط دنیا ضربه می زند و این بزرگ ترین خطری است که رویکرد اقتصادی ترامپ برای اقتصاد جهان دارد.

برگزیت اما بر بریتانیا و اتحادیه اروپا اثر منفی دارد. بریتانیا به تجارت با اتحادیه اروپا نیاز دارد و تجار اتحادیه اروپا از مالیات های کشور خارج شده از اتحادیه ضربه می خورند. اما روی دیگر سکه این است که بریتانیا می تواند با سایر کشورهای جهان قراردادهای تجاری مستقل امضا کند.

مهاجرت

شناخته شده ترین سیاست ترامپ ساختن یک دیوار عظیم در سراسر مرز آمریکا و مکزیک است. عقیده او این است که باید مانع حضور مسلمانان در آمریکا شد. ازنظر اقتصادی، مهاجرت یک ویژگی مثبت بزرگ است. منابع بیشتر یعنی رشد بیشتر و دادن بهترین حقوق ها به کارگران یعنی ایجاد ارزش بیشتر که به نفع کارگران، کارفرمایان و مشتریان است.

خطری که سیاست مهاجرتی ترامپ و برگزیت دارد یکی است: بیش از 2میلیون کارگر از کشورهای اتحادیه اروپا در بریتانیا کار می کنند. وقتی بریتانیا از اتحادیه اروپا جدا شود، مهاجرت به این کشور نیز سخت تر خواهد شد و دیگر جلوی مهاجرت ها گرفته می شود. خوب است بدانید که بخش بزرگی از رشد قدرتمندانه اقتصاد بریتانیا به خاطر وجود همین نیروی کار از اتحادیه اروپا است.

داستان آمریکا هم دقیقا به همین ترتیب است. اگر ترامپ به کاخ سفید راه یابد جلوی مهاجرت ها را می گیرد و آمریکا از نظر نیروی کار فعال با مشکل مواجه خواهد شد. پس رشد اقتصادی این کشور به خطر می افتد.

جنگ هسته ای

ترس از جنگ هسته ای تاحد زیادی با پایان جنگ سرد کمرنگ شد، اما حالا کم کم دارد پررنگ تر شده و اهمیتی فراتر از یک جوک خنده دار پیدا کرده است. این ایده اگرچه از نظر نامزدها غیرممکن است اما همواره به عنوان یک عامل بازدارنده استفاده شده است. حتی اگر آقای ترامپ انتخاب شود، بعید است تهدید به جنگ هسته ای عملی شود، اما غیرقابل پیش بینی بودن یکی از ویژگی های آقای ترامپ است که آن را بارها نشان داده است.

برگزیت یک شوک برای اروپا و جهان بود، اما با این حال در درازمدت طیف وسیعی از روش ها وجود دارند که می توانند اثر منفی آن را خنثی کنند. اما در مورد اقای ترامپ و سیاست هایش چندان اطمینانی وجود ندارد. اگر ترامپ رئیس جمهور شود، سیاست های پیشنهادی اش تصویب شود و اقتصاد آمریکا باب میل او پیش رود حتما باید منتظر آثاری مخرب تر از برگزیت بود.