مانور سعودی‌ها با ژست مدیریت جدید

این روزها هر رسانه غربی را كه ببینید و بخوانید، حرفی درباره عربستان سعودی دارد. یكی از كسری بودجه هنگفت بزرگ‌ترین مخزن نفت جهان می‌نویسد، دیگری از ركورد گردن‌زنی آن و رقابتش با داعش در این زمینه. همین هفته گذشته، آخرین سنگر حمایتی عربستان در رسانه‌های آمریكا یعنی روزنامه وال‌استریت‌ژورنال هم در گزارشی تحلیلی به قلم دو نفر از تحلیلگران هیأت تحریریه‌اش از تنها ماندن عربستان در خاورمیانه در یاركشی مقابل ایران خبر داد و نوشت، سعودی‌ها هر چه دست و پا می‌زنند كه ایران را منزوی كنند، خودشان منزوی‌تر می‌شوند.

اما در شرایطی كه رسانه‌های جهان چنین روی عربستان سعودی متمركز شده‌اند و واقعیات سیاهی از این كشور را كه در گذشته وجود داشت اما نادیده گرفته می‌شد منعكس می‌كنند، سعودی‌ها هم دست به كار كمپین جدیدی برای مقابله با این تبلیغات شده‌اند. ماجرا از مصاحبه محمد بن‌سلمان، وزیردفاع و فرزند شاه عربستان با نشریه اكونومیست شروع شد. اكونومیست كه معمولا بخشی به‌عنوان مصاحبه آن هم با سران و مقامات ارشد كشورها ندارد، این بار سردبیر خود را به ریاض فرستاد تا با چهره خبرساز این روزهای عربستان سعودی مصاحبه كند.

در این مصاحبه، محمد فرزند 30ساله شاه 80 ساله عربستان، خود را به‌عنوان حاكم و همه‌كاره این كشور معرفی كرد و از طرح‌های جدیدش برای تحول اجتماعی و اقتصادی در عربستان خبر داد. با این مصاحبه و اطلاعاتی كه در آن ارائه شد، برای مدتی موج جدیدی از اخبار عربستان در رسانه‌های جهان جاری شد؛ موجی كه به جای اخبار اعدام و حمله به یمن و كسری بودجه و ممنوعیت رانندگی زنان، از اصلاحات در اقتصاد و نوسازی در جامعه آن هم به رهبری یك جوان 30 ساله خبر می‌داد. شوك خبری كه این موج را به رسانه‌ها تزریق می‌كرد، فروش سهام شركت آرامكو بود. آرامكو بزرگ‌ترین و ثروتمندترین و در عین حال، غیرشفاف‌ترین شركت نفتی جهان است. كسی ارزش واقعی این شركت را نمی‌داند و برخلاف دیگر شركت‌های نفتی و گازی جهان، سهام آن تاكنون برای خارجی‌ها عرضه نشده است.

محمد در مصاحبه با اكونومیست از عرضه سهام این شركت برای نخستین بار خبر داد. اكونومیست ارزش آرامكو را هزاران میلیارد دلار اعلام كرده و ذخایر نفتی آن را 261 میلیارد بشكه برآورد كرده ‌است. این یعنی 10برابر ذخایر شركت اکزون موبیل آمریكا كه بزرگ‌ترین شركت خصوصی نفتی دنیا با ارزش 323 میلیارد دلار است. محمد از شفاف‌سازی حساب‌ها و سهام و تحكیم موقعیت این شركت خبر داد و بعد در ادامه، این كار را گامی در جهت تغییر بنیادهای اقتصاد عربستان توصیف كرد. تغییر نظام مالیات و پرداخت یارانه از گام‌های بعدی است كه فرزند شاه عربستان وعده آن را داده‌ است.

او همچنین از تغییر گام‌به‌گام بستر جامعه سنتی عربستان سخن گفته و از حضور زنان در عرصه اجتماعی دفاع كرده ‌است. این مصاحبه تلاشی است برای تغییر چهره عربستان سعودی در رسانه‌های غربی.سعودی‌ها بعد از ناكامی‌های یك سال گذشته در داخل و خارج، اكنون با شعار تغییر مدیریت، سعی در ترمیم برند خود دارند. تنها كشور جهان كه به نام خاندان حاكمش نام‌گذاری شده، اكنون می‌خواهد با تغییر مدیریت آن هم بعد از یك سال از آخرین تغییر قبلی (به قدرت رسیدن سلمان بعد از مرگ عبدالله) از سقوط اعتبار خود جلوگیری كند. باید دید این مانور مدیریتی تا كجا دوام می‌آورد.

کارشناس مسائل بین‌الملل