تصویب اساسنامه نمونه بانک مرکزی در مجمع بانک پاسارگاد

مجمع فوق‌العاده بانک پاسارگاد با موضوع بررسی و تصویب اساسنامه نمونه بانک مرکزی روز گذشته برگزار شد. به گزارش «فرصت امروز»، پس از تصویب شورای پول و اعتبار و ابلاغ بانک مرکزی درباره اساسنامه نمونه، بانک‌ها موظف شدند با برگزاری مجامع فوق‌العاده این اساسنامه را به تصویب برسانند. اما برگزاری این مجامع با مخالفت شدید سهامداران بانک‌ها همراه بود. موضوع زمانی پیچیده‌تر شد که بانک مرکزی از ارائه برخی خدمات به بانک‌ها تا زمان تصویب اساسنامه خودداری و از برگزاری هرگونه نشست مشترک با روسای بانک‌ها برای بررسی اساسنامه نمونه مخالفت کرد. اما دکتر مجید قاسمی، روز‌یکشنبه در گفت‌وگو با «فرصت امروز» از برگزاری نشست مشترکی با رییس کل بانک مرکزی خبر داد. وی تاکید کرد که مشکلات اساسنامه نمونه به‌زودی برطرف می‌شود.

سهامداران بانک پاسارگاد هم در مجمع فوق‌العاده‌ای که حدودا دو هفته پیش برگزار شد، با چند ماده جنجالی اساسنامه مخالفت کردند و در رأی‌گیری به عمل آمده در این مجمع یک دوره تنفس برای رایزنی با بانک مرکزی به تصویب رسید. سرانجام روزگذشته سومین مجمع فوق‌العاده برای بررسی اساسنامه نمونه با حضور نماینده ویژه بانک مرکزی برگزار شد. این مجمع به ریاست میرولد، رییس هیات‌مدیره و دکترقاسمی به‌عنوان ناظر با حضور 82.31 درصد از سهامداران تشکیل شد.

پیام رییس کل بانک‌مرکزی به سهامدارانبانک پاسارگاد

دکتر قاسمی در ابتدای این نشست گفت: در جلسه گذشته سهامداران اقدام‌هایی را از ما خواستند و من گزارش این 13‌روز را خدمت سهامداران اعلام می‌کنم. وی افزود: سهامداران از ما خواسته بودند که موضوع با وزیر اقتصاد و شورای گفت‌وگو در میان گذاشته شود. بنده مصلحت را در این دیدم که اول با رییس بانک مرکزی ارتباط برقرار کنم و نگرانی‌های شما را به ایشان منتقل کنم. در این جلسه که در فضای خوبی در 12 اسفندماه برگزار شد، نگرانی‌های شما را منتقل کردم. ایشان مطالبی را گفت که بنده عینا نقل می‌کنم. در این جلسه آقای سیف گفت: سهامداران بدانند که بانک مرکزی در کار آنها دخالت نمی‌کند. بانک مرکزی یک روش ثابت برای همیشه ندارد. قطعا این روش در آینده تغییراتی خواهد داشت. ما (بانک مرکزی) نظر بانک‌ها را در این باره می‌گیریم و با توجه به تجربیات کشورهای دیگر در این زمینه، تغییرات لازم را اعمال می‌کنیم. سیاست ما همراهی با نظام بانکی است.

دغدغه‌های سهامداران

پس از قرائت پیام رییس کل بانک مرکزی توسط دکتر قاسمی، یکی از سهامداران در این مجمع گفت: ماده 7 اساسنامه نمونه می‌گوید که افراد حقیقی و حقوقی 5درصد بیشتر از سهام بانک را نمی‌توانند داشته باشند. سوال این است که اگر سهام خریداری شده از این میزان بیشتر شود چه باید کرد؟ درحالی‌که در اساسنامه نمونه گفته می‌شود که افراد خارجی می‌توانند 40‌درصد از سهام بانک را داشته باشند. فرق سهامداران ایرانی با خارجی چیست؟ از سوی دیگر، در تبصره 4 آمده که دولت می‌تواند تا 20 درصد سرمایه بانک را داشته باشد؛ این یک بانک خصوصی است، دولت چرا باید 20 درصد سهم یک بانک خصوصی را در اختیار داشته باشد؟  

وی افزود: ماده 55 و 56 این اساسنامه می‌گوید که هیات‌مدیره نباید وارد کارهای اجرایی شود و باید اختیارات اجرایی خود را به هیات عامل واگذار کنند. هیات‌مدیره‌ای که اختیار اجرایی نداشته باشد به چه درد می‌خورد؟ در ماده 142 حق انحلال بانک به بانک‌مرکزی داده شده، درصورتی‌که این برخلاف قانون پولی و بانکی کشور است. انحلال فقط باید با حکم قضایی باشد. 

یکی دیگر از سهامداران با استناد به بخشنامه بانک مرکزی گفت: لحن این بخشنامه نشان می‌دهد که این اساسنامه، پیشنهادی نیست و سهامداران حق تغییر حتی یک سطر آن را هم ندارند. این اساسنامه با قانون تجارت کاملا در تضاد است. در قانون تجارت حق تغییر اساسنامه به سهامداران داده شده است. به نظر بنده برای تصویب اساسنامه نمونه باید صبر کنیم تا قانون تجارت عوض شود.

یکی از سهامداران هم در‌این‌باره گفت: درخواست من این است که در این مجمع ما این اساسنامه را تصویب کنیم و هر یک از سهامداران که به این اساسنامه ایراد دارند، به دیوان عدالت اداری شکایت کنند. من نگرانم که تداوم مخالفت با اساسنامه بانک‌مرکزی، به نفع بانک پاسارگاد نباشد. یکی دیگر از سهامداران در مجمع فوق‌العاده بانک پاسارگاد گفت: این اساسنامه با موجودیت بانک‌های خصوصی در تضاد است. بانک مرکزی نباید بدون مشورت مدیران بانک‌ها و اعمال‌نظر سهامداران اساسنامه‌ای را تدوین کند و بگوید باید آن را تصویب کنید. بانک پاسارگاد در 10 سال گذشته مشکلی نداشته است که بخواهد اساسنامه‌اش را تغییر دهد.

یکی دیگر از سهامداران هم گفت: من روزی که سهام این بانک را خریدم به اعتبار قانون تجارت بود و نمی‌دانستم که بانک مرکزی هم باید قیم من باشد. اگر اساسنامه را من سهامدار باید تصویب کنم چرا باید حرف بانک مرکزی را تایید کنم؟ بانک مرکزی در هیچ کجای دنیا حق دخالت در امور بانک‌ها را ندارد. پیشنهاد دارم که ما اصلاحات‌مان را مصوب کنیم و به استحضار بانک مرکزی برسانیم تا آنها در جریان نظریه‌های ما قرار بگیرند. یکی دیگر از سهامداران در مخالفت با نظر دیگر سهامداران در مجمع فوق‌العاده اظهار کرد: پیشنهاد من این است که از این کمال‌گرایی کمی کوتاه‌آمده و با توجه به وضعیت اقتصادی کشور با بانک مرکزی کنار بیاییم. بقیه بانک‌ها این اساسنامه را تصویب کردند و در حال حاضر تداوم این چالش، منافع بانک پاسارگاد را بهبود نمی‌دهد.

راه برای اصلاح اساسنامه در آینده باز است

پس از بیان دغدغه‌های سهامداران نوبت به سخنان غنی‌آبادی؛ نماینده ویژه بانک مرکزی رسید تا دیدگاه‌های خود را بیان کند. غنی آبادی در ابتدای سخنانش گفت: من مدیر اداره مطالعات بانکی بانک مرکزی و یکی از دست‌اندرکاران تدوین این اساسنامه هستم. وی افزود: بانک مرکزی هیچ‌گاه نسبت به مصالح نظام بانکی بی‌توجه نبوده و همواره در تصمیم‌هایش نیاز مصالح بانک‌ها را در نظر داشته است. در مورد اساسنامه نمونه که سهامداران عزیز برای آن دغدغه دارند باید توضیحا عرض کنم که این اساسنامه در بانک مرکزی دولت قبلی تدوین و در شورای پول و اعتبار وقت به تصویب رسید اما به ابلاغ نرسید. با آمدن دولت یازدهم این طرح مجددا در شورای پول و اعتبار طرح و تصویب شد. اینک درحالی‌که اکثر بانک‌های غیر‌دولتی اساسنامه فوق را مطابق اساسنامه نمونه تصویب کردند، برخی از سهامداران ایراداتی نسبت به آن دارند.

وی در مورد وظایف نظارتی بانک مرکزی گفت: بانکداری به‌عنوان یکی از معاملات تجاری نقش مهمی در نظام اقتصادی دارد. پیش از تاسیس بانک‌های خصوصی، بانکداری در انحصار دولت قرار داشت. در قانون تاسیس بانک‌های غیر‌دولتی هم نسبت به تسلط دولت بر بانک‌های خصوصی تصریح شده است، بنابراین نظارت بانک مرکزی بر بانک‌ها و موسسات نظارتی جدی و غیر‌قابل اغماض و در جهت اعمال حاکمیت است. طرح ایرادها به اساسنامه باتوجه به جایگاه بانک مرکزی به‌عنوان بخشی از حاکمیت بلاوجه به نظر می‌رسد.

غنی آبادی تاکید کرد: ایرادات به اساسنامه حول دو محور شکلی و محتوایی است. مهم‌ترین ایراد شکلی که به اساسنامه گرفته می‌شود، مغایرت اساسنامه با مفاد قانون تجارت است. انتقادی که به بانک مرکزی گرفته می‌شود این است که اصلاح اساسنامه در اختیار مجامع تلقی شده است، درحالی‌که بانک مرکزی پیش از این از همه مدیران بانک‌ها خواسته که با تشکیل مجمع به تصویب اساسنامه اقدام کنند بنابراین از این حیث بانک مرکزی مراتب قانونی را رعایت کرده است. از سوی دیگر، بحث صلاحیت بانک مرکزی درباره تدوین اساسنامه مطرح می‌شود، درحالی‌که اقدام ما در تدوین اساسنامه نمونه که پس از کارشکنی‌های بسیار صورت پذیرفته، براساس اختیارات قانونی است. بدیهی است که یا باید به صلاحیت بانک مرکزی اذعان کنیم و به بانک مرکزی به‌عنوان نهاد مستقلی که شایستگی این کار را دارد، اعتماد کرده یا به استقلال بانک‌ها تکیه کنیم که به یقین استقلال بانک‌ها برایشان مشکل‌ساز است.

نماینده ویژه بانک مرکزی در ادامه تصریح کرد: در این نشست همه ایرادات و دغدغه‌های شما را یادداشت کردم و همه این ایرادها را قابل پاسخگویی می‌دانم. من در اداره مطالعات بانک مرکزی آماده‌ام به یکایک این بندها پاسخ بدهم. ما خودمان را عاری از خطا نمی‌دانیم و حاضریم به نظرات شما گوش دهیم. شورای پول و اعتبار عالی‌ترین رکن در بازار پولی و مالی است و این شورا تاکنون دوبار این اساسنامه را مصوب کرده است. من پیشنهادم این است که این اساسنامه را تصویب کنید و بعد‌ها در مرحله عمل هر ایرادی به وجود آید ما حاضریم تا اصلاحات مقتضی را در زمان مقتضی اعمال کنیم.

پس از سخنان نماینده ویژه بانک مرکزی مدیرعامل بانک پاسارگاد به ایراد سخنانی پرداخت. دکتر قاسمی گفت: من اذعان می‌کنم که سهامداران ما بسیار خوب و دقیق اساسنامه را خوانده‌اند و روی آن تسلط دارند. این نشان می‌دهد که ما باید حواس‌مان را بیشتر جمع کنیم. دوستان در بانک مرکزی به خوبی می‌دانند که تک‌تک این سهامداران و مجموعه همکاران خوب ما در بانک پاسارگاد، این بانک را به اینجا رسانده‌اند و ما به تنهایی قادر به این کار نبودیم. ما تاکنون فقط یک سال سود تقسیم کردیم. در باقی سال‌ها سهامداران به ما اجازه دادند که افزایش سرمایه بدهیم. این همدلی نشان می‌دهد در بانک پاسارگاد همه متعهدانه رفتار می‌کنند. آنچه از فرمایش‌های جناب غنی آبادی درک می‌شود این است که بانک مرکزی این فضا را باز گذاشته که دیدگاه‌های سهامداران را بشنود و اصلاحات لازم را اعمال کند. خود این موضوع هم نشان‌دهنده توانایی بانک پاسارگاد است. من این نکته را به سهامداران بگویم که در هیچ‌کدام از مجامع بانک‌های دیگر، رییس کل بانک مرکزی پیامی نداشته‌اند. این نشان‌دهنده ارزشمندی شماست. واقع امر این است که ما برای ادامه کارمان یک سری الزامات داریم که باید رعایت کنیم. در این فرمایش‌های جناب غنی آبادی نکته‌های ظریف حقوقی وجود دارد ولی ما نمی‌خواهیم الان پاسخ دهیم و در نشستی که با خود ایشان خواهیم داشت، این نکته‌های را منتقل خواهیم کرد.

وی تاکید کرد: براساس قانون، بانک مرکزی اجازه سلب صلاحیت دارد نه تایید صلاحیت. ممکن است در آینده این خلأهای قانونی، اساسنامه را دچار اشکال کند. درباره بانک‌های خصوصی قانون‌گذار حریم بخش‌خصوصی را رعایت کرده و وارد نشده است. قطعا اگر هنگام تصویب قانون مجلس صلاح می‌دید که تایید صلاحیت را به همه بانک‌ها تعمیم بدهد، این کار را می‌کرد. دکتر قاسمی اظهار کرد: سیاست بانک مرکزی بر حمایت از بانک‌های خصوصی است. بانک‌های خصوصی هم با بانک مرکزی همراهی کرده‌ و می‌کنند. تا حالا بانک پاسارگاد یک ریال به بانک مرکزی بدهکار نشده است. آیا این کار بانک پاسارگاد قابل تقدیس نیست که برای کنترل تورم کشور کمک کرده است؟ بانک پاسارگاد یک ماه و نیم است که تسهیلات نداده است به این دلیل که در 28 اسفند بدهکار نشویم. ما تا این حد در کارمان دقیق و جدی هستیم. وی افزود: من این نوید را هم به سهامداران بدهم که بانک مرکزی نامه‌ای را به اداره بازرسی کل کشور داده که براساس آن توجیهات بانک مرکزی دوره قبل را در مورد برداشت غیر‌قانونی از حساب بانک‌ها زیر سوال برده که این نشان‌دهنده همکاری بانک مرکزی با بانک‌هایی مثل پاسارگاد است.

تصویب اساسنامه

دکتر قاسمی در پایان گفت: با وجود این نکات سهامداران با توجه به اینکه بانک مرکزی بالاترین مقام نظارتی خود را در موضوع اساسنامه یعنی آقای غنی آبادی به مجمع ما فرستادند و خود رییس کل بانک مرکزی هم به مجمع ما پیام دادند، خواهشمندم به احترام این برخورد این اساسنامه را تایید بکنیم. من قول می‌دهم که همه دغدغه‌های شما را در مورد اساسنامه نمونه پیگیری کنم و در مجمع عادی که 2 یا 3 ماه دیگر برگزار می‌شود گزارش‌های این پیگیری‌ها را به شما ارائه خواهم کرد. پس از سخنان مدیرعامل بانک پاسارگاد سهامداران اعلام کردند که به‌رغم میل باطنی خود تنها به صرف تاکیدهای دکتر قاسمی و برخورد بانک مرکزی، اساسنامه را تصویب می‌کنند و با این ترتیب اساسنامه نمونه بانک مرکزی با حضور 87 درصد حاضران به تصویب رسید.