چرا اروپا سیلیکون ولی ندارد؟

اروپا سال هاست که در نظر مردم جهان یک قاره پیشرو است. قاره ای که می توان در آن برای هر کاری امکانات خاص خودش را یافت. اما آیا تابه حال به این پرسش مهم فکر کرده اید که چرا اروپایی ها سیلیکون ولی ندارند. 

برای پاسخ به اینکه چرا اروپایی ها مثل آمریکایی ها تا این حد قدرت پذیرش استارتاپ ها را ندارند، سه دلیل وجود دارد:

1. اروپایی ها ریسک پذیری ندارند

درباره ریسک پذیری به عنوان یکی از ابزارهای ضروری کارآفرینی، اریک اسمیت، مدیرعامل پیشین گوگل و مدیر اجرایی شرکت مادر گوگل یعنی آلفابت خیلی خلاصه این طور می گوید: «برای کارآفرینی یک مدل مشخص وجود دارد. پیاده سازی این مدل نیازمند ریسک کردن، سرمایه، سرمایه گذاری جدی در دانشگاه ها و تحمل ایده های احمقانه جوانانی است که از دل این دانشگاه ها بیرون می آیند. برای نتیجه گیری البته تنها تحمل ایده احمقانه کافی نیست. تعیین مقدار مشخصی بودجه، فراهم کردن شرایط برای عملی کردن ایده و راهنمایی کارآفرینان جوان مراحل نهایی مدل کارآفرینی است.»

فکر می کنید منظور آقای اسمیت از اینکه می گوید «این کار نیاز به ریسک دارد» چیست؟ اگر به سیلیکون ولی نگاه دقیق تری بیندازیم، شرکت های نوپایی می بینیم که تنها با سرمایه بنیانگذاران خود ایجاد شده اند. آنها طوری ریسک را به جان خریده اند که انگار اصلاً قرار نیست شکست بخورند و موفقیت شان قطعی است. برای این کارآفرینان هیچ پلن B وجود ندارد. در واقع، وقتی خوب درباره اش فکر کنید به این نتیجه می رسید آمریکا را کسانی ساختند که از کشور خود خارج شدند و ریسک کردند تا زندگی تازه ای را در یک کشور خارجی شروع کنند، چون آمریکا به آنها فرصت ریسک کردن می دهد.

در اروپا وضع دقیقا برعکس است. برنامه های اجتماعی زیادی در این قاره وجود دارد که تنها کارشان ارائه پلن B برای ایده های نوپا است. با این درجه از پیش بینی حاشیه امنیت، انگیزه چندانی برای کارآفرینان باقی نمی ماند که ریسک را پذیرفته و برای به نتیجه رسیدن ایده شان سخت کار می کنند.

2. اروپایی ها تحمل اشتباه یا شکست در زندگی را ندارند

در آمریکا ذهن های ریسک پذیر احترام زیادی دارند. در آنجا اصولاً به کسی که شکست می خورد، دوباره بلند می شود و تلاش دیگری را آغاز می کند، افتخار می کنند. برای برخی، چرخه شکست و تلاش دوباره چندان تکرار نمی شود و تنها با یکی دو بار شکست ایده های شان به موفقیت می رسد. اما در بسیاری از کشورهای اروپایی، شکست یک لکه ننگ است و هیچ کس تحملش را ندارد. پس از ناکامی یک شرکت در اروپا حتی پیش می آید که بنیانگذار آن شرکت حتی به صورت قانونی هم نمی تواند کار خود را تا چند سال ادامه دهد.

علاوه براین، دولت در کشورهای اروپای شرقی و مرکزی، با آنچه «بیمه» می خواند، استارتاپ های نوپا را در صورت شکست حمایت می کند. بیمه استارتاپ ها اگرچه در ظاهر بسیار خوب است اما در واقعیت توانایی این استارتاپ ها برای موفقیت مالی را از بین می برد.

قوانین سختگیرانه در اروپا مانع بسیاری از جوانان برای شروع یک کسب وکار تازه است. وقتی جوان تازه کار اشتباهی مرتکب می شود حتی اگر این اشتباه به کسب وکار نوپایش آسیب نزند ، همین قوانین دست وپاگیر موفقیت او را عقب می اندازد. برای مثال در بسیاری از کشورهای اروپایی سمت مدیرعاملی به کسی تعلق نمی گیرد، مگر فرد یک دوره طولانی مدت داوری بگذراند و درخواستش از سوی نهادهای عمومی تأیید شود. وقتی جوان ها با چنین شرایط سختی روبه رو می شوند، بسیاری از آنها که رویای راه اندازی شرکت خود را دارند از این کار منصرف شده و مسیر خود را تغییر می دهند. این شرایط سخت باعث می شود آنها با تغییر مسیر سراغ مسئولیت های دیگری چون تشکیل خانواده رفته و به سنی برسند که دیگر اراده ریسک کردن برای راه اندازی یک شرکت تازه را نداشته باشند.

در آمریکا خبری از این نوع قوانین نیست. هر کسی می تواند کسب وکار تازه اش را شروع کند، درحالی که کسب وکار پیشین هنوز ورشکسته است. آمریکایی ها حتی اگر درگیر یک پرونده قضایی هم باشند، می توانند استارت یک کسب وکار تازه را بزنند.

3. اروپایی ها، خارجی ها را کمتر تحمل می کنند

اروپایی ها باید رقابت در بازارهای کوچک را یاد بگیرند. اگرچه فلسفه شکل گیری اتحادیه اروپا حرکت سریع تر و فراتر از مرزها بوده، اما واقعیت این است که هر یک از کشورهای عضو این اتحادیه همچنان رویکرد ناسیونالیستی دارند و به راحتی خارجی ها را در میان خود راه نمی دهند. برخی از کشورهای اروپایی مثل فرانسه، قوانینی دارند که مانع حضور جوانان غیرفرانسوی در این کشور و کسب وکار آنها می شود. بنابراین جوانانی که دنبال روزنه ای برای ورود به بازار در کشورهای اروپایی می گردند، اغلب با مانع برای عملی کردن ایده های خود مواجه می شوند. در اروپا دانشگاه های خوبی وجود دارد اما این برای قاره سبز کافی نیست. اروپایی ها باید بیاموزند که تحمل ایده های نو را داشته باشند و دولت های شان باید شرایط را برای راه اندازی کسب وکار در این کشورها آسان تر کند. اروپا بدون کارکردن روی آستانه تحملش در برابر ریسک پذیری نمی تواند انگیزه جوانانش را برای ایجاد کسب وکار حفظ کند. آن معدود جوانان اروپایی هم که بعد از تمام موانع همچنان اراده ریسک پذیری خود را حفظ کرده اند از مرزهای قاره سبز خارج شده و به آمریکا می روند.

دقیقا به همین دلیل است که سیلیکون ولی نه تنها در اروپا که در سایر نقاط دیگر دنیا نیز به وجود نمی آید. هر کشوی برای سیلیکون ولی داشتن باید اول از همه روی آستانه تحملش برای ریسک پذیری سخت کار کند.