سال 2016 این رویدادها بازار مالی دنیا را تکان داد / وقتی بازار به خود لرزید

برگزیت، ترامپ و نفت پرسروصداترین رویدادهای سال 2016 بودند. دستاورد این رویدادها برای بازارهای مالی شوک و تعجب بود. سال 2016، دنیا شاهد اتفاقات بزرگی بود که بازارهای مالی را تحت تأثیر شدید قرار داد. پررنگ ترین این اتفاق ها بدون تردید برگزیت، ترامپ و قیمت نفت بودند.

شاید سالی که دارد به پایانش نزدیک می شود، شروع یک حرکت تازه در جهان را کلید زده باشد؛ حرکتی که با برگزیت شروع و با انتخاب ترامپ ادامه یافت. در این میان چین، اوپک و ایتالیا هم نقش هایی داشتند که باعث نگرانی هایی در دنیا شدند.

در سال میلادی جاری که آخرین روزهایش را سپری می کند، از نظر کارشناسان این رویدادها بیشترین تأثیر را روی بازارهای مالی جهان گذاشت.

سالی که به نیکویی شروع نشد

ژانویه امسال اصلاً به سرمایه گذاران روی خوش نشان نداد. تنها در 10 روز نخست کاری سال 2016، بازارهای جهانی سهام تحت تأثیر نگرانی های ناشی از کاهش رشد اقتصادی چین و کاهش ارزش یوآن، 4تریلیون دلار از ارزش خود را از دست دادند.

بازارهای اوراق قرضه نیز پی در پی به خاطر اقدامات بانک های مرکزی در جهت حمایت از ارز کشورهای خود و تلاش سرمایه گذاران برای در امان ماندن با بالا و پایین های زیادی روبه رو شدند.

شرایط اقتصادی شروع سال 2016 به گفته کارشناسان دردناک اما قابل  مدیریت بود. این بحران آن قدر جدی نبود که بخواهد دنیا را یک بار دیگر وارد بحران اقتصادی کند.

یکی دیگر از نا امیدی های بزرگ ابتدای سال 2016 قیمت نفت بود. در هفته سوم ژانویه، قیمت نفت خام برنت دریای شمال به پایین ترین میزان خود یعنی 27 دلار و 10 سنت برای هر بشکه رسید. همین باعث شد فروش سهام و اوراق قرضه در بخش انرژی سرعت بگیرد. در ابتدای سال 2016 اوضاع نفت آن قدر بد بود که باعث شد عربستان سعودی نفت 30 دلاری را غیرمنطقی بداند.

در پایان ماه ژانویه بانک مرکزی ژاپن با در پیش گرفتن سیاست نرخ بهره منفی یک شوک بزرگ دیگر به بازارها و بانک ها داد. پیامدهای این اقدام ژاپنی ها خیلی زود خود را نشان داد. ارزش سهام بانکی سرمایه گذاران ریزش کرد و سرمایه گذاران ژاپنی را به امید سود بیشتر به سمت منطقه یورو، بریتانیا و ایالات متحده برد. این کار باعث شد موتور پایین آمدن نرخ سود در بازار کشورهای توسعه یافته روشن شود.

رای مثبت به برگزیت

زمانی که گرد و خاک های ناشی از شروع ناامیدکننده بازارها و اقدامات سرمایه گذارهای فرصت طلب از بین رفت، این بار نوبت بریتانیا بود که خبرساز شود. رأی مردم این کشور به خروج از اتحادیه اروپا بازارهای جهانی را شوکه کرد؛ بازارهایی که اطمینان داشتند بریتانیا در اتحادیه اروپا می ماند و اتفاق خاصی نمی افتد.

 قبل از برگزاری این همه پرسی، پیش بینی ها از این قرار بود که رأی منفی باعث ضعیف تر شدن پوند و نیز افت زیاد بازدهی اوراق قرضه دولتی خواهد شد. همچنین انتظار می رفت که رأی منفی سیاست تسهیل کمی را در بانک مرکزی انگلستان زنده کند.

وقتی رأی مثبت به برگزیت یا همان خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا داده شد، بازارهای مالی دنیا از آسیا تا آمریکا مثل دومینو سقوط کردند.

ترامپ رئیس جمهور آمریکا شد

بعد از شوک برگزیت این بار نوبت آمریکا بود که دست و دل سرمایه گذارها را بلرزاند. انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در اوایل ماه نوامبر برگزار شد. خیلی ها در روز برگزاری به رئیس جمهور شدن هیلاری کلینتون، نامزد حزب دموکرات امید بسیار داشتند، اما فردای روز انتخابات که نتایج قطعی اعلام شد، بسیاری از سرمایه گذاران در دنیا وحشت زده و ناامید شدند.

ترامپ رئیس جمهور شد تا بازارها واکنش شدید از خود نشان دهند.  این واکنش البته کوتاه مدت بود و بعد از چند ساعت سرمایه گذارها با تحلیل هایی مثل همسو بودن دولت و کنگره در آمریکا و اجرای محرک های مالی، کاهش مالیات و عقب نشینی ترامپ از وضع مقررات سختگیرانه در فضای کسب وکار بازار دوباره به آرامش رسید.

رای منفی ایتالیایی ها به اصلاحات اقتصادی

اقتصاد ایتالیا سال ناآرامی را پشت سر گذاشت. بحران در ایتالیا از ماه جولای شروع شد و در ماه دسامبر با رأی منفی مردم به اصلاحات اقتصادی تمام شد. قربانی این ماجرا هم متئو رنسی، نخست وزیر بود که طبق وعده خود پس از پذیرفته نشدن اصلاحات از سوی مردم از سمتش استعفا کرد.

پس از این اتفاق سهام بانک ها در این کشور در وضعیت ناامیدکننده ای باقی ماند. بانک «مونته دی پاسکی دی سیه نا» که قدیمی ترین بانک دنیا است، با بحران های شدیدتر مواجه شد. این بانک در ماه اکتبر اعلام کرده بود که 500 شعبه خود را تا سال 2019 تعطیل خواهد کرد.

اوپک روی خوش به نفت نشان داد

سرانجام اواخر نوامبر فرارسید تا اعضای سازمان کشورهای صادرکننده  نفت یا همان اوپک دور هم در وین جمع شوند. توافق نهایی میان تولیدکنندگان عضو و غیرعضو اوپک توافقی تاریخی را در تاریخ اوپک رقم زد. این باعث شد که در ماه دسامبر امیدها برای بالا رفتن قیمت نفت بیشتر شود.

این انگیزه ای بزرگ برای اقتصادهای ضرب دیده ای بود که از قیمت پایین نفت ضررهای زیادی کرده بودند. حتی عربستان پذیرفت تا تولید نفت خود را کم کند. بنابراین قیمت نفت توانست بعد از مدت ها به رقم 50 دلار و حتی بیشتر از آن برسد.

انباشتگی بدهی ها

سال دارد به پایان می رسد و نگرانی هایی درباره اینکه بدهی های چین همین طور دارد انباشته می شود درحال اوج گرفتن است. سیاست چین برای پایین آوردن ارزش یوان موافقان و مخالفانی دارد. از طرفی کشورهایی که اقتصاد نوظهور دارند از این می ترسند که با قدرت گرفتن بیشتر دلار بدهی هایشان افزایش یافته و نتوانند آنها را پرداخت کنند. این آخرین اتفاقی است که سال 2016 را تحت تأثیر قرار داده و آینده مالی سال 2017 را هم در هاله ای از ابهام گذاشته است.