سقوط قیمت پوند انگشت اتهام به سوی برگزیت

روز چهارشنبه 5 اکتبر، ارزش پوند انگلیس در بازار های آسیایی در عرض دو دقیقه حدود 6درصد سقوط کرد. به دنبال بازگشایی بازار های مالی آسیایی، قیمت پوند به صورتی بی سابقه سقوط کرد و باعث نگرانی سرمایه گذاران شد.

ارز بریتانیا، در سه ماه گذشته ، یعنی پس از تصمیم بریتانیا به خروج از اتحادیه یکی از بی ثبات ترین واحد های پولی دنیا بود. یک روز پس از برگزاری همه پرسی خروج بریتانیا از اتحادیه، ارزش پوند 4 درصد سقوط کرد. اکنون، پوند بزرگ ترین سقوط را پس از همه پرسی تجربه می کند.

پوند انگلیس، صبح روز چهارشنبه به مدت دو دقیقه به پایین ترین ارزش خود طی 30 سال گذشته  (از سال 1985) تاکنون رسید و برابر 1.1841 دلار آمریکا مبادله شد. البته این دو مورد تفاوت های زیادی دارند، در مورد اول در چند روز این ارز 15 درصد از ارزش خود را از دست داد، اما این بار چون در عرض دو دقیقه 6درصد سقوط داشته، سخت ترین سقوط را طی 30 سال گذشته تجربه کرده است.

دلیل سقوط ارزش پوند

البته به عقیده معامله گران بازار بورس چنین پدیده هایی در بازار بورس رخ می دهند و توجیه منطقی ندارند و از یک الگوریتم هجومی و خودکار تبعیت می کنند. معامله گران بورس، برگزیت را عامل اصلی این سقوط بی سابقه می دانند. دو دلیل برای این سقوط بی سابقه ممکن است وجود داشته باشد؛ نخست نقدینگی پایین بازار چون بازار آسیا، به دلیل تعطیلی بازار چین با حجم پایینی از مبادلات روبه رو است.

دوم آنکه به نظر می رسد سقوط اخیر ارزش پوند به خاطر اعلام زمان دقیق شروع فرآیند برگزیت از سوی ترزا می، نخست وزیر بریتانیا باشد. هفته گذشته، ترزا می اعلام کرد که بریتانیا از اواخر ماه مارس سال 2017، مذاکرات خود را براساس ماده 50 معاهده لیسبون با سایر کشور های عضو اتحادیه آغاز می کند و این فرآیند تا دو سال به طول خواهد انجامید.

به گفته او سرانجام در سال 2019، روابط 40 ساله بریتانیا با اتحادیه اروپا قطع خواهد شد. با منتشر شدن این خبر، سرمایه گذاران از خروج بریتانیا از اتحادیه احساس نگرانی  کردند. به عقیده برخی تحلیلگران اقتصادی، با خروج بریتانیا از اتحادیه وضعیت انگلیس بد تر می شود و همین عامل سقوط قیمت ارز این کشور در بازار های بورس شده است. به عقیده آنها، سقوط ارزش پوند به دلیل اولویت بریتانیا برای انجام مذاکرات است. بریتانیا می خواهد کنترل مرزی خود را حفظ کند و برای مهاجرت محدودیت ایجاد کند.

درحالی که کشور های اروپایی در ازای آن روابط تجاری خود را با بریتانیا قطع خواهند کرد. همین موضوع باعث می شود که بسیاری از شرکت ها و سرمایه گذار ها خاک بریتانیا را ترک کنند. البته باید دید که بریتانیا تا کجا دسترسی به بازار های اروپایی را فدای اولویت خود می کند.

سیاست پولی بریتانیا در پی سقوط ارزش پوند

سقوط اخیر ارزش پوند، در حال حاضر اثر چندانی روی اقتصاد بریتانیا ندارد. براساس گزارش بانک مرکزی انگلستان، تورم به دنبال کاهش ارزش پوند، تغییر نمی کند و ثابت باقی مانده است. تورم در ماه ژوئیه و آگوست، 0.6 درصد بود و تنها 0.1 درصد از قبل از همه پرسی ماه ژوئن بیشتر بود. البته بریتانیا از ماه دسامبر سال 2014، چنین نرخ تورمی را به خود ندیده بود.

براساس داده های دفتر ملی آمار بریتانیا، کاهش ارزش پوند در سال 2016 به افزایش نرخ تورم نمی انجامد. این وضعیت ممکن است حتی بهتر هم بشود، چون در ماه جولای نرخ تولید 0.3 درصد افزایش داشته و در ماه آگوست تا 0.8 درصد هم رسیده است که به نوعی به افت دو ساله تولید در بریتانیا پایان داده است.

مارپیچ تورم و فرار سرمایه

از نظر بانک مرکزی انگلستان، تورم بالا حتی می تواند خبر خوبی برای سیاست پولی این کشور باشد چراکه ترخ تورم بالا، به سیاست پولی بریتانیا این امکان را می دهد که همچنان سیاست تطبیقی را دنبال کند و در نتیجه آن،  ارزش پوند ثابت می ماند. معاون بانک مرکزی انگلستان درباره سقوط اخیر ارزش پوند گفت: «روند سقوط قیمت پوند نسبتا منظم بوده است.» اما این به آن معنی نیست که هیچ خطری در آینده وجود ندارد چون انتظار می رود در آینده انگلستان با کسری بودجه حساب جاری روبه رو شود و اگر سقوط قیمت پوند به همین روال ادامه داشته باشد، بانک مرکزی مجبور به مداخله و افزایش نرخ بهره می شود تا از فرار سرمایه ها جلوگیری کند.

خطر واقعی برای بریتانیا زمانی است که بخواهد کسری بودجه خود را جبران و نیاز خارجی خود را تأمین کند. بریتانیا با از دست دادن بازار های اروپایی، در واقع در یک مارپیچ اقتصادی فروخواهد افتاد که برای جبران کمبود های خود مجبور به افزایش تعامل تجاری و همچنین افزایش نرخ بهره است.