تلویزیون اینترنتی آیو زیر ذره‌ بین «فرصت امروز» / سرگرم‌ سازی در بستری منسوخ

تماشای شبکه‌های تلویزیونی برای مخاطبان همواره وابسته به فاکتورهایی مانند زمان است؛ یعنی مخاطبان باید سر ساعت مشخصی برنامه زندگی خود را تنظیم کنند تا بتوانند برنامه‌های مورد علاقه خود را ببینند.این موضوع در شرایط کنونی که برخی از مخاطبان وقت و حوصله زیادی ندارند برای بسیاری از آنها امکان‌پذیر نیست؛ این موضوع تغییری را در رفتار مصرف‌کنندگان به وجود آورده و با گسترش بستر‌های اینترنتی، مخاطبان به مشاهده برنامه‌های تلویزیونی و محتواهای دیگر از طریق اینترنت ترغیب شده‌اند. در حال حاضر در کشورهای توسعه‌یافته بخشی از خدمات دیجیتالی از طریق iptv و ott به مخاطبان عرضه می‌شود؛ در ایران نیز چندی پیش شبکه تلویزیونی اینترنتی آیو راه‌اندازی شده است. با استفاده از آیو مخاطبان قادر خواهند بود به محتوای دلخواه خود که شامل ویدئو، صوت، بازی و سرگرمی، خدمات ارزش‌افزوده و... می‌شود در هر زمان و هر جا که می‌خواهند دسترسی پیدا کنند.

اینکه این خدمات دیجیتالی چگونه به مخاطبان عرضه می‌شود و iptv و ott تا چه اندازه مزیت رقابتی را به خود به همراه دارند، بهانه‌ای شد تا «فرصت امروز» سراغ حامد محمدی، کارشناس ارشد بازاریابی و عارف علوی، مدیر برند آیو برود. حامد محمدی در گفت‌و‌گو با «فرصت امروز» می‌‌گوید: در حوزه پخش برنامه‌های تلویزیونی درگذشته ما محدود به فرکانس‌های آنالوگ بودیم و صداوسیما صرفا از طریق فرکانس‌های آنالوگ برنامه‌های خود را به مخاطبان عرضه می‌کرد و گیرنده‌های تلویزیونی به‌صورت آنالوگ فرکانس‌ شبکه‌های مختلف را دریافت می‌کردند. با پیشرفت علم این فرکانس‌های آنالوگ به سیستم گیرنده‌های دیجیتال تبدیل شد و شبکه‌های تلویزیونی صداوسیما افزایش پیدا کرد و به دیجیتال تبدیل شد.

نسل جدید در پخش محتوا

محمدی ادامه می‌دهد: با پیشرفت زیرساخت اینترنت در کشور رویکرد این مسیر به سمت استفاده از بستر اینترنت برای پخش محتواست دو راهکار در این موضوع وجود دارد؛ راهکار اول و قدیمی iptv (Internet Protocol Television) است؛ یعنی مخاطبان می‌توانند از سخت‌افزارهایی برای دیدن برنامه‌های تلویزیونی استفاده کنند یا از طریق تلویزیون‌های smart سامسونگ با استفاده از اینترنت برنامه‌ها را دریافت کنند و به دیدن این برنامه‌های تلویزیونی بپردازند.

از طرفی در iptv مخاطبان می‌توانند دستگاهی را خریداری کنند و از طریق اتصال این دستگاه به اینترنت برنامه‌های تلویزیونی را مشاهده کنند.راهکار دوم که در فضای جهانی نیز جدید است، سیستم‌های ott(Over the Top) است که سیستم‌های اپلیکیشن‌ محور است و مخاطبان می‌توانند با نصب این اپلیکیشن‌ روی گوشی‌های هوشمند، تلویزیون و... از این سیستم استفاده کنند.

انحصار iptv در اختیار صداوسیما

محمدی اظهار می‌کند: در حال حاضر iptv به‌صورت انحصاری در اختیار صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران است و سیستم‌های ott نیز تحت نظارت وزارت ارشاد است. صداوسیما ادعا می‌کند که محتواها در بحث فرکانسی و اینترنتی در اختیار صداوسیما قرار می‌گیرد؛ این در حالی است که طبق قانون اساسی جمهوری اسلامی صرفا تمام صوت و تصویری که از طریق فرکانس پخش می‌شود باید در اختیار صداوسیما قرار گیرد اما در حال حاضر iptv و ott نیز در انحصار صداوسیماست. مزایده‌ای در چند سال پیش در این راستا برگزار شد که پنج کنسرواسیوم که شامل کنسرواسیوم باران، ایرانسل و... می‌شود انتخاب شدند و نخستین iptv از طریق یکی از این کنسرواسیوم‌ها لانچ شد.

تغییر رفتار مصرف‌کننده

این کارشناس بازاریابی اظهار می‌کند: iptv نسبت به ‌ott از تکنولوژی پایین‌تری برخوردار است و تقریبا iptv در کشورهای توسعه‌یافته تکنولوژی تاریخ گذشته‌ای محسوب می‌شود؛ البته iptv مزیت‌هایی نسبت به پخش فرکانسی برای مخاطبان دارد. طبق مطالعات انجام‌شده، رفتار مصرف‌کننده در موضوع محتوا‌های تلویزیونی دستخوش تغییراتی قرارگرفته است و این تغییر رفتار مصرف‌کننده به‌جایی رسیده است که دیگر مخاطبان مانند گذشته وقت یا حوصله ندارند که پای برنامه‌های تلویزیونی بنشینند که آن برنامه‌ای را که موردنظرشان است ببینند.

در حال حاضر مخاطبان تمایل دارند برنامه‌ دلخواه خود را پیدا کنند و آن را در هرزمانی که می‌توانند، ببینند.این تغییر رفتار مصرف‌کننده، مخاطبان را به استفاده از iptv ترغیب کرده است؛ این موضوع مزیت رقابتی برای iptv محسوب می‌شود. از طریق سیستم iptv مخاطبان می‌توانند به‌صورت آنلاین برنامه‌های مختلف را ببینند و حتی برنامه‌های گذشته را از آرشیو تماشا کنند.

از طرفی مخاطبان ایرانی چون تابه‌حال از شبکه‌های تلویزیونی استفاده می‌کردند و برنامه‌ها را به‌صورت آنلاین و رایگان تماشا می‌کردند اما در حال حاضر اگر مخاطبان بخواهند برنامه‌ها را در بستر iptv تماشا کنند، باید هزینه‌ای را تقبل کنند؛ این هزینه مالی شامل هزینه اینترنت و هزینه استفاده از iptv می‌شود؛ یعنی کانال‌ها به نحوی کارتی می‌شوند.به‌عنوان نمونه تلویزیون اینترنتی آیو سه ماه برنامه‌های خود را به‌صورت رایگان در اختیار مخاطبان ایرانی قرار می‌دهد اما بعد از سه ماه مخاطبان باید برای این موضوع حق عضویت پرداخت کنند.

پرداخت پول برای کانال‌های رایگان

محمدی خاطرنشان می‌کند: چند سالی است که شبکه‌های معتبر دنیا روی سیستم‌های کارتی سرمایه‌گذاری‌های زیادی را انجام داده‌اند و حق عضویتی را از مخاطبان دریافت می‌کنند؛ به‌عنوان نمونه کانال CBN حق عضویتی را دریافت می‌کند و برنامه‌هایی را به مخاطبان عرضه می‌کند اما در آیو اتفاقی که افتاده این موضوع است که کانال‌هایی که تابه‌حال رایگان بودند قرار است در بستر iptv کارتی و پولی شوند البته باید گفت سرمایه‌گذاری برای تولید محتوای انحصاری در بستر IPTV انجام‌شده است؛ این در حالی است که در کشور‌های توسعه‌یافته به این صورت نبوده که کانال‌هایی که تا دیروز پولی بوده در بستر iptv پولی شود؛ شبکه‌های معتبر دنیا به این صورت عمل می‌کنند که محتواهای خاصی را تولید می‌کنند و مخاطبان به ازای دیدن این محتوای خاص، مبلغی را پرداخت می‌کنند.

این نوع شبکه‌ها در دنیا معمولا بودجه مشخصی دارند و با این بودجه برنامه‌ریزی‌هایی را انجام می‌دهند و محتواهایی را تولید می‌کنند و آن محتواها را از بستر iptv به مخاطبان ارائه می‌دهند. او می‌افزاید: iptv در کشورهای توسعه‌یافته تقریبا منسوخ‌شده است و مخاطبان امروزه تمایل دارند برنامه‌های تلویزیونی را از طریق اپلیکیشن‌ها ببینند نه اینکه برای دیدن برنامه‌های تلویزیونی مخاطبان دستگاهی را خریداری کنند و حتی هزینه‌ای را برای دیدن این محتواها پرداخت کنند. امروزه دیدن برنامه‌ها و محتواها به سمت ott رفته است و در حال حاضر از iptv به ott در حال ‌گذار هستند.

در حال حاضر بستر iptv بازار ott را به شکست می‌کشاند؛ نمونه موفق در ایران در بستر ott، فیلیمو است و نمونه موفق این تکنولوژی netfilix است که محتواهای آنلاین را پخش می‌کنند؛ یعنی فراتر از برنامه‌های صداوسیما، فیلم‌های موجود در بازار را نیز به مخاطبان ارائه می‌دهند. این کارشناس ارشد بازاریابی تاکید می‌کند: امروزه بخش عظیمی از تجارت الکترونیک مبتنی بر تولید محتواست و انتشار این محتواها در بستر اینترنت بسیار حائز اهمیت است؛ این در حالی است که تلویزیون اینترنتی iptv چون زیرمجموعه صداوسیماست، قطعا با محدودیت‌هایی مواجه می‌شود.

به‌عنوان نمونه وب‌سایتی مانند دیجی‌کالا که بسیاری از مخاطبان آن را با تولید محتوای خوب می‌شناسند، با همه‌گیر شدن قوانین صداوسیما قطعا باید برای محتواهای خود از صداوسیما مجوز بگیرد؛ یعنی صداوسیما بر این باور است که تمام تولید محتواهای صوت و تصویر باید از مجرای او بگذرد. به‌صورت کلی تولید محتواها در ایران ازنظر صداوسیما باید زیر نظر پنج کنسرواسیوم باشد؛ این موضوع پتانسیل ضربه زدن را به بستر‌های تجارت الکترونیک، iptv و ott دارد.

از طرفی قطعا این محدودیت‌ها ورود سازمان‌های ایرانی در این حوزه به بازارهای جهانی را با مشکل مواجه می‌کند. امیدوارم با تدبیر بهتر در سال‌های آینده شاهد رشد تجارت الکترونیک خود در بازارهای جهانی باشیم. امروز محتوا مخصوصا محتوای صوتی و تصویری از المان‌های بازاریابی در بازارهای جهانی است. عارف علوی، مدیر برند آیو در گفت‌وگو با «فرصت امروز» می‌گوید: آیو یک سرویس جدید است که قرار است جایی در بازار سرگرمی و اوقات فراغت مردم باز کند. آیو ترکیبی مدرن است از تلویزیون، ویدئو، اینترنت، بازی و هزاران اتفاق دیگر که هنوز قابل معرفی نیستند.

سرویس آیو در تعریف جهانیIPTV نام دارد که مختصر شده عبارت (Internet Protocol Television)است که از یک خدمت دیجیتالی چندمنظوره مانند تلویزیون، ویدئو، صدا، متن، گرافیک، بازی و انتقال اطلاعات که بر بستر IP عرضه می‌شود و کاربران به تنها چیزی که نیاز دارند یک اتصال اینترنتی است که ما تلاش می‌کنیم در نخستین فرصت شرایط دسترسی بهتر مخاطبان به اینترنت را نیز برای استفاده از آیو تسهیل کنیم. آیو در تلاش است در آینده نزدیک تولید محتواهایی اختصاصی را برای مخاطبان ایرانی داشته باشد.

او ادامه می‌دهد: استراتژی آیو در بازار ایران به این شکل است که در کنار هزاران محتوای جذاب و سرگرم‌کننده صوتی و تصویری و گرافیکی و... مطابق قرارداد و تفاهم‌نامه منعقد شده با سازمان صداوسیما بتواند تمام محتوا و شبکه‌های سازمان را در این سرویس بر بسترهای مختلف همچون (موبایل، تبلت، تلویزیون‌های هوشمند و...) در اختیار مخاطبان قرار دهد. این در حالی است که مسیر پیش روی این شرکت دقیقا مطابق مسیری خواهد بود که شرکت‌های پیشرو در ارائه تکنولوژی و خدمات جدید طی کرده‌اند.

علوی اظهار می‌کند: هر شخص حقوقی و حقیقی که در حوزه سرگرمی، آموزش و خدمات ارزش‌افزوده فعالیت می‌کند به‌نوعی رقیب این کسب‌وکار است. رقیب ما تمام اتفاقاتی است که زمان مردم را پر می‌کند که در دسته‌های کلی شامل سرگرمی، آموزش و اوقات فراغت تقسیم می‌شود. از تجربیات موفق شبکه‌های اینترنتی خارجی نیز می‌توان به نمونه موفق نتفیلیکس، هولو و... اشاره کرد.

ارتباط با نویسنده: a9631m@gmail.com