تورم سالانه به 8.7 درصد کاهش یافت / سرعت کاهش نرخ سود بانکی بیشتر می شود

در حالی مسئولان اقتصادی کشور بر کاهش نرخ سود بانکی تاکید می کنند که روز گذشته نوبخت، رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور نرخ تورم سالانه را 8.7 درصد اعلام کرد که پایین ترین میزان تورم در چند سال گذشته است. از سوی دیگر نرخ تورم نقطه به نقطه به حدود ۷ درصد رسیده است و همین موضوع تقاضای مسئولان از بانک ها برای کاهش نرخ سود بانکی را افزایش داده است. البته این در حالی است که هنوز مدت زمان زیادی از اجرای نرخ سود 15 درصدی نگذشته است. 

پیش از این حسن روحانی، رئیس جمهوری بارها خواستار کاهش دوباره نرخ سود بانک ها شده و تأکید کرده است: در کنارکاهش نرخ سود بانکی، روند تورم کاهنده ادامه یافته و بانک ها نیز این فرصت را می یابند تا تسهیلات بیشتر با نرخ کارمزد کمتر را در اختیار مشتریان خود قرار دهند و البته روند کاهش نرخ کارمزد باید تداوم یابد.

نرخ سود بانکی شناور، ساز جدید برخی رسانه ها

اما با این وجود برخی رسانه ها روز گذشته اقدام به انتشار خبرهایی بدون ذکر منبع کرده اند که یادآوری می کند جمعی از بانک ها با ارسال نامه ای به رئیس کل بانک مرکزی، خواستار شناورشدن نرخ سود بانکی شدند.
این رسانه ها از قول یک مقام مسئول که نام وی ذکر نشده است اعلام کردند که به دلیل کاهش نرخ سود، اخیرا فقط از یکی از بانک های خصوصی حدود 7 هزار میلیارد تومان سپرده خارج شده است.

این مقام گمنام مسئول ادامه داد: مدیران برخی بانک ها اخیرا در نامه ای به رئیس کل بانک مرکزی نسبت به کاهش نرخ سود اعتراض کرده و عنوان کرده اند که این کار باعث خروج گسترده سپرده های مردم از بانک ها شده است.

او اظهار کرد: بانک ها در نامه شان به سیف عنوان کرده اند که جریان خروج سپرده از بانک ها دو خطر جدی در پی دارد؛ یکی خطر ورشکستگی بانک ها و دیگر اینکه این سپرده ها پس از خروج از بانک ها به بازارهایی همچون طلا و ارز و مسکن سرازیر شده و تورم شدیدی را در این بخش ها ایجاد می کند.

وی ادامه داد: بانک ها در این نامه از رئیس کل بانک مرکزی خواسته اند تا بانک های خصوصی امکان یابند در مورد نرخ سود، خودشان تصمیم گیری کنند.

گزارش های بانک مرکزی چه می گویند

گذشته از اینکه این نحوه اطلاع رسانی و ذکر خبری از قول منابعی که به هر دلیل نمی خواهند نام شان ذکر شود از ارزش خبر می کاهد، این نکته هم قابل توجه است که بر خلاف گفته مسئول ذکر شده، براساس گزارش های بانک مرکزی که در سایت این نهاد موجود است، در اردیبهشت ماه سال 95 میزان سپرده های بانکی نه تنها کاهشی را نشان نمی دهد بلکه افزایشی هم بوده است.

«فرصت امروز» پیش از این در گزارشی که با عنوان «نقدینگی در کنام گرم بانک ها خفته است» منتشر کرد، به بررسی آمارهای بانک مرکزی پرداخته و آورده است: اما نکته جالب تری که از آمارهای بانک مرکزی برمی آید این است که با وجود کاهش نرخ سود بانکی حتی در خود بانک ها سپرده ها روند افزایشی داشته است که این به معنای خارج نشدن سپرده ها از بانک ها است.

گزارش بانک مرکزی از وضعیت کل مانده سپرده ها و تسهیلات بانک ها و موسسات اعتباری به تفکیک استان ها در پایان اردیبهشت ماه سال 95 نشان می دهد که مانده کل سپرده ها بالغ بر 10851.8هزارمیلیارد ریال شده است که نسبت به دوره مشابه سال قبل 2426.7هزار میلیارد ریال، 28.8درصد و نسبت به پایان سال قبل معادل 232.8هزار میلیارد ریال، 2.2درصد افزایش را نشان می دهد.

بنابراین واضح است که نقدینگی در این زمان همچنان در کنام گرم بانک ها لانه داشته است و با وجود کاهش نرخ سود بانکی ترجیح می دهد تا در قالب سپرده های بانکی از هر گونه ریسکی برکنار ماند.

البته ممکن است اظهارات مسئول مورد ذکر این رسانه ها درباره ریزش سپرده ها درباره یک بانک خاص باشد چرا که گزارش بانک مرکزی که شامل همه بانک ها و موسسات دارای مجوز است، چنین چیزی را تایید نمی کند.

نرخ سود باید توام با نظارت کاهش یابد

مطلوب این است که کاهش نرخ سود بانکی به کاهش میزان سپرده ها منجر شود. وقتی نقدینگی در بانک ها خوابیده باشد، دیگر دلیلی ندارد که چرخ های اقتصاد بچرخد.

در مقایسه با برخی کشورها نرخ سود بانکی ما واقعا بالاست. در کشوری مانند آلمان حتی نرخ سود منفی را شاهد هستیم یعنی اگر سپرده گذار از یک زمانی به بعد نرود و سپرده اش را دریافت نکند بانک او را جریمه می کند. این برای آن است که سیاست بانک مرکزی این کشور در جهت حمایت از تولید است و این پیام را به سپرده گذار می دهد که نقدینگی خود را در بازار های مولد به فعالیت درآورد.

متاسفانه انواع طرح های بانکی و فعالیت برخی صندوق های سرمایه گذاری در بانک ها، موجب شده است تا بانک ها همچنان به عنوان گزینه اول سرمایه گذاری در کشور مطرح باشند اگرنه دلیلی ندارد که با کاهش نرخ سود بانکی نقدینگی باز هم در بانک ها بماند.

با وجود همه موانع، فعالان اقتصادی انتظار دارند که با کاهش نرخ تورم به 8.7 درصد نرخ سود بانکی هم متناسب با آن دوباره کاهش یابد و البته در این مسیر بانک مرکزی باید با تقویت نظارت ها از اجرای دقیق آن اطمینان حاصل کند.

ارتباط با نویسنده : nasim64najafi@gmail.com