رقابت کشور ها با چین در میدان آفریقا

فرانسه، آلمان، ژاپن و بقیه کشور ها به دنبال سهم خود در رقابت با چین در قاره آفریقا هستند. در ماه های اخیر، دو بازیگر بزرگ فرصتی برای جاه طلبی های خود در آفریقا پیدا کردند. ژاپن به اجبار و آلمان با کم رویی توانستند در این قاره جایی باز کنند. فرانسه هم در این میان با مذاکرات ماه ژانویه خود در نشست باماکو به دنبال سهمش است. 

آخر ماه آگوست در نایروبی کنیا، ژاپنی ها درباره آفریقا به موفقیت هایی رسیدند. در ششمین کنفرانس ژاپنی که به توسعه در قاره آفریقا اختصاص داشت، ژاپن برای سه سال آینده 27میلیارد یورو در این قاره سرمایه گذاری کرد که از این مبلغ، 10میلیارد یورو مربوط به توسعه زیرساخت های آفریقاست. 73 توافق و قرارداد میان شرکت های ژاپنی و آفریقایی در بخش های انرژی، مواد غذایی، زیرساخت، سلامت، خدمات مالی و امنیت منعقد شد.

ژاپن به فعالیت های خود در آفریقا برای رقابت با چینی ها سرعت می بخشد. شینزوآبه، نخست وزیر ژاپن در کنفرانس ژاپنی مربوط به توسعه در آفریقا که از سال 1993 راه اندازی شد و در برابر 30 تن از سران دولت ها اعلام کرد: «واضح است که قدرت بخش خصوصی آفریقا برای ادامه دادن رشد و توسعه ضروری است.» این کنفرانس برای نخستین بار در خاک این قاره تشکیل می شد.

ژاپنی ها در پنجمین کنفرانس توسعه در آفریقا در سال 2013، متعهد به پرداخت کمک 24میلیارد یورویی در پنج سال شده بودند. این تعهد دو هدف را دنبال می کرد: اول اینکه ژاپن قصد دارد به فعالیت های اقتصادی خود در آفریقا تنوع ببخشد. به همین خاطر در زمینه های مختلف که در آنها پیشرفت زیادی داشته، از جمله انرژی، بهداشت آب، برنامه ریزی شهری یا پیشگیری از بلایای طبیعی فرصت هایی را برای سرمایه گذاری فراهم می کند. هدف دوم ژاپن این است که تاخیر و عقب ماندگی خود را برای حضور و رقابت با چین در آفریقا جبران کند چرا که مبادلات تجاری ژاپن با آفریقا در سال 2015 از 24میلیارد دلار تجاوز نکرد، در حالی که چینی ها مبادلات خود را با این قاره به 179میلیارد دلار رساندند.

چین بار ها برای قرارداد های ناعادلانه خود، روش های مدیریتی و واردات گسترده کارگران چینی که به ضرر کارگران محلی است، مورد انتقاد قرار گرفته است و به همین دلیل هم هیچ وقت به عنوان یک سرویس قابل توجه برای رشد آفریقا به شمار نیامده است.

آلمان خجالتی و گرفتار تناقضات

آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان به تازگی درباره جاه طلبی خود در آفریقا به فکر افتاده است. در اواسط ماه اکتبر، قبل از پذیرفتن رؤسای جمهور چاد و نیجریه در برلین به آفریقا سفر کرد، اما سفر سه روزه قبلی او به نیجریه، آنگولا و کنیا در ژوییه 2011 نشانه هایی از همکاری های اقتصادی با تمرکز بر امنیت و مهاجرت داشت. مرکل به خاطر سیاستی که در برابر مهاجران پیش گرفت و تعداد زیادی از آنها را در کشورش پذیرفت، مورد انتقاد شدید قرار گرفت و ممکن است عصبانیت مردم از جسارت او در پذیرش مهاجران بی شمار روی نتیجه انتخابات آینده مجلس آلمان در سال 2017 تاثیر بگذارد، اما به طور کلی درباره سیاست او در برابر آفریقا و به خصوص با صدور چک کمک 17میلیون یورویی به نیجر تصور می شود که کمی با ترس عمل می کند.

آلمان برای خروج از بحران مهاجرت، در حال آمادگی برای نزدیکی به کشور های مدیترانه جنوبی و قاره آفریقاست، اما افکار عمومی خصمانه مردم نسبت به صدراعظم آلمان تا حدی جلوی اقدامات این کشور در راستای تحقق اهدافش در آفریقا را می گیرد چرا که اکثریت قریب به اتفاق مردم آلمان معتقدند آلمان باید سیاست خارجی خود را مقاوم تر کند.

فرانسه کشور دیگری است که برای رسیدن به حق خود در آفریقا مبارزه می کند. البته اکنون همه می دانند که چینی ها با قبضه بازار آفریقا، سهم کمی برای فرانسوی ها باقی گذاشته اند. سهم مشارکت اقتصادی فرانسه در سال 2000 نزدیک به 10.1درصد بود در حالی که در سال 2012 به 5.8درصد کاهش یافته است. در همین حین، چین سهم خود را از 10.5میلیارد دلار در سال 2000 به 200میلیارد دلار در سال 2013 رساند. به همین دلیل است که چین در حال حاضر 13.5درصد از حجم مبادلات تجاری را در آفریقا از آن خود کرده است.