یونان؛ غرامت به جای بدهی‌ها به آلمان

پس از پیروزی چپگرایان یونان در انتخابات اخیر پارلمانی، چگونگی بازپرداخت بدهی‌های این کشور یکی از دغدغه‌های دولت جدید این کشور بوده است. دولت جدید که وارث میلیاردها یورو بدهی‌های بحران به‌جا مانده از سوء‌مدیریت رهبران سابق این کشور است، آلمان را یکی از عاملان بحران عظیم بدهی‌ها دانسته و ضمن مخالفت با ادامه سیاست‌های ریاضتی تروئیکا انتظار دارد شرکای اروپایی و به‌ویژه برلین وضعیت اقتصادی این کشور را درک کنند. آتن براین اساس بارها خواستار بخشودگی بخشی از بدهی‌های خود شده است. آقای چیپراس، نخست‌وزیر یونان مکررا آلمان را به‌خاطر موضع سرسختانه‌اش در تحمیل سیاست‌های ریاضت‌ اقتصادی به این کشور مقصر می‌داند.

در سه ماه گذشته گروهی از مقامات یونانی بارها موضوع جبران خسارت‌های اشغال خاک یونان توسط نازی‌ها در جریان جنگ جهانی دوم را مطرح کرده‌اند که به‌نظر می‌رسد تکرار آن در شرایط کنونی مصرف داخلی داشته است. وزیر دفاع یونان مدعی شده است یونان مدارک موثقی در این زمینه در اختیار دارد و آتن گزارش‌هایی از ارتش آمریکا به‌دست آورده که بر میزان خسارت‌ها بر بخش‌خصوصی و دولتی در زمان اشغال نازی‌ها تاکید می‌کند.

دولت‌های یونانی در کنار شهروندان این کشور دهه‌هاست که برای دریافت خسارت از دولت آلمان در پی ویرانی‌های جنگ جهانی تلاش می‌کنند اما دولت‌های سابق این کشور هرگز به‌صورت رسمی درخواست غرامت خود را مطرح نکرده‌اند اما مناقشه بر سر پرداخت غرامت به یونان طی این سال‌ها در چندین دادگاه بین‌المللی مطرح شده اما تاکنون به نتیجه‌ای نرسیده است. نخست‌وزیر جدید یونان به دلیل فشار ناشی از بحران اقتصادی از پارلمان خواسته است کمیته‌ای را مسئول رسیدگی و اعلام خسارت‌های آلمان به یونان کنند.

اخیرا معاون وزیر اقتصاد یونان برای نخستین‌بار رسما اعلام کرد آلمان 279 میلیارد یورو غرامت برای جبران خسارت اشغال یونان به دست نازی‌ها بدهکار است. این غرامت شامل خسارت‌های ناشی از حضور قوای اشغالگر نازی در یونان و همچنین بازپرداخت وامی است که آلمان نازی بانک یونان را مجبور به آن کرده بود. اشغال خاک یونان توسط نازی‌ها طی سال‌های 44-1940 یکی از وحشیانه‌ترین رخدادهای جنگ بود که به مرگ حدود 250 هزار نفر منجر شد. عامل مرگ بیشتر این افراد گرسنگی بود.

در سال 1943 در منطقه کالاوریتای بیش از 500 نفر و در روستای دیستومو یونان 218 نفر توسط نیروهای نازی کشته شدند. در آن زمان آلمان همچنین از بانک ملی یونان یک وام اجباری حدود 476 میلیون مارک دریافت کرد که این وام هرگز بازپرداخت نشده است. بسیاری از مقامات آلمانی (به‌جز احزاب چپ آلمان) در مقابل، این ادعاهای یونان را رد کرده و همواره تاکید دارند كه آلمان از نظر حقوقی هیچ تعهد و وظیفه‌ای برای پرداخت غرامت به یونان ندارد. به ادعای برلین، این کشور به قوانین و تعهدات خود ازجمله پرداخت 115 میلیون مارک به یونان در سال 1960 عمل کرده است و هیچ غرامت دیگری برای اقداماتی که نازی‌ها در طول جنگ انجام دادند پرداخت نخواهند کرد. به اعتقاد زیگمار گابرئیل وزیر اقتصاد آلمان، یونان صرفا از طریق همکاری با شرکای اروپایی باید راه فراری از بحران اقتصادی پیدا کند.

* کارشناس مسائل اروپا