مسئولان جاده‌صاف‌کن تولید باشند

برای بررسی اوضاع کنونی تولید چینی‌آلات در کشور سراغ احمد رحمانی، رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و فروشندگان چینی، بلور و لوستر رفته‌ایم. رحمانی حرف‌هایش را با ضرب‌المثل  «هنر نزد ایرانیان است و بس» آغاز می‌کند و می‌گوید: با توجه به ترجمه و معنی دقیق این ضرب‌المثل و توانمندی موجود درباره تولید چینی چه به‌صورت صنعتی و چه به‌صورت هنری، تولیدات ایران در بسیاری از کشورها خوش‌درخشیده و قابل اعتماد است. وی در ادامه به موضوع اهمیت صادرات در این صنعت تأکید کرده و می‌افزاید: به‌طورکلی صادرات در همه صنایع مهم و تعیین‌کننده است به‌صورتی که باید همواره تولید صادرات‌محور را در دستور کار خود داشته باشیم.

اما به‌رغم این حرف‌، امروزه سمت‌وسوی حرکت تولید در کشورمان صحیح نیست و نمی‌توانیم در جهت افزایش صادرات حرکتی داشته باشیم چون علاوه‌بر مشکل تحریم‌های چند سال اخیر، قوانین غیراصولی کشورمان در زمینه حمایت از تولید همچون عاملی بازدارنده دست و پای تولید را بسته و اجازه گسترش را به واحدهای تولیدی ایران نمی‌دهد. این مقام همچنین درباره جایگاه مسئولان و دولت در پیشبرد اهداف صنعتی کشور تصریح کرد: در تمام دنیا مرسوم است که مسئولان جاده‌صاف‌کن تولید باشند اما در کشورمان در عین حال که تکنولوژی، تخصص و منابع را در اختیار داریم تولیدکنندگان به دلیل نبود زیرساخت‌های مناسب و هماهنگ، نمی‌توانند در زمینه تولید گام مؤثری بردارند و همیشه در تنگنا قرار دارند.

به‌عنوان مثال امروز برخی از تولیدکنندگان ظروف چینی و محصولات مشابه آن با بالاترین کیفیت و با توان رقابت با بهترین برندهای اروپایی محصول تولید می‌کنند اما در چرخه اداری و البته موازی‌کاری‌های غیراصولی ارگان‌های مختلف نمی‌توانند رقابت قابل‌توجهی در بازارهای بین‌المللی یا حتی بازارهای داخلی داشته باشند.رحمانی در ادامه گلایه‌هایش اضافه می‌کند: قوانین مربوط به تولید و صادرات در ایران همواره بدون کارشناسی و با دید برخی مدیران غیرآگاه به موضوع تولید درحال تغییر است، به‌صورتی که تولیدکننده در ایران به‌عنوان بی‌پناه‌ترین عنصر جامعه شناخته شده است و همه ارگان‌ها به دنبال سهم‌خواهی از صنعت و تولید هستند درصورتی که همه کشورهای صنعتی و موفق معادله را برعکس کرده‌اند و این تولیدکننده است که تعیین‌کننده سیاست‌ها بوده نه اینکه درگیر چرخه غیراصولی اداری باشد.

بنابراین نباید با حرف‌زدن و برگزاری جلسات غیراصولی به‌دنبال توسعه صادرات باشیم بلکه اهل فن و مدیران باتجربه باید سمت و سوی تولید را تعیین کنند. این مقام صنفی به فرمایشات مقام معظم رهبری درباره خام‌فروشی اشاره کرده و می‌گوید: همان‌طور که رهبر معظم انقلاب بر کاهش خام‌فروشی تأکید کردند در این صنف هم اگر از تولید حمایت شود خام‌فروشی کاهش قابل ملاحظه‌ای را تجربه می‌کند چون همه امکانات را از نظر مواد اولیه، تکنولوژی و تخصص در اختیار داریم ولی معادن  (سیلیس، کربنات و...) ما که تأمین‌کننده ماده اولیه تولید چینی هستند، مواد معدنی را به‌صورت خام به دیگر کشورها می‌فروشند و در مقابل با همین مواد اولیه محصولاتی با ارزش افزوده بالا وارد ایران می‌شود که خروج ارز بالایی را در پی دارد و مهم‌تر از آن اینکه چرخه تولید برای اشتغال‌زایی ایجاد نمی‌شود.

وی همچنین تصریح می‌کند: اگر به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی کنیم که کارخانجات تولید چینی‌آلات ایران چه در بخش صنعتی و چه در بخش سنتی فعال‌تر عمل کنند، موضوع خام‌فروشی به حداقل می‌رسد چون تقاضای خرید چینی‌آلات در سطح جهان آنچنان بالاست که تولیدات ایرانی می‌توانند سهم قابل ملاحظه‌ای از بازار را در اختیار بگیرند. رحمانی برای اینکه حرف‌هایش را روشن‌تر بیان کند مثال جالب توجهی می‌زند: به‌عنوان مثال اگر گردشگری ما رونق داشته باشد، بسیاری از محصولات چینی ایران به دلیل قیمت اقتصادی‌تری که دارند، هم در قالب صنایع‌دستی و هم در قالب ظروف مورد استفاده در خانه از فروش خوبی برخوردار خواهند شد.

وی در ادامه حرف‌هایش بزرگ‌ترین آفت تولید صنایع چینی در کشورمان را تکروی‌های موجود دانسته و می‌گوید: تولیدکنندگان به دلیل اینکه هیچ امیدی به حمایت از سوی مسئولان ندارند به تکروی‌ در بازارهای هدف‌شان اقدام می‌کنند که این مشکل علاوه بر افزایش هزینه‌های آنها می‌تواند خطراتی برای سرمایه‌های‌شان به همراه داشته باشد. به‌عنوان مثال برخی از تولیدکنندگان لوستر ما که در ترکیه سرمایه‌گذاری کرده یا صادراتی داشتند چون هیچ حمایتی از سوی دولت از آنها نشد متأسفانه زیان‌های هنگفتی را تجربه کردند درحالی‌که دیگر کشورها از تولیدکنندگان خود حتی در بازارهای هدف‌شان با تمام توان حمایت می‌کنند تا آسیبی نبینند.

به اعتقاد این مقام صنفی اهمیت تشکیل گروه‌های صنعتی بزرگ در این صنف آنچنان است که می‌تواند زمینه رقابت‌پذیری تولیدات ایرانی را در بازارهای هدف فراهم کند به‌عنوان مثال این موضوع در حضور نمایشگاهی تولیدکنندگان ایرانی یا حتی شناسایی بازارهای هدف کاملاً صدق می‌کند و می‌تواند به صادرات محصولات کشورمان پس از رفع تحریم‌ها کمک کند.