جمعه, ۱۰ فروردین(۱) ۱۴۰۳ / Fri, 29 Mar(3) 2024 /
           
فرصت امروز
وقتی همه پلتفرم های اینترنتی در خطر هستند

حواشی حقوقی استارت آپ های ایرانی

2 سال پیش ( 1400/9/9 )
نویسنده : ایمان ولی پور  

پس ‏لرزه های صدور حکم حبس برای مدیرعامل پلتفرم «دیوار» با گذشت چند روز همچنان ادامه دارد و این مسئله موجی از نگرانی را در میان صاحبان کسب وکارهای اینترنتی ایجاد کرده است. داستان بر سر محتوایی است که دادگاه آن را مجرمانه تشخیص داده و سایت «دیوار» و مدیرعامل آن «اشکان آرمندهی» را مجرم شناخته است. واکنش ها به این حکم البته به فعالان حوزه اقتصاد نوآوری محدود نشده و برخی از نمایندگان مجلس نیز خواستار مدارای بیشتر با کارآفرینان و صاحبان پلتفرم های انتشار و تبادل محتوا شده اند.

البته این اولین باری بار نیست که اکوسیستم استارت آپی کشور از شنیدن چنین حواشی و اخباری شوکه می شود. در آبان ماه سال گذشته هم حکم جنجالی 10 سال حبس برای موسس «آپارات» به اتهام صدور محتوای مجرمانه و خلاف عرف هیاهوی زیادی به پا کرد. همچنین کسب و کارهای پلتفرمی دیگر از جمله «تخفیفان» نیز در این سال ها تجربیات مشابهی داشته اند که به طور کلی برآیند آنها نشانگر چالش های جدی حقوقی در مسیر توسعه کسب وکارهای اینترنتی و استارت آپ های ایرانی است. صدور این احکام عجیب برای مدیران پلتفرم ها نشان می دهد که جایگاه کسب وکارهای اینترنتی در نظام حقوقی ایران همچنان ناشناخته و نیازمند بررسی حقوقی بیشتری است. کما اینکه استارت آپ های ایرانی هنوز نمی دانند که برای کسب مجوز باید به کجا مراجعه کنند؟ یعنی از همان مرحله نخست در این زمینه نوعی سردرگمی وجود دارد، چه برسد به قوانین و مقررات مرتبط با فعالیت این کسب وکارها که هنوز به روزسانی نشده است.

حواشی حقوقی استارت آپ های ایرانی

پلتفرم «دیوار» چرا و چطور محکوم شد؟

حکم حبس قطعی مدیرعامل پلتفرم «دیوار» به اتهام «بسترسازی برای تن فروشی» با گذشت چند روز همچنان خبرساز است. البته پای مدیرعامل «دیوار» از یک سال پیش به دادگاه به اتهام اشاعه فحشا باز شد. «اشکان آرمندهی» در نشست کلاب هاوسی «نصر تهران» که در شهریورماه امسال برگزار شد، در این باره گفت: «ما یک سال است که درگیر یک پرونده در سایت دیوار هستیم و متاسفانه اخیرا قاضی در دادسرا حکم به مجرم بودن سایت دیوار و من به عنوان مدیرعامل آن داده است. آن هم به جرم اشاعه فحشا. درحالی که صرفا یک نفر یک آگهی را روی دیوار گذاشته و تخلف را او کرده، اما قاضی در کنار آنها من را هم مجرم شناخته و حکم یک سال حبس صادر کرده است.»

او در توضیح بیشتر وقایع رخ داده ادامه داد: «در محتوایی که ما منتشر کرده ایم چیز مجرمانه ای نبوده و اصولا محتوای مجرمانه محسوب نمی شود. ولی بعدا در زمینه ارتباطات خریدار و فروشنده یا خدمات گیرنده و خدمات دهنده که ما اصلا در آن دخالت نداریم، اتفاقاتی افتاده و پرونده در دادسرای پلیس امنیت اخلاقی تشکیل شده است. صحبت از یک سال و نیم پیش است. اتفاقی که افتاده است، حالا در آن زمان رسیدگی شد و بعد از یک بازداشت ده دوازده ساعته در پلیس امنیت با یک وثیقه یک میلیارد و 100 میلیون تومانی در آن زمان من توانستم بیرون بیایم، ولی حالا قاضی حکم حبس صادر کرده است.»

با وجود همه پیگیری های حقوقی و قانونی، حکم حبس مدیرعامل «دیوار» در ادامه «قطعی» شد. روابط عمومی «دیوار» در این زمینه اعلام کرد: «عنوان اتهامی این حکم، «فراهم آوردن موجبات فساد و فحشا از طریق جذب زنان تن فروش» است؛ این در حالی است که خدمات دیوار همواره تحت قوانین موجود در کشور و نظارت نهادهای ذی ربط بوده است. در این پرونده نیز آگهی های موضوع اتهام دارای هیچ محتوای غیرقانونی نبوده و محکومیت دیوار صرفا براساس اقداماتی است که اشخاص ثالث در فضای خارج از این پلتفرم انجام داده اند.»

پلتفرم «دیوار» در حالی در این پرونده مقصر شناخته شد که در سال گذشته 56 میلیون آگهی معادل 20 درصد آگهی های بررسی شده را به دلیل نقض قوانین، گزارش کاربران و دستور قضایی رد کرده است. با این حال، روابط عمومی دیوار گفته است که امکان بررسی انگیزه و سوءنیت احتمالی 44 میلیون کاربر استفاده‎کننده از این پلتفرم را ندارد و بنابراین باید بین مسئولیت پلتفرم و کاربر آگهی دهنده تمایز حقوقی قائل شد.

چرا همه پلتفرم های اینترنتی در خطرند؟

نظیر چنین اتفاقی چند سال پیش برای موسس «آپارات» و «تخفیفان» نیز رخ داد. داستان «آپارات» از انتشار ویدئویی در سال 1398 آغاز شد که در این ویدئو، یک مجری از کودکان می پرسید که آیا می دانند چطور به دنیا آمده اند؟ نهایتا این پرونده به حکم حبس مدیرعامل این پلتفرم منجر شد. همچنین در ماجرای «تخفیفان»، مدرک تقلبی و همینطور نوع پوشش دست در یک تصویر چالش برانگیز شد و در نهایت ماجرا با جریمه نقدی به پایان رسید. به طور کلی، ورود دستگاه قضا به پرونده پلتفرم ها نشان می دهد که جایگاه پلتفرم ها و کسب وکارهای اینترنتی در نظام حقوقی ایران همچنان ناشناخته است و فقر قانون در این حوزه وجود دارد.

شهاب جوانمردی، مدیرعامل فناپ و نایب رئیس  کمیسیون اقتصاد نوآوری و تحول دیجیتال اتاق تهران می گوید: «با رویکرد فعلی، سایر کسب وکارهای حوزه اقتصاد نوآوری نیز در خطر برخوردهای سلبی قرار دارند. به نظر می رسد در نهاد دولت راجع به حدود اختیارات و مسئولیت ها در پلتفرم ها و شاید به معنام عام تر، خدمات و محصولات جدید و نوآورانه شناخت کافی وجود ندارد. اگر نه با استدلال های مطرح شده احتمالا می توان مدیران اپراتورهای موبایل را هم دستگیر کرد، چراکه آنان نیز در قالب این پلتفرم ها، امکان ارتباط و جابه جایی اطلاعات را فراهم کرده اند. اکنون جرمی اتفاق افتاده و به جای آنکه مجرم شناسایی شود، همه پای شان گیر است.»

او با بیان اینکه «در زمان شکل گیری یک پلتفرم، لازم است که مخاطرات، محدودیت ها، ابزارهای جست وجوی هوشمند، فیلترهای موردنیاز در این پلتفرم ها و برنامه ریزی برای توسعه گام به گام آن با کمک ذی نفعان مورد بررسی و پیش بینی قرار گیرد»، ادامه می دهد: «معمولا به دلیل عدم توجه به این مسائل و عدم اتخاذ تدابیر لازم، هرگاه که مشکلی پدید می آید، به سرعت صورت مسئله پاک می شود و به گونه ای برخورد می شود که کسی انگیزه ای برای ارائه خدمت یا محصول جدید نداشته باشد. اساسا چرا در چنین شرایطی، افراد باید ریسک ارائه محصولات نوآورانه را متحمل شوند؟»

جوانمردی با تاکید بر اینکه «ضرورت دارد اتاق بازرگانی تهران در برابر این نوع برخوردها واکنش نشان دهد»، می افزاید: «بخش خصوصی اگر در مقابل این رویداد واکنش نشان ندهد، در نهایت تک تک کسب وکارها با همین مخاطره مواجه خواهد شد. مطالبه ای که از گذشته توسط صاحبان کسب وکارهای اقتصاد نوآوری مطرح شده، این است که یک شعبه تخصصی برای رسیدگی به دعاوی و مسائل این حوزه ایجاد شود. البته این را هم اعلام کرده ایم که در زمینه ارائه آموزش های لازم، جمع آوری اطلاعات و معرفی کارشناسان امین به قوه قضاییه کمک خواهیم کرد. درخواست ما این است که یک شعبه تخصصی واجد دانش و اطلاعات کافی برای ارزیابی و احراز یک مسئله یا جرم در حوزه کسب وکارهای اینترنتی ایجاد شود.»

فقر قانون در حوزه کسب وکارهای نو

همچنین نیما اشرف زاده، فعال استارت آپی با بیان اینکه «دنیای کسب وکارهای اینترنتی در ایران هنوز درک نشده است» بر این باور است که «کسب وکارهای نوپا به اندازه ای در اقتصادها اهمیت دارند که جا دارد یک وزارتخانه تخصصی برای آنها شکل بگیرد، اما هنوز حتی در حوزه قانونگذاری نیز از حرکت شتابان استارت آپ ها و کسب وکارهای مجازی عقب هستیم. کسی فکر نمی کرد روزی 44 میلیون ایرانی در «دیوار» حساب کاربری داشته باشند. این نشان می دهد کسب وکارهای اینترنتی تا چه اندازه سریع پیش می روند و متناسب با همین سرعت به تسهیل بسترهای حقوقی برای فعالیت خود نیاز دارند.»

او با اشاره به صدور حبس مدیرعامل «دیوار» می گوید: «پرونده مربوط به مدیرعامل دیوار که به حکم حبس قطعی رسید، به دلیل انتشار محتوایی از سوی کاربران تشکیل شده که این پلتفرم قابلیت تشخیص مجرمانه بودن آن را نداشته است. ظاهر هیچ یک از این آگهی ها، از مصادیق محتوای نامناسب نبوده است. هر جا که پلتفرم با گزارش کاربران یا از طریق دیگری از مجرمانه، نامناسب و غیرقانونی بودن آگهی باخبر شده، آن را حذف کرده و با کاربر برخورد کرده است. شماره کاربر مسدود شده و گروه حقوقی دیوار هم گزارش های لازم در این باره را به نهادهای مرتبط مثل پلیس فتا ارائه کرده است.»

به اعتقاد این فعال استارت آپی، «هنوز استارت آپ ها نمی دانند که برای شروع کار باید از کجا مجوز بگیرند. آیا باید به اتحادیه کسب وکارهای مجازی رفت؟ آیا باید به نظام صنفی رایانه ای مراجعه کرد، یا باید از سازمان دولتی دیگری مجوز گرفت؟ در واقع، از همان گام نخست در این زمینه نوعی سردرگمی وجود دارد، چه برسد به قوانین مرتبط با فعالیت این کسب وکارها در مراحل بعدی که به روزسانی نشده است.»

او با بیان اینکه «تعداد کسب وکارهای اینترنتی در سال های اخیر افزایش یافته و به میلیون ها ایرانی خدمات ارائه می دهند»، می افزاید: «اسنپ، تپسی، پلتفرم هایی مثل دیجی کالا و دیوار، شیپور و باما در حوزه نیازمندی ها کار می کنند، اما کدام قانون متناسب با فعالیت این کسب وکارها تغییر کرده است؟ کما اینکه آیین نامه هایی که در این باره صادر شده، بدون دریافت نظر کارشناسی و مشورت با پلتفرم ها به اجرا درآمده است. در اتحادیه کسب وکارهای مجازی، برای پلتفرم های ثبت آگهی و نیازمندی آیین نامه ای آماده کردیم، اما این آیین‎نامه هیچ‎وقت مصوب نشد و دستمان به هیچ جایی برای تصویب این آیین‎نامه نرسید. حتی در این باره مسخره شدیم، چراکه به نظر بعضی، شیوه نامه کار کسب وکارهای اینترنتی مسئله کم اهمیتی در بین دیگر مسائل کشور است. مسئولان رشد سریع کسب وکارهای نو، استارت آپ ها و شرکت های دانش بنیان را دیده و از اسم این شرکت ها زیاد استفاده می کنند، اما به معنای واقعی، اهمیتی برای آنها قائل نیستند.»

ارتباط با نویسنده: IvanKaramazof@yahoo.com

لینک کوتاه صفحه : www.forsatnet.ir/u/1XkroK73
به اشتراک گذاری در شبکه های اجتماعی :
نظرات :
ناشناس :
1 ماه پیش
سایت دیوار مدیریت. ندارد
قیمت های روز
پیشنهاد سردبیر
آخرین مطالب
محبوب ترین ها
وبگردی
مشاوره کسب و کاروکیلقطعات لیفتراکدستگاه برش لیزرابزارآزمایشگاه تجهیزات اعلام حریق آریاکخرید فالوورلیفتراکپرس لاین ساخت پرسشنامهرمان پرطرفدارسررسید 1403طراحی سایت فروشگاهشیر برقی گازتیزهوشان پایه ششمخرید نرم افزار حسابداریخرید سی پی کالاف دیوتی موبایلتقویم رومیزیقیمت ورق گالوانیزهخرید قسطیتعمیر کاتالیزورخرید گوشی آیفون 13نهال گردومریم شفیعی مدیرعامل کانون ایران نوین و برگزارکننده نمایشگاه تهرانتخت خواب دو نفرهلایک اینستاگرام ارزانخرید از چینتور استانبولخدمات پرداخت ارزی نوین پرداختآژانس تبلیغاتیچک صیادیتور اماراتدوره مذاکره استاد احمد محمدیخرید فالوور فیکخرید نهال گردوماشین ظرفشویی بوشدوره رایگان Network+سریال جنگل آسفالتکفش مردانهتلویزیون شهریMEXCتبلیغات در گوگللپ تاپ قسطیآی نودانلود رمانآموزش آرایشگریقصه صوتیریل جرثقیلگیفت کارت استیم اوکرایناسکرو کانوایرخرید لایک اینستاگرامپنجره دوجدارهخدمات سئولوازم یدکی تویوتا
تبلیغات
  • واتساپ : 09031706847
  • ایمیل : ghadimi@gmail.com

كلیه حقوق مادی و معنوی این سایت محفوظ است و هرگونه بهره ‌برداری غیرتجاری از مطالب و تصاویر با ذكر نام و لینک منبع، آزاد است. © 1393/2014
بازگشت به بالای صفحه