نگاهی به اقتصاد جهان در سال 1914 / جهانی رو به رشد و پیشرفت

به مناسبت گذشت 100 سال از سال 1914، سایت فرانسوی تریبون تصویری از وضعیت اقتصادی جهان، درست هشت سال پیش از آغاز نخستین جنگ جهانی اول ارائه داده است. رشد اقتصادی هیچ زمانی در جهان به اندازه آن موقع در وضعیت خوبی نبوده است. 

البته نسخه کامل این مقاله در دسامبر 2013 منتشر شد و اکنون برای دومین بار خلاصه ای از آن روی سایت تریبون قابل مشاهده است. تا پیش از آغاز جنگ جهانی اول در سال 1914، به نظر می آمد هیچ چیز نمی توانست روند رو به رشد اقتصاد جهانی را برهم بزند و دلایل زیادی هم برای اثبات آن وجود دارد. البته گسستگی میان کشور های اروپایی، بین متحدین (آلمان، ایتالیا، مجارستان و اتریش) و متفقین (فرانسه، بریتانیا و روسیه) همچنان وجود دارد و فقط به نظر سروصدای جنگ به پایان رسیده است. به نظر می رسد اکنون تنش های میان کشور ها فروکش کرده است و این نشان می دهد قدرت های برتر می توانند با یکدیگر به سازش و توافق برسند.

اما واقعیت این است که هیچ کس تصور نمی کرد اروپا و جهان درگیر تنشی تا این حد وسیع بشوند که اقتصاد 20 ساله رو به رشد متوقف نشدنی آن زمان را نابود کند. مورخان در تاریخ اقتصادی کمبریج مدرن اروپا، دوره 20 ساله پیش از شروع جنگ جهانی اول را از سال 1891 ثبت کرده اند که نشان از رشد بی قفه اقتصادی دنیا و به خصوص اروپا در آن زمان دارد که به نظر نابود نشدنی می آمد. در همه اسناد و مدارک ثبت شده در آن زمان این مسئله قابل استناد است.

مثلا نیویورک تایمز یک گزارش از وضعیت تجارت آمریکا در خارج از کشور در سال 1914 به چاپ رسانده که آن هم گواهی است بر اثبات رشد بی سابقه اقتصادی دنیا در آن زمان. در مقالات روزنامه های کشور های مختلف، اخبار زیادی از افزایش صادرات و تجارت جهانی به چشم می خورد و به طور خلاصه تیتر روزنامه های آن زمان همه از روند رو به رشد اقتصاد جهانی خبر می دادند. در بازه زمانی 20 ساله پیش از آغاز جنگ جهانی اول، هر سال اقتصاد و تجارت جهانی رکورد سال پیش خود را می شکست. کارشناسان اقتصادی می گویند انسان هایی که در این بازه زمانی متولد شده بودند، ثروتمندترین افراد در تاریخ بشر بوده اند.

با توجه به الگو سازی آنگوس مدیسون، اقتصاددان بزرگ انگلیسی تولید سرانه ناخالص جهانی در سال 1891 به قیمت دلار سال 1990، در حدود 1526 دلار بوده است که دو برابر سال 1870 و سه برابر سال 1820 بوده است. رشد تولید ناخالص داخلی بین سال های 1870 تا 1913، به طور متوسط 2.13درصد بوده که در 50 سال اخیر این رشد تنها 0.54درصد به ثبت رسیده است. بخش زیادی از رشد تا این اندازه بالای اقتصاد جهانی، با سطح بالای سرمایه گذاری توجیه می شود. نرخ سرمایه گذاری تا سال 1895، 9 تا 11 درصد تولید ناخالص جهانی را تشکیل می داد و از آن تاریخ به بعد به 12 تا 14درصد افزایش یافت. دلیل رشد اقتصادی پررونق آن زمان، انقلاب صنعتی دوم است. اختراع وسایل نقلیه موتوری و توسعه صنعت شیمی از دیگر دلایل توجیه کننده رشد هستند.