میزبانی از مهمانانی ناخوانده / ضیافتی که چندان رنگین نیست

براساس آمارهای کمیساری رسیدگی به امور پناهجویان در اتحادیه اروپا، برخی از کشورهای این حوزه بیش از دیگران درگیر بحران های مرتبط با پناهجویان هستند. در طول سه ماهه سوم سال 2016، آلمان با آمار 400237 متقاضی پناهجو در صدر کشورهای مهاجر پذیر قرار گرفت؛ این رقم رکوردی برابر با بیش از 66 درصد از کل متقاضیان مهاجرت در اتحادیه اروپا را تشکیل می دهد. ایتالیا با 34 درصد و فرانسه و یونان به ترتیب با 6و3درصد در مقام های بعدی این دوره زمانی قرار دارند.

نگاهی به همین آمار نشان می دهد هزینه های اقتصادی مهاجران برای کشورهایی که هنوز هم مهاجر پذیر محسوب می شوند تا چه حد سنگین است. اگرچه بسیاری از کشورهای دیگر، مثل سوئد و اتریش نیز با بحران رشد پناهجوها درگیر هستند ولی مقصد مهاجران سوری، افغان یا عراقی اغلب به سمت کشورهایی مثل آلمان است.

از سوی دیگر، اگرچه اغلب کشورهای اتحادیه اروپا تابع قوانین محکمی هستند که در خصوص مهاجرت پناهجویان وضع شده است، اما باز هم هستند کشورهایی که با انعطاف پذیری یا عدم انعطاف بیشتری با این موضوع برخورد می کنند. با این مقدمه نگاهی داریم به تعدادی از کشورهایی که بیش از دیگران تحت فشار بحران پناهجویان قرار گرفته و متضرر شده  اند.

آلمان

بدون شک آلمان بیش از تمامی کشورهای اروپایی درگیر بحران پناهجویان شده است. این درگیری تا جایی ادامه پیدا کرده که به خشونت و نزاع بین برخی از شهروندان و مهاجران نیز منجر شده. از سوی دیگر در طول دورانی که آلمان دروازه خود را به روی هزاران مهاجر سوری باز کرد، صدراعظم این کشور آماج حملات سنگین انتقادهای داخلی و خارجی قرار گرفت. منتقدان مرکل معتقدند با وجود اینکه آلمان به عنوان قلب تپنده اقتصاد اتحادیه اروپا شناخته می شود، اما تحمل بار فشار مهاجران برای این کشور چندان ساده نخواهد بود.

اگرچه وزارت خارجه آلمان در قبال این اعتراض ها واکنش های منعطف تری را نشان داده و با صدور بیانیه ای نسبت به پذیرش پناهجویان در سال های آتی مواضعی سختگیرانه تر اتخاذ کرده، اما این موضع گیری آنچنان که باید مورد استقبال شهروندان مخالف مهاجرت واقع نشده است.

در بخشی از این بیانیه آمده است: ما در تلاشیم تا با وضع قوانین سختگیرانه تر، احتمال افزایش حجم ورود مهاجران به خاک آلمان را کاهش دهیم. این مهاجرت های بی رویه نه تنها زندگی پناهجویان را تهدید می کند، بلکه هزینه های مالی و تبعالت سنگین جانی را به آنان وارد می کند.

براساس یک پژوهش جدید که به طور اختصاصی توسط روزنامه ZEIT منتشر شده، بحران پناهجویان تا400 میلیارد یورو هزینه های اضافی به دوش دولت آلمان تحمیل کرده است؛هزینه ای که از دید بسیاری از شهروندان می توانست برای آلمانی های اصیل خرج شود.

ایتالیا

ایتالیا را می توان یکی از مقاصد اصلی پناهجویان از هر  نژاد دانست. هر روز خبرهای متنوعی درخصوص پناهجویانی که در حین سفرهای غیرقانونی به این کشور از مسیر دریایی دچار انواع مشکلات می شوند، غرق یا حتی ناپدید می شوند ،منتشر می شود. این پناهجویان تبارهای متنوعی را شامل می شوند، اما بدیهی است از زمان آغاز جنگ سوریه، بخش بزرگی از مهاجران را سوری تبارها تشکیل می دهند.

نکته جالب در خصوص روند ورود پناهجوها به این کشور، نحوه برخورد با این افراد در طول زمان است. در واقع طی سال های 2014 و 2015، مهاجران سوری به عنوان نیروی کار مثبتی برای رشد و توسعه اقتصادی در نظر گرفته می شد، تا جایی که به واسطه حضور هزاران مهاجر در خاک این کشور، بیش از 600 هزار کارگر ایتالیایی مشمول حقوق بازنشستگی شدند. افزون بر اینها،کارگران خارجی بیش از 125 میلیارد یورو به اقتصاد ایتالیا کمک کرده اند. 

اما این روند در طول زمان معکوس شد و بسیاری از اقتصاد دانان ایتالیایی روند ورود مهاجران به کشور را روندی مخرب ارزیابی کردند. براساس گزارش های منتشر شده در رسانه های ایتالیایی اغلب مهاجران سوری مهارت های کاربردی مفیدی شامل مهارت های فنی دارند. این مهارت ها، کمک می کنند تا مهاجران موفق شوند بخش بزرگی از مشاغل ایتالیا را به نام خود سند بزنند. اما روند رو به رشد پذیرش مهاجران عمدتا سوری در مشاغل زیرساختی با کاهش استخدام کارگران ایتالیایی همراه شده و برخی از نهادهای حمایت از حقوق کارگران را به اعتراض واداشته است.

یونان

بحران های مالی یونان، خطر اخراج این کشور از اتحادیه اروپا و مشکلات مشابه، در طول چند سال اخیر، موضوعاتی جنجالی بودند؛ موضوعاتی که با فشار بر پیکره اقتصاد این کشور، عرصه را برای تمامی فعالان اقتصادی یونان تنگ کرده بودند.

اما یکی از فشار های سنگین که به مشکلات این کشور دامن زد، ورود پناهجویان سوری به خاک یونان بود. براساس گزارش های وزیر دارایی یونان، ورود هزاران مهاجر سوری به خاک این کشور، هر روز 0.3 از درآمدهای حاصل از تولید ناخالص داخلی این کشور را از بین می برد.

از سوی دیگر، یونان به عنوان مرکز ترانزیت پناهجویان به اتحادیه اروپا نیز شناخته می شود. براساس آمارهای سازمان ملل بالغ بر 84 درصد از پناهجویانی که قصد دارند به کشورهای مختلف اتحادیه اروپا بروند، از یونان به عنوان مقصد اصلی و اولیه خود یاد می کنند.

بر همین اساس است که در بین کشورهای اتحادیه اروپا، یونان بالاترین نرخ مشکلات اقتصادی پس از ورود پناهجویان را به دوش می کشد. همزمانی ورود پناهجویان به یونان با مشکلات شدید این کشور در بازپرداخت وام های دریافتی این کشور یکی از بزرگ ترین چالش های پیش روی دولت است.

از سوی دیگر به نظر می رسد برنامه های متعدد مقامات دولتی این کشور برای کاهش تعداد پناهجویان عملا با شکست مواجه شده است.

ارتباط با نویسنده: paryabehnam66@gmail.com