فرصت‌های سرمایه‌گذاری، حتی در خشكسالی

ارتباط ذخایر و منابع آب با توسعه زیرساخت‌های صنعت گردشگری بر هیچ‌كس پوشیده نیست و به قول معروف هرجا آب هست، آبادانی نیز به ارمغان می‌آید، اما با توجه به كمبود منابع آب در كشورمان كه مدتی است در تمام محافل دولتی و خصوصی به آن پرداخته می‌شود، سایه‌ای سنگین بر توسعه صنعت گردشگری افتاده و برخی كارشناسان توسعه گردشگری را نگران آینده صادرات نامرئی كشورمان كرده است، ‌در حالی كه گروه دیگر به نیمه پر لیوان پرداخته‌اند و این اتفاق را فرصتی برای احیای زیرساخت‌ها و نوسازی آنها دانستند و از آن به‌عنوان فرصتی ناب برای گردشگری یاد كرده‌اند.

بدون تردید سرمایه‌گذاری در صادارت نامرئی را می‌توان در بخش‌های متفاوتی عنوان کرد که عبارتند از زیرساخت‌های گردشگری و برگزاری تورهای تفریحی و سیاحتی. اصلی‌ترین سوژه‌های سرمایه‌گذاری میان علاقه‌مندان به حضور در صنعت گردشگری، در بخش اول است که برای احداث اقامتگاه یا ساخت مراکز تفریحی تقاضای سرمایه‌گذاری دیده می‌شود.
این در حالی است كه هتلداری و ایجاد مراكز تفریحی بیشترین وابستگی را به منابع آب منطقه دارد و در صورت كمبود آب یا همان مایه حیات می‌توان انتظار داشت این نوع زیرساخت‌ها هم تحت تاثیر قرار گیرد، اما اصغر ژیان‌دربندی، پیشكسوت هتلداری ایران در این زمینه به شعار سال 2013 سازمان جهانی گردشگری، «گردشگری و آب؛ حفاظت از آینده مشترک» اشاره می‌كند و می‌گوید: با نگاهی به شعار سال 2013 سازمان جهانی گردشگری از ارتباط تنگاتنگ این دو موضوع به یكدیگر مطلع می‌شویم و نباید نسبت به این موضوع بی‌تفاوت باشیم.
دربندی می‌افزاید: با توجه به شرایط كنونی ذخایر آبی کشورمان اگر به این دو مورد بی‌تفاوت باشیم بدون تردید به‌زودی دچار دردسری بزرگ در صادرات نامرئی ایران خواهیم شد، اما اگر به نیمه پرلیوان بنگریم درخواهیم یافت این مشکل در دیگر نقاط جهان نیز وجود دارد ولی مسئولان و دست‌اندرکاران گردشگری این مناطق با استفاده از تکنولوژی روز آن را به فرصتی جهت توسعه و سرمایه‌گذاری در گردشگری تبدیل کرده‌اند.
این پیشكسوت هتلداری ایران به توسعه سیستم بازیافت و استفاده مجدد از منابع آبی در هتلداری و مراکز تفریحی اشاره دارد و می‌گوید: هم‌اكنون بیشتر مراكز اقامتی و سیاحتی در كشورهای توسعه‌یافته که در صنعت گردشگری از آن بهره می‌برند، با كمترین منابع آبی، بیشترین بهره‌برداری را دارند، به‌عنوان مثال اگر به كشور امارات توجه كنیم، كمبود منابع آب شیرین در این منطقه كاملا محسوس است و همه از آن اطلاع کافی دارند، اما آیا صنعت گردشگری امارات از كار افتاده یا اینكه با سیستم‌های نوین و اقتصادی آن را با سرعت روبه جلو هدایت كرده‌اند؟
دربندی به هدررفتن منابع آب در بیشتر مراكز سیاحتی و اقامتی ایران تاكید دارد و می‌افزاید: بسیاری از مدیران و صاحبان هتل یا مراکز تفریحی کشورمان هنوز پی به اهمیت استفاده از آب خاكستری نبرده‌اند یا اینكه امكان استفاده از آن را ندارند؛ هرچند با استفاده از این موضوع می‌توان درصد قابل ملاحظه‌ای از هزینه‌ها و البته مصرف آب را پایین آورد.

این پیشکسوت هتلداری در کشورمان می‌گوید: فرض کنید هتلی با یکصد اتاق در کشورمان مشغول به کار است، بنابراین هر اتاق دارای یک سرویس بهداشتی است اگر فقط به آب داخل سیفون سرویس بهداشتی توجه داشته باشیم درمی‌یابیم تقریبا پنج لیتر آب داخل آن وجود دارد و با هر بار استفاده این مقدار آب بدون هیچ استفاده‌ای روانه فاضلاب می‌شود. بنابراین در طول شبانه‌روز اگر چهاربار این سرویس مورد استفاده قرار گیرد یعنی چیزی حدود 2 هزار لیتر آب روزانه هدر می‌شود در حالی که می‌توان با استفاده از سیستم بازیافت دوباره این میزان آب را برای استفاده به چرخه وارد کرد.
وی به نبود نظام توانمند مالی برای تغییر سیستم‌های آب و فاضلاب و ایجاد تصفیه‌خانه‌های لازم در صنعت گردشگری كشورمان اشاره دارد و توضیح می‌دهد: هم‌اكنون در ایران مشكلات عمده منابع مالی و البته ضعف نظام بانكی و از همه‌ مهم‌تر سوءمدیریت در این‌گونه مراكز باعث شده بسیاری از مراكز اقامتی و سیاحتی كشورمان با ‌وجود مشكلات عمده در تامین آب، فاصله بسیار زیادی با اصول بازیافت و استفاده مجدد از آب‌های خاكستری داشته باشند، در حالی كه بسیاری از كشورها مثل امریكا، فرانسه یا دیگر كشورها حتی از فاضلاب استفاده و میزان قابل ملاحظه‌ای از منابع اصلی و طبیعی آب را برای آینده ذخیره می‌كنند. بنابراین اگر مسئولان با استفاده از مشوق‌های مالیاتی و مالی بتوانند صاحبان مراكز اقامتی و تفریحی را تشویق به استفاده از سیستم‌های نوین بازیافت كنند، در واقع معضل كمبود آب نه‌تنها مشكل خاصی برای گردشگری ما نیست، بلكه تبدیل به فرصتی مناسب در اشتغالزایی كشورمان نیز خواهد شد. از سوی دیگر اردشیر اروجی، مدیركل پیشین دفتر آمار، اطلاعات و برنامه‌ریزی سازمان میراث فرهنگی اگرچه وجود آب، این نعمت خداوند را برای توسعه گردشگری لازم می‌داند، اما می‌گوید: هم‌اكنون با وجود مشكلات موجود در منابع آبی كشورمان، هنوز می‌توانیم برای گردشگری برنامه‌ریزی كنیم، چون باتوجه به تكنولوژی‌های نوین می‌توانیم از حداقل منابع آبی، حداكثر استفاده را داشته باشیم یا اینكه طرح‌های جایگزین را در نظر بگیریم. این كارشناس ارشد برنامه‌ریزی گردشگری به گردشگری بیابان اشاره می‌كند و می‌گوید: هرچند همواره مناظر سرسبز و پرآب به‌عنوان مقاصد ملموس گردشگری میان ماجراجویان سراسر جهان شناخته شده، اما گروه بسیاری هم به گردشگری بیابان توجه دارند و به آن می‌پردازند و از آنجا كه خداوند همه این امكانات را به دلیل شرایط اقلیمی کشورمان در اختیار ما قرار داده، نباید صرفا به نیمه خالی لیوان توجه داشته باشیم.
وی با توجه به تنوع آب و هوایی و اقلیم کشورمان از تمام سرمایه‌گذاران صنعت گردشگری دعوت کرد تا به توسعه گردشگری بیابانی و افزایش تقاضای سفر آن در سراسر جهان توجه ویژه داشته باشند و برای سرمایه‌گذاری خود با برنامه‌ریزی دقیق گام بردارند و با وجود موانعی چون کمبود آب از ایجاد مرکز مورد نظرشان انصراف ندهند، چون هم‌اکنون تکنولوژی و امکانات نوینی برای بهینه کردن منابع مورد نیاز وجود دارد که می‌توان از آن بهره‌مند شد.
اروجی با اشاره به وجود گرم‌ترین نقطه زمین در جغرافیای كشورمان می‌گوید: می‌توانیم با برندسازی و ایجاد زیرساخت‌های گردشگری در این منطقه حتی از بیابان خشك و بی‌آب و علف در صنعت گردشگری استفاده کنیم، همان‌طور كه دیگران می‌كنند. به‌عنوان مثال می‌توان به هتل‌های كویری در استرالیا اشاره کرد؛ هتل‌هایی كه با استفاده از منابع تجدیدپذیر با منبع چند لیتری آب می‌توانند همواره پذیرای علاقه‌مندان باشند.
وی كم‌آبی فعلی ایران را فرصتی مناسب برای ورود و سرمایه‌گذاری تكنولوژی‌های نوین بازیافت در مراكز اقامتی و سیاحتی كشورمان می‌داند و می‌افزاید: به جای اینكه دائم نگران شرایط كنونی باشیم، می‌توانیم با سرمایه‌گذاری اصولی و منطقی روی تكنولوژی و ساخت تاسیسات مطابق با شرایط فعلی همواره به جلو حركت كنیم.  این كارشناس ارشد برنامه‌ریزی توریسم درباره فرصت‌های سرمایه‌گذاری در این زمینه می‌گوید: با توجه به شرایط ایران به‌رغم تحریم‌های یکجانبه غرب علیه ایران، بسیاری از شركت‌های بین‌المللی علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری در صنعت هتلداری و گردشگری کشورمان هستند كه این فرصت بسیار مناسبی برای همكاری میان سرمایه‌گذاران ایرانی و شرکت‌های مجری خدمات نوین و سیستم‌های بازیافت یا استفاده از انرژی‌های
 تجدید‌پذیر است.