افکار عمومی اروپا با قرارداد تجاری آزاد با کانادا به دلیل نقض حقوق اجتماعی و تجاری مخالفند / «نه» به توافق نامه های تجاری آزاد

تا به امروز با وجود مخالفت ها و اعتراضات مردم اروپا، مذاکرات اروپا و ایالات متحده آمریکا برای ایجاد یک بازار تجاری مشترک به خوبی پیش رفته است. توافق تجاری اتحادیه اروپا و آمریکا در حال حاضر بزرگ ترین روابط تجاری جهان است. به عقیده مدافعان این قرارداد، با نهایی شدن آن، هر سال 119میلیارد یورو به اقتصاد اتحادیه اروپا و 95میلیارد یورو به اقتصاد آمریکا کمک خواهد شد.

اما در پس این لفظ مخفف  TAFTA (قرارداد تجارت آزاد ترانس آتلانتیک) چه چیزی نهفته است که مردم اروپا را تا این حد به خود بدگمان کرده است؟ تاکنون از زمان آغاز مذاکرات جوانان، دانشجویان، بازنشستگان، کارگران و احزاب و انجمن های خودجوش اجتماعی در قالب جنبش های اعتراضی در کشور های مختلف اروپا، فرانسه، آلمان، بلژیک و ایتالیا مخالفت خود را با امضای قرارداد های تجارت آزاد آمریکا (TAFTA) و کانادا (CETA)  نشان دادند.

چندین سال است که اروپا و آمریکا بر سر ایجاد یک توافق تجاری مذاکره می کنند. این دو ابرقدرت تجاری دنیا، با فرا تر رفتن از موافقت نامه WTO یا سازمان تجارت جهانی و برداشتن موانع تجاری در قالب یک توافق نامه جدید، درصدد ایجاد یک بازار مشترک هستند. استاندارد ها و مقررات موجود در کشور ها غالبا شرکت ها را در تجارت های برون مرزی متحمل هزینه های غیر ضروری می کند و باعث می شود که زمان زیادی را در فرآیند های تجاری از دست دهند.

اروپا و آمریکا می خواهند با کاهش تعرفه  ها در بخش های مختلف، مقابله با موانع موجود در هر کشور (مانند تغییر استاندارد های تایید و مقررات فنی) و تسهیل فرآیند های تجاری بازار اقتصادی خود را گسترش دهند. کمیسیون اروپا در دفاع از قرارداد های تجارت آزاد، اطمینان می دهد که اگر به عنوان مثال یک خودرو در اروپا گواهینامه های امنیتی را با موفقیت دریافت می کند، در آمریکا نیز شاخص های امنیتی بررسی می شود، با وجود اینکه اکثر استاندارد ها مشابه هستند.

در واقع، مقامات دو قدرت می گویند مذاکرات با هدف هماهنگ سازی استاندارد های بهداشتی، ایمنی، زیست محیطی، اجتماعی و تجاری انجام می شود و قرار نیست توافقات برای سلامت کشور ها در جنبه های مختلف خطرناک باشد.

چرا اعتراض؟

هفته گذشته صد ها نفر در پاریس،  پایتخت فرانسه برای نشان دادن اعتراض خود به توافق نامه تجارت آزاد Ceta که قرار است روز 27 اکتبر میان اتحادیه اروپا و کانادا امضا شود، تظاهرات کردند. براساس یک نظر سنجی که اخیرا انجام شده، از هر 10 شهروند فرانسوی، هفت نفر با توافق نامه های تجارت آزاد مخالف است و آن را خطرناک می داند.

در هفت شهر آلمان، 163 هزار تا 320 هزار نفر در اواسط ماه سپتامبر در اعتراض به این توافق نامه ها به خیابان آمده بودند، در حالی که صدراعظم این کشور، آنگلا مرکل از این توافق نامه ها حمایت می کند.

در بلژیک هم، حدود 9 هزار نفر اواخر ماه سپتامبر در مقابل مقر سازمان اتحادیه اروپا تظاهرات کردند. مردم لهستان و اسپانیا هم اعتراضات مشابهی را داشته اند.

کمپین های معترض به توافقات تجارت آزاد معتقدند این معاهدات برای دموکراسی جهانی و جهانی سازی یک تهدید است. بسیاری از اروپایی ها و آمریکایی ها رکود دستمزد ها، ترویج نابرابری های تجاری، تضعیف وضعیت اشتغال در پی صنعتی سازی و مهاجرت را عامل تخریب کننده چهره جهانی سازی می دانند.

به علاوه آسیب های اجتماعی، زیست محیطی، بهداشتی و سلامتی ناشی از این توافق نامه ها جبران ناپذیر است. استدلال آنها این است که این توافق نامه ها، به نام رشد اقتصادی، در واقع استاندارد های اجتماعی و زیست محیطی و سلامت عمومی را به نفع شرکت های چندملیتی تضعیف می کنند. نگرانی آنها کاهش سطح کیفیت زندگی شان پس از اجرای توافق تجارت آزاد است.

از نظر محیط زیستی هم، کالاهایی که احتمالا بدون در نظر گرفتن استاندارد های بهداشتی و ایمنی وارد کشور ها می شوند به محیط زیست آسیب های جدی وارد می کنند. آن هم در شرایطی که کمتر از یک سال از توافق تغییر اقلیم در پاریس می گذرد، این توافقات استاندارد های زیست محیطی را تهدید می کند.

دو محقق آمریکایی از دانشگاه تافتز در نزدیکی بوستون، به تازگی یک مطالعه هشداردهنده درباره عواقب جدی اقتصادی، اجتماعی و تجاری توافق نامه تجارت آزاد کانادا (CETA)  با اروپا منتشر کرده اند. این محققان در مطالعه خود درباره عواقب ناشی از کاهش یا حذف تعرفه های گمرک، موانع، مقررات و استاندارد های تجاری و بهداشتی در پی امضای توافق نامه های تجارت آزاد (که به نفع شرکت های محلی و ملی است)، در بلند مدت هشدار داده اند.

براساس این مطالعه، اجرای توافق نامه های تجارت آزاد منجر به از بین رفتن بیش از 227هزار شغل در کشور های امضا کننده معاهدات می شود که 204هزار تا از آن در اروپاست. مثلا کشور فرانسه 45هزار شغل را پس از امضای قرارداد تجارت آزاد با کانادا از دست می دهد. همچنین، این مطالعه نشان می دهد در بلند مدت، افزایش دستمزد به نفع درآمدهای حاصل از سرمایه به کندی رخ می دهد.

به طور کلی این مطالعه هشدار می دهد که افزایش بیکاری و کاهش هزینه های خانوار در نتیجه امضای توافق نامه ها باعث کاهش تولید ناخالص داخلی تا 0.49درصد در کشورهای اروپایی می شود.

از طرفی دیگر، یکی از نگرانی های اروپایی ها این است که تجارت آزاد و سرمایه گذاری شرکت های چندملیتی و راه افتادن شرکت های جدید، حقوق کارگران را لگدمال کند، چراکه شرکت های اروپایی معمولا قوانین حمایتی کارگران را جدی می گیرند ولی ذهنیت آمریکایی ها معمولا ضد این قوانین، محدودکننده و غیر قابل انعطاف است.

با وجود مخالفت افکار عمومی اروپا با این توافقات، مذاکرات پیرامون آن ادامه دارد و به حالت تعلیق درنیامده است. قرار است در تاریخ 27 اکتبر طی یک نشست در بروکسل، توافق نامه CETA به تصویب اتحادیه اروپا و کانادا برسد.