مدال پولدارها خوشرنگ تر است

مطالعات آکادمیک نشان داده است ارتباط معناداری میان ثروت کشورها و تعداد مدال های المپیکی شان وجود دارد

پیش بینی اینکه هر کشور در المپیک چند مدال به دست می آورد، کاملا بستگی به شرایط آن کشور دارد. مساحت و ثروت دو فاکتور تعیین کننده در این پیش بینی هستند. کشورهای بزرگ تر اصولا استعدادهای بیشتری را در خود جای داده اند، بنابراین احتمال اینکه با پرورش این استعدادها مدال های بیشتری هم بگیرند، بیشتر است. کشورهای ثروتمندتر نیز از ثروت خود در مسیر ارتقای سطح بهداشت و سلامت جامعه خود استفاده کرده و منابع و البته امکانات بیشتر و بهتری به ورزش و ورزشکاران خود اختصاص می دهند.

همان طور که انتظار می رفت، اقتصادهای بزرگ تر مثل چین، آلمان و روسیه در میان پنج کشوری هستند که بیشترین مدال ها را از ریو به دست آوردند. آمریکا نیز مثل لندن 2012 توانست با کنار زدن دیگر بزرگ ترها صدرنشین جدول توزیع مدال ها شود.

مطالعات آکادمیک نشان داده اند که دو عامل جمعیت و سرانه تولید ناخالص ملی به شدت در موفقیت در بازی های المپیک نقش دارند. پس شگفت آور نیست که کل تولید ناخالص ملی یک کشور یکی از عوامل موفقیت یا ناکامی آن کشور در المپیک باشد. درنتیجه تولید ناخالص ملی معیاری استاندارد برای سنجش موفقیت ورزش یک کشور به شمار می آید.

در المپیک کشوری که بسیار بیشتر از حجم اقتصادی اش توانست مدال بگیرد، بریتانیا بود. اگر تنها به فاکتور تولید ناخالص ملی بسنده کنیم، بریتانیا فقط باید 36 مدال از ریو با خود به خانه می آورد. اما این کشور توانست با 67 مدال در المپیک سوم و از نظر تعداد مدال طلا دوم شود که آن را باید مدیون اختصاص بودجه به ورزش هایی چون دوچرخه سواری بداند. بنابراین می توان به این برآیند رسید که پول اگر درست خرج شود، ورزشکاران هم در جایگاه درست خود قرار می گیرند.

اما یک کار جالب می تواند این باشد که میزان تولید ناخالص ملی کشورها را با تعداد مدال های به دست آمده شان در فاصله های سال های 2000 تا 2016 (هزاره سوم) مقایسه کنیم. سه کشور اول جدول توزیع مدال ها، ایران و کشورهایی که کمترین مدال (تنها یک برنز) را از این رقابت ها گرفتند، متر و معیار مناسبی برای مقایسه هستند.

آمریکا

آمریکایی ها امسال توانستند با کنار زدن رقیب سال های اخیر خود یعنی چین با کسب 46 مدال طلا، 37 نقره، 38 برنز و کسب در مجموع 121 مدال صدرنشین شوند. آنها در این رقابت ها بیش از یک پنجم کل مدال ها یعنی دقیقا 21 درصدشان را به خود اختصاص دادند.

تولید ناخالص ملی آمریکا در سال 2000 میلادی بیش از 10 تریلیون و 284 میلیارد و 800 میلیون دلار بود. آنها در المپیک آن سال در سیدنی توانستند 37 مدال طلا، 24 نقره، 32 برنز و در مجموع 93 مدال بگیرند.

کل تولید ناخالص ملی سال 2015 این کشور بیش از 17 تریلیون و 947 میلیارد دلار بود. برای امسال نهادهای مالی بزرگ دنیا اگرچه در اواسط سال از پیش بینی های قبلی خود درباره تولید ناخالص ملی این کشور حدود 2 درصد کم کردند، اما نسبت رشد تولید ناخالص ملی در این کشور با رشد تعداد مدال ها مستقیم بود.

بریتانیا

بریتانیا در المپیک 2016 برزیل توانست در غیاب روس ها که معمولا در رده های بالای جدول قرار می گرفتند، رتبه دوم را از آن خود کند. این کشور امسال 27 مدال طلا، 23 نقره و 17 برنز گرفت. میزان تولید ناخالص ملی بریتانیا در سال 2015 میلادی 2 تریلیون و 849 میلیارد دلار بود. این کشور در المپیک 2000 سیدنی با 11 طلا، 10 نقره، 7 برنز و کسب تنها 28 مدال رده دهم رقابت ها را به دست آورد.

در آن زمان تولید ناخالص ملی بریتانیا یک تریلیون و 80 میلیارد و 863 میلیون دلار بود. بریتانیایی ها به خوبی ثابت کردند افزایش تولید ناخالص ملی و اختصاص درست منابع و امکانات به ورزش، می تواند کارساز باشد و طی 16 سال رده دهم را به رتبه دوم تبدیل کند. بریتانیا اکنون از نظر تولید ناخالص ملی پنجمین کشور دنیا است.

چین

درخشان ترین عملکرد چینی ها در المپیک به سال 2008 برمی گردد که خودشان میزبان رقابت ها بودند. آنها در این سال اگرچه در مجموع 10 مدال کمتر از رقیب سنتی خود، آمریکا، بردند اما با 15 طلای بیشتر قهرمان جدول مدالی المپیک شدند. در سال 2008 تولید ناخالص ملی چینی ها بیش از 10 تریلیون دلار بود.

در سال 2000 چینی ها با مجموع 58 مدال رتبه سوم را به دست آوردند. تولید ناخالص ملی این کشور در نخستین سال هزاره سوم 3 تریلیون و 684 میلیارد دلار بود. این رقم در سال 2016 به بیش از 11 تریلیون و 383 میلیارد دلار رسید. آنها البته امسال بازی را به بریتانیا واگذار کردند، چون به اعتقاد خودشان کمتر از این کشور هزینه کردند.

برزیل

برزیلی ها که میزبانی المپیک امسال را برعهده داشتند و به گفته میهمانان این کشور، میزبانی شان چندان چنگی به دل نزد، در سال 2000 میلادی 2 تریلیون و 803 میلیارد دلار تولید ناخالص ملی داشتند. این کشور که یکی از اقتصادهای نوظهور جهان است، در المپیک سیدنی تنها با کسب 12 مدال رتبه ای بهتر از 53 کسب نکرد.

رشد اقتصادی سریع این کشور در هزاره سوم باعث شد تولید ناخالص ملی برزیلی ها در این سال ها رشد چشمگیر نداشته باشد اما سرعت پیشرفت اقتصادی شان بسیار بالا بود. سال 2015 میلادی تولید ناخالص ملی برزیلی ها به 3 تریلیون و 207 میلیارد دلار رسید. برزیلی ها در این المپیک که میزبانش بودند به مقام سیزدهم رسیدند.

ایران

کشور ما ایران امسال با سه مدال طلا، یک نقره، چهار برنز و مجموع هشت مدال به مقام بیست وپنجم رقابت های المپیک رسید. طبق اعلام صندوق بین المللی پول تولید ناخالص ملی ایران در سال 2015 میلادی یک تریلیون و 381 میلیارد 672 میلیون دلار بود. تولید ناخالص ملی ایران در سال 2000 نیز طبق اعلام همین نهاد بین المللی مالی 621 میلیارد و 359 میلیون دلار بود. در آن سال ورزشکاران ایرانی در سیدنی سه طلا و یک برنز گرفتند و با مجموع 4 مدال بیست وهفتم شدند.

ثروتمندان خوشرنگ

آنچه بیش از همه در میان این آمار و ارقام پیداست این که کشورهای دارای منابع مالی بیشتر به طورمعمول نتایج بهتری در المپیک می گیرند. آنها در کنار داشتن منابع مالی سرشار تلاش می کنند روند تخصیص منابع را هم طوری طی می کنند که به مدال های خوشرنگ تری برسند.