بهترین نظام های آموزشی از دیدگاه مجمع جهانی اقتصاد / کجا درس بخوانیم؟

مجمع جهانی اقتصاد یا همان WEF هر سال «گزارش جهانی رقابت پذیری» را منتشر می کند که در آن به بررسی اقتصاد هر کشور در بخش های گوناگون می پردازد.

WEF برای تدوین این گزارش جامع از داده های متنوعی استفاده می کند. داده های مجمع جهانی اقتصاد از خوشنامی بانک ها تا پیچیدگی کسب وکار در هر کشور را دربرمی گیرد. این نهاد معتبر اقتصادی سپس تمامی داده های یک کشور را گرد هم می آورد تا تصویر کلی اقتصاد آن کشور را نشان دهد.

بخشی از این گزارش جامع، بررسی وضعیت آموزشی کشورهاست. اینکه کدام کشورها مدارس بهتری دارند و در کدام کشورها بیشتر برای دانش آموزان به عنوان امیدهای فردای اقتصاد آن کشور، سرمایه گذاری شده است. در این کشورها احتمالا دانش آموزان هم رغبت و شوق بیشتری برای حاضر شدن در کلاس درس دارند.

جالب اینکه در میان کشورهای برتر از نظر آموزشی خبری از نام های آشنایی چون آمریکا و انگلیس یا حتی آلمان نیست. اما کشورهای کوچک و حتی کمترشناخته شده تا بخواهید در این فهرست وجود دارند.

فنلاند 6/7

فنلاند معمولا عادت به بالانشینی در رده بندی های اینچنینی دارد. این کشور از نظر سرمایه گذاری بر تحقیق و توسعه که اکنون ابزار اصلی علم است، در رده سوم بعد از کره جنوبی و ژاپن قرار دارد. همه دانش آموزان در این کشور، فارغ از میزان توانایی، در یک سطح کیفی آموزشی درس می خوانند. در نتیجه شکاف میان ضعیف ترین و قوی ترین دانش آموزان از همه کشورها کمتر است. مدارس فنلاند همچنین کمترین تکالیف خانه را برای دانش آموز درنظرمی گیرند و تنها یک آزمون اجباری در سن 16 سالگی از دانش آموزان گرفته می شود.

بنابراین بچه های تربیت شده در این سیستم آموزشی می توانند به دور از هرگونه استرس کاذب دوران تحصیل را طی کرده و در نهایت به بازار کار راه یابند.

سوییس 6/2

تنها 5 درصد کودکان سوییسی در مدارس غیردولتی درس می خوانند. در این کشور دروس بسته به اینکه مدرسه در کدام منطقه باشد، به زبان های گوناگون تدریس می شود. آلمانی، فرانسوی یا ایتالیایی پراستفاده ترین زبان ها در مدارس سوییس است. در سوییس اما برخلاف فنلاند جداسازی دانش آموزان براساس توانایی های شان وجود دارد و این کار از دوره دوم تحصیلی در این کشور شروع می شود.

بلژیک 6/2

مدارس بلژیک  در دوره دوم تحصیلات خود  (که چیزی معادل سال های هفتم تا دوازدهم خودمان است) در چهار بخش دسته بندی می شوند: مدارس عمومی، مدارس تکنیکی، مدارس فنی و حرفه ای و مدارس آموزشی. موسسات آموزشی هنری هم در این کشور علاقه مندان به هنر را مجذوب خود می کنند.

کمیسیون Fulbright در آمریکا که کارش سازماندهی تبادل دانش آموزان میان بلژیک و لوکزامبورگ با آمریکاست، اعلام کرده که در بلژیک آموزش اولویت مهمی است و بالاترین سهم بودجه سالانه دولت های محلی را دارد. سیستم های جامع مدارس دولتی یا خصوصی برای همه دانش آموزان بین 4 تا 18 سال با هزینه کم یا بدون هزینه در دسترس است.

سنگاپور 6/1

سنگاپوری ها رتبه های بسیار خوبی در آزمون های PISA  (برنامه بین المللی ارزیابی دانش آموزان) دارند. هدف از این آزمون ها سنجش و مقایسه عملکرد دانش آموزان در کشورهای گوناگون جهان است. این یعنی سرمایه گذاری سنگاپوری ها روی افزایش توان علمی دانش آموزان شان زیاد است. اما سیستم مدارس در سنگاپور این بدی را هم دارد که دانش آموزان را با استرس های شدید روبه رو می کند.

هلند 5/9

مطالعه سال 2013 یونیسف نشان داد که کودکان هلندی شادترین بچه های دنیا هستند. این یعنی روش آموزشی هلندی ها در جهان حرف اول را می زند. مدارس معمولاً تکلیف زیادی نمی دهند تا دانش آموز به دوره دوم تحصیل خود برسد. بنابراین دانش آموزان استرس و فشار کمی دارند.

قطر 5/8

در سال 2012 بی بی سی گزارش داد که قطر به یکی از بازیگران اصلی در نوآوری های آموزشی تبدیل شده است. طبق این گزارش قطری ها با انبوهی از پروژه ها از سواد پایه تا پایان تحقیقات دانشگاهی را حمایت می کنند.

این کشور روی بهبود استانداردهای آموزشی به عنوان بخشی از برنامه چشم انداز سال 2030 خود سرمایه گذاری سنگینی انجام داده تا کشور به خودکفایی در این زمینه برسد. مدارس دولتی در این کشور آموزش رایگان به کودکان ارائه می دهند، هرچند این کودکان حتماً باید شهروند قطری باشند. بسیاری از خارجی های ساکن این کشور باید کودکان شان را به مدارس خصوصی بفرستند.

ایرلند 5/8

اکثر مدارس دوره دوم در ایرلند صاحبان و مدیریت غیردولتی دارند، اما از بودجه دولتی هم استفاده می کنند. البته مدارس جامع و فنی  و حرفه ای هم در این کشور فعالیت دارند، اما یک گزارش تازه نشان می دهد که هزینه کرد ایرلند در بخش آموزش در طول سال های بحران اقتصادی یعنی از 2008 تا 2013، 15 درصد کمتر از کشورهای توسعه یافته بوده است. این یعنی سیستم آموزشی این کشور در آینده می تواند دچار مشکلاتی شود.

استونی 5/7

کشور کوچک استونی در اروپای شرقی حدود 4درصد تولید ناخالص ملی اش را به آموزش اختصاص می دهد. این را آمار سال 2015 این کشور نشان می دهد. براساس قانون آموزشی مصوب سال 1992 استونی، هدف از آموزش در این کشور ایجاد شرایط مطلوب برای توسعه شخصیت، خانواده و ملیت استونیایی ها است.

نیوزلند 5/6

آموزش دوره اول و دوم در نیوزیلند از سن پنج سالگی شروع و در 19سالگی تمام می شود. در این کشور کوچک اقیانوسیه سه مدل مدرسه برای دوره دوم تحصیلی وجود دارد: مدارس دولتی که 85 درصد دانش آموزان در آن تحصیل می کنند، مدارس یکپارچه دولتی و مدارس خصوصی که وابسته به دولت هستند اما چارت آموزشی مخصوص به خود را دارند. 12درصد در مدارس یکپارچه و 3درصد در غیردولتی ها درس می خوانند.

باربادوس 5/9

کشور کوچک جزیره ای باربادوس در میان دریای کارائیب و اقیانوس اطلس، یکی از بهترین نظام های آموزشی را در جهان دارد. دولت باربادوس سرمایه گذاری عظیمی روی بخش آموزش کرده است. نتیجه این سرمایه گذاری نرخ 98 درصدی باسوادی در این کشور است. دوره ابتدایی تحصیل در این کشور از 4 تا 11 سالگی و دوره دوم 11 تا 18 سالگی است. عمده مدارس هر دو دوره در این کشور جزیره ای که همسایه ونزوئلاست دولتی هستند.

ژاپن 5/6

ژاپن یکی از بهترین کشورها در زمینه نرخ سواد، علوم و ریاضیات در گروه سازمان همکاری های اقتصادی و توسعه است. دانش آموزان در دوره ابتدای خود شش سال درس می خوانند و در ادامه دو دوره سه ساله به مدرسه می روند. دبیرستان در این کشور اجباری نیست، اما حدود 98درصد بچه ها انتخاب می کنند که به دبیرستان بروند.