مروری بر نقش کشورهای آسیایی در تجارت جهانی نساجی

تجارت نساجی و پوشاک در بازار جهان به واسطه تأثیرگذاری در عرصه‌های گوناگون، به سرعت در حال تغییر است. تنوع پوشش در زمینه‌های طراحی، جنس و کیفیت لباس به خوبی این امر را نشان می‌دهد که بازار جهانی پارچه و پوشاک در سطح جهان رو به تغییر و پیشرفت است.تنوع در عرصه تقاضا، باعث تنوع در عرصه تولید شده و این چرخه عرضه و تقاضا در سال‌های اخیر رشد چشمگیری داشته و یکی از بزرگ‌ترین بازارهای تجارت جهانی را رقم زده است.

در این میان کشورهای آسیایی از جمله هند و چین نقش برجسته‌ای در تجارت بین‌المللی بازار جهانی بازی می‌کنند. هنگ‌‌کنگ و بنگلادش نیز هر دو سهم قابل توجهی در این صنعت دارند. گزارش‌ها حاکی از آن است که بسیاری از محصولات نساجی و پوشاک کشورهای آسیایی به اروپا، شمال آمریکا و ایالات متحده صادر می‌شود. پیشرفت در زمینه تجارت نساجی، باعث تغییرات عمده‌ای نیز در سطح زندگی کشورهای مربوطه شده و هزینه‌های مربوط به خانوارها افزایش یافته است. به‌طوری که افزایش فروش پارچه و لباس در سال 2015 باعث افزایش هزینه‌های خانوار تا سقف 37درصد شده است. البته این روند عمدتا توسط بازارهای نوظهور و در حال توسعه هدایت می‌شود. مثلا در چین، هزینه‌ خانوار بین سال‌های 2010 تا 2014 دو برابر شده و در سال 2015، 12درصد رشد داشته است.

انتظار می‌رود هند نیز طی سال‌های آینده، به واسطه دو ویژگی مکمل در صنعت نساجی برجسته شود؛ یکی رشد قوی جمعیت در فاصله سال‌های 2013 تا 2020، و دوم، درآمد بیشتر که باعث افزایش قدرت خرید خانوارها می‌شود، به‌طوری که انتظار می‌رود تولید داخلی ناخالص سرانه این کشور، تا 77درصد در این سال‌ها افزایش یابد.البته ذکر این نکته نیز حائز اهمیت است که کشورهای آسیایی با هزینه‌های کمتری در مقایسه با کشورهای آفریقایی، اروپایی و آمریکای جنوبی، در این تجارت فعالیت دارند. گردش مالی بازارهای نساجی و صنعت پوشاک در سال 2015 در تجارت پارچه و لباس جهان، از 650 میلیارد دلار در سال 2010 به 805 میلیارد دلار در سال 2015 رسیده است.در حال حاضر چند کشور آسیایی مانند بنگلادش، تایلند، کامبوج، سریلانکا و پاکستان به‌واسطه تجارت نساجی و پوشاک، سهم عمده‌ای در کمک به درآمد خارجی کشور خود دارند، هر چند سهم آنها در بازار جهانی چندان قابل توجه نیست.

ناگفته نماند که کشورهای آسیایی در بازارهای جهانی با چالش‌های جدی رو‌به‌رو هستند که بیشتر به علت نوسانات قیمت، افزایش هزینه‌های ورودی، بحران انرژی و کمبود ابتکار در بازاریابی است. همچنین نرخ تعرفه در چند کشور آسیایی بسیار بالاست که این امر نیز مانع دیگری برای سهیم شدن در بازار تجارت جهانی محسوب می‌شود.در حال حاضر چند کشور آسیایی با بهره‌گیری از وضعیت خاص خود در بازار جهانی، قادر به حفظ سهم خود در این بازار هستند.اما این شرایط به خاطر رشد رقابت در کشورهای دیگر ممکن است خیلی طول نکشد.

آمارهایی که در فاصله سال‌های 2009 تا 2011 گرفته شده‌اند، به‌خوبی نقش کشورهای آسیایی را در صنعت نساجی و پوشاک جهان نشان می‌دهد.طبق این بررسی‌ها، برخی از کشورهای آسیایی پیشرفت‌های چشم‌گیری در زمینه صادرات لباس و پارچه داشته‌اند و توانسته‌اند تا حدی در بازارهای بین‌المللی این صنعت نفوذ کنند.خصوصاً در زمینه صادرات لباس به موفقیت‌هایی رسیده‌اند.به عنوان نمونه درآمد حاصل از صادرات پوشاک کشور چین در سال‌های 2009، 2010 و 2011 به ترتیب 107.264، 129.820 و 153.744 میلیون دلار بوده است که مبالغ قابل‌توجهی است.

درآمد صادراتی هند نیز به‌عنوان یکی دیگر از کشورهای موفق آسیایی در زمینه صادرات لباس در سال‌های مذکور به ترتیب به شرح زیر است: در سال 2009: 12.005میلیون دلار، در سال 2010: 11.229 میلیون دلار و در سال 2011: 14.365 میلیون دلار.همچنین ترکیه نیز در سال 2009: 11.556 میلیون دلار، 2010: 12.760 میلیون دلار و در سال 2011: 13.947 میلیون دلار صادرات داشته است.بنگلادش نیز جزو کشورهای صادرکننده پوشاک آسیایی محسوب می‌شود که درآمد آن در فاصله سال‌های مذکور، 12.525، 15.660 و 19.939 میلیون دلار بوده است.کشورهای مذکور در میان کشورهای آسیایی صادرات بیشتری داشتند، اگرچه تجارت نساجی در دیگر کشورهای آسیایی مانند پاکستان، هنگ‌کنگ، اندونزی، سریلانکا و تایلند نیز در حال گسترش است.

این در حالی است که تجارت پارچه در کشورهای اروپایی نسبت به صنعت پوشاک ضعیف‌تر است.طبق آماری که در دست است، صادرات پارچه از کشورهای مذکور در فاصله سال‌های 2009 تا 2011 نشان‌دهنده ضعف این کشورها در صنعت پارچه نسبت به صنعت پوشاک است: صادرات نساجی چین در سال‌های مذکور به ترتیب: 59.824، 76.871 و 94.411میلیون دلار بوده است.

درآمد صادراتی هند نیز از پارچه به شرح زیر است: 9/111، 12.833 و 15.016میلیون دلار.ترکیه نیز با درآمد: 7.724، 8.964 و 10.772 میلیون دلار در سال‌های مذکور، نسبت به درآمد حاصل از صادرات لباس خود، ضعیف به‌نظر می‌رسد. درآمد حاصل از صادرات پارچه بنگلادش نیز نسبت به صادرات پوشاک، بسیار کمتر است: 886، 1.263 و 1.590 میلیون دلار.جالب است بدانید ایران نیز در زمینه صادرات پوشاک فعالیت داشته و درآمد صادرات این صنعت در فاصله سال‌های مذکور به ترتیب 828، 993 و 939میلیون دلار بوده است.

 منبع: Bangladesh textile today