هسته معاملات در دسترس نیست!

روز یکشنبه دوباره فعالان بازار سرمایه داستان تکراری قطع شدن سیستم معاملات را تجربه کردند. در حالی‌که از هر خریدوفروشی حدود یک صدم درصد کارمزد به شرکت فناوری پرداخت می‌شود، دیدن این‌گونه مشکلات، آن هم در هزاره سوم قابل درک نیست. برای فعالان بازار سرمایه سوال است که چگونه سایتی مثل Google با 660میلیون بازدید در روز و حدود 7600 بازدید در ثانیه هیچ‌گاه دچار مشکل و قطعی نیست، در حالی‌که هسته معاملاتی بورس ایران تنها با داشتن حدود 8 میلیون کد سهامداری در خوشبینانه‌ترین حالت یک میلیون آنها فعال و دارای کد آنلاین هستند، هر از چندگاهی دچار قطعی و کندی می‌شود.

اتفاقات دیروز از آنجا آغاز شد که مرحله پیش سفارش «مبین» دچار اختلال شد و بنا بر نظر ناظر بازار، مرحله پیش سفارش این سهم در ساعت 9:15 آغاز شد. در حالی‌که مقرر شده بود مچینگ این سهم در ساعت 9:30 رخ دهد، این بار به‌ظاهر کل هسته بازار دچار مشکل شد و بازار به‌طور کامل تعطیل شد و از سرگیری معاملات از ساعت 10 صبح پیگیری شد.

شک و تردید به سامانه معاملات از آنجا آغاز شد که بعد از گذشت یک ساعت و نیم از بازگشایی مجدد بازار بنا به آنچه در سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران مشاهده می‌شد تعداد 18 میلیون برگه سهم تنها توسط 43 نفر حقیقی خرید شده بود که با توجه به محدودیت حجمی صدهزار‌تایی برای هر سفارش بسیار عجیب بود. در بین فعالان بازار اعتراضاتی درخصوص این موضوع شکل گرفت و این موضوع به چشم ناظر بازار نیز آمد و در حالی‌که هنوز نماد سهم باز و در زمان معاملاتی بودیم، در اقدامی بی‌سابقه، ناظر معاملات شروع به ابطال معاملات این سهم کرد. در نهایت نیز در ساعت 11:53 نماد به حالت متوقف در آمد و پیام ناظر مبنی بر ابطال تمام معاملات ارسال شد.

نکته جالب توجه این موضوع این بود که طبق قانون، سفارشات یک نماد با وضعیت ممنوع - متوقف را نمی‌توان ویرایش یا حذف کرد و این موضوع به این معنا بود که حدود 390 میلیارد تومان در صف خرید نماد مبین قفل شده بود. مبلغی که به اندازه ارزش معاملات بیش از دو روز کل بورس در این روزها بود. فعالان بازار سرمایه خواسته بزرگی ندارند. تنها خواسته آنها خریدوفروش در بستری مطمئن و به دور از هرگونه ایراد فنی و حاشیه است. امید است مسئولان امر در این خصوص بررسی‌های موثری را انجام دهند تا شاهد چنین اتفاقات شک‌برانگیزی در بازار سرمایه نباشیم.

* تحلیلگر بازار سرمایه