حمله داعش به گردشگری دنیا

سفر و صنعت گردشگری یکی از بزرگ‌ترین صنایع دنیا با سهم اقتصادی جهانی است. تاثیر اقتصادی مستقیم و غیر‌مستقیم این صنعت در سال 2014، حدود 7.6 تریلیون دلار برآورد شد.

تاثیرات اقتصادی مستقیم صنعت گردشگری که ‌شامل هزینه‌های اقامت، حمل‌و‌نقل، سرگرمی‌ها و جاذبه‌های گردشگری می‌شود برابر با 2.36تریلیون دلار در همان سال مشابه برآورد شده است. تعدادی از کشور‌ها مانند فرانسه و آمریکا به طور مداوم در لیست مقاصد محبوب گردشگری قرار می‌گیرند.

کشور‌های کمتر شناخته شده دیگر هم در تلاش هستند تا هرچه بیشتر منافع اقتصادی بیشتری از این صنعت پرسود کسب کنند. تقریبا در سراسر دنیا، صنعت گردشگری هرسال شاهد رشد و پیشرفت بوده است. گردشگران بین‌المللی از 528 میلیون نفر در سال 2005، به یک میلیارد و 230میلیون نفر در سال 2014 افزایش یافته‌اند. پیش‌بینی می‌شود این رقم سال 2030 به 1میلیارد و 900میلیون نفر برسد.

کشور‌های اروپایی هرساله بیشترین تعداد گردشگر را به خود جذب می‌کنند. این منطقه با جذب 575 میلیون گردشگر مقام اول را در سال 2014 به دست آورد و پس از آن آسیا در رتبه دوم قرار گرفت. با این وجود، پس از حملات و انفجار‌های انتحاری داعش در کشور‌هایی مثل ترکیه، فرانسه، بلژیک و فرانسه این منطقه گردشگری با مشکلات زیادی رو به رو شد. در آفریقا هم گردشگری کشور‌های مصر و تونس تحت تاثیر حملات داعش قرار گرفت.

در دهه گذشته به غیر‌از حملات تروریستی (مانند فرانسه و ترکیه)، انقلاب‌های محلی (مانند آنچه در مصر اتفاق افتاد) و تحریم‌ها یا بحران‌های مالی (مشابه وضعیت موجود در ایران)، ناآرامی‌های سیاسی و جنگ‌های داخلی (سوریه)، شیوع بیماری (برزیل) نیز بر صنعت گردشگری کشور‌ها آسیب وارد می‌کنند.

ایران

وجود تحریم‌های اقتصادی، بخش گردشگری ایران را با رکود مواجه کرده بود. اما پس از امضای توافق میان ایران و کشور‌های غربی، ایران درهای خود را باز خواهد کرد. آژانس‌های مسافرتی بین‌المللی پیش‌بینی می‌کنند که تعداد بازدیدکنندگان به مرز 20میلیون در سال هم برسد و ایران رونق اقتصادی را به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مقاصد گردشگری تجربه کند.

مصر

مصر پس از بحرانی که به دنبال انقلاب سال 2011 تجربه کرد، چند ماه پیش با سقوط هواپیمایی که در صحرای سینا سقوط کرد و داعش مسئولیت آن را به عهده گرفت، صنعت گردشگری‌اش با بحران مواجه شد. نشریه اکسپرس گزارش می‌دهد که بازدیدکنندگان این کشور سال 2010 از مرز 15میلیون گذشته بود، در حالی که سال 2014 به سختی به 9میلیون نفر رسید.

تونس

به گفته وزیر گردشگری تونس، سال 2015، نزدیک به 10میلیون نفر از تونس بازدید کردند. اما حمله به موزه باردوی این کشور، که 22 کشته بر جای گذشت و همچنین کشته شدن 32 نفر در ساحل سوسه، به بخش گردشگری تونس آسیب جدی وارد کرد. تعداد بازدیدکنندگان کشور تونس در سه ماهه نخست سال 2016، نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته 19درصد با کاهش همراه بود. درآمد بخش گردشگری تونس، 1میلیارد و 300میلیون دلار کاهش داشت. صنعت گردشگری بیش از 10درصد از تولید ناخالص ملی تونس را تشکیل می‌دهد و 12درصد از جمعیت این کشور در همین بخش فعالیت می‌کنند.

ترکیه

از ماه ژوئن سال 2015 حداقل شش حمله انتحاری در ترکیه اتفاق افتاد. این حملات به‌ویژه در منطقه توریستی و تاریخی ترکیه رخ داده است. انفجار 12 ژانویه سال 2016 در محله تاریخی استانبول منجر به مرگ 10 شهروند آلمانی شد. ترکیه هر ساله با استقبال از 36میلیون گردشگر، ششمین مقصد جهانی گردشگران است. پس از این حوادث، سال 2016 این کشور کاهش 1.6درصدی را در بخش گردشگری نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته تجربه کرد.

اما علاوه بر ضربه‌ای که داعش به گردشگری و اقتصاد ترکیه زد و با توجه به تعداد زیاد گردشگران روسی که هر ساله به این کشور می‌آیند، بحران روابط دیپلماتیک آنکارا و روسیه بر سر جنگنده روسی هم ضربه سنگینی به بخش گردشگری ترکیه وارد کرد.

کارشناس اقتصادی فیگارو درباره صنعت گردشگری ترکیه می‌نویسد: «ترکیه 3میلیارد و 500میلیون دلار از درآمد خود را در سال 2015 از دست داد. چون گردشگری 4درصد از تولید ناخالص داخلی این کشور را تامین می‌کند و حدود 16درصد از مشاغل ترکیه در ارتباط با همین صنعت است.»

بلژیک

شهر بروکسل، مقر اتحادیه اروپا، میزبان بسیاری از سازمان‌ها و مؤسسه‌های اروپایی و بین‌المللی است. به گفته رئیس سازمان گردشگری بروکسل، صنعت گردشگری 50درصد از فعالیت‌های این شهر را تشکیل می‌دهد. پس از حوادث بروکسل رزرو هتل برای افرادی که با هدف گذران اوقات فراغت به شکل گروهی سفر می‌کنند تا 214درصد کاهش داشته است.

چندین گروه گردشگر ژاپنی و آمریکایی سفر‌های خود را به این کشور لغو کردند. رزرو سفر به مقصد بروکسل در فاصله زمانی 23‌ تا 29 مارس در مقایسه با بازه زمانی مشابه سال گذشته تا 146 درصد کاهش داشته است. پس از حمله بروکسل، بسته شدن فرودگاه بروکسل باعث لغو یا به تعویق انداختن سفر مسافران شد.

مدیر فدراسیون تجارت و خدمات بلژیک می‌گوید: «اگر سه ماهه اول سال را با بازه زمانی مشابه سال پیش مقایسه کنیم شاهد کاهش فروش و فعالیت‌های تجاری تا 15درصد در بروکسل هستیم.» او اضافه می‌کند: « حملات 22 مارس در بروکسل متاسفانه تاثیری سریع بر روند توسعه و رشد تجاری این کشور داشته و زمان زیادی لازم است تا این آسیب بازسازی شود.» البته گردشگران به تدریج سرمایه از دست رفته تاجران بروکسل را برمی‌گردانند اما هنوز تعداد آنها کمتر از حد معمول هر ساله است.»

رئیس سازمان گردشگری بروکسل به خبرگزاری فرانسه می‌گوید: «تا پیش از حملات ماه مارس، آخر هفته‌ها شاهد 20 تا 30درصد تردد گردشگران تفریحی در سایت‌های گردشگری مانند هتل‌ها و موزه‌ها بوده‌ایم.»

فرانسه

حملات ماه نوامبر پاریس، تاثیر زیادی بر بخش گردشگری فرانسه و به دنبال آن اقتصاد این کشور داشت. سال 2014، 47 میلیون گردشگر از این کشور بازدید کردند و 150میلیارد یورو برای این کشور درآمد داشتند. بخش گردشگری به طور مستقیم و غیر‌مستقیم 10درصد از نیروی کار این کشور را به کار گرفته است. در سه ماهه آخر سال 2015، حضور مسافران و گردشگران در فرانسه 17درصد با کاهش همراه بود. البته تأثیر حملات داعش در کشور‌های بلژیک و فرانسه، تنها محدود به این دو کشور نمی‌شود.

پس از این حوادث، تعداد گردشگران در لندن 6درصد، در رم 4درصد و در فرانکفورت 5درصد کاهش داشته است. در پی ایجاد فضای ناامن اجتماعی پس از حملات پاریس و بروکسل، صنعت گردشگری کشور یونان هم با خطر مواجه شد. به طوری که تعداد رزرو هتل‌ها و سفر‌ها به مقصد این کشور در آستانه سال نو میلادی 2016، با رکود شدیدی رو به رو شد.

البته دولت فرانسه ضمن تلاش برای برقراری امنیت اجتماعی، سعی خود را در هر چه بهتر برگزار کردن جشنواره فیلم کن ماه گذشته و درحال حاضر هم رقابت‌های یورو2016 کرده است. این رقابت‌ها به تنهایی 2/5میلیون گردشگر ورزشی را به این کشور می‌کشاند.