کلانژیوکارسینوما یا سرطان مجرای صفراوی چیست؟

کلانژیوکارسینوما یا همان سرطان مجرای صفراوی یکی از نادرترین انواع سرطان است که اغلب افراد مسن را درگیر می کند. روش های درمانی این بیماری اکثر اوقات به شیمی درمانی، جراحی یا پرتو درمانی ختم می شود. ما امروز قصد داریم که در این مطلب بیشتر در مورد این بیماری، ماهیت آن، روش های درمانی و تشخیص این عارضه صحبت کنیم. همراه ما باشید.

کلانژیوکارسینوما چیست؟

قبل از هر چیز باید ببینیم که این بیماری چیست و کدام بخش بدن را درگیر می کند.

مجاری صفراوی لوله های بسیار باریک و نازکی هستند که حاوی صفرا هستند. صفرا همان مایعی است که به هضم غذا کمک می کند. این لوله ها شریان هایی هستند که این مایع را از کبد و کیسه صفرا به سمت روده کوچک هدایت می کنند.

بد نیست بدانید که این بیماری بیشتر افراد بالای 50 سال را تهدید می کند. با این حال احتمال اینکه در هر سنی دیده شود وجود دارد. با اینکه روش های درمانی و بهبود از بیماری محدود و گاها هم دشوار هستند، اما این روزها متدهای متنوع و کارآمدی وجود دارند که به بهتر کردن شرایط کمک می کنند. جلوتر از روش های درمانی هم صحبت خواهیم کرد.

با انواع مختلف سرطان مجرای صفراوی آشنا شوید

سوال این است که آیا اصلا کلانژیوکارسینوما مدل های مختلفی دارد؟ بله، سه نوع کلانژیوکارسینوما داریم.

1. کلانژیوکارسینوم خارج کبدی سرطان مجرای صفراوی خارج از کبد است. در این نوع ممکن است توده های سرطانی در مسیر مجرا به کبد یا در مسیر مجاری به روده کوچک وجود داشته باشند. این مدل به عنوان شایع ترین نوع سرطان کلانژیوکارسینوما شناخته می شود. بد نیست بدانید که این مدل یک زیر مجموعه هم دارد به نام کلانژیوکارسینوما هیلار که دقیقا خارج از کبد اتفاق می افتد. (از ناف شروع می شود و تا جایی که مجاری صفراوی و رگ های خونی مهم به هم می رسند ادامه پیدا می کند)
2. کلانژیوکارسینوم داخل کبدی از نوع سرطان داخل کبد است. اکثرا این عارضه را با سرطان کبد که به آن کارسینوم کبدی یا HCC هم گفته می شود اشتباه می گیرند.
3. سرطان کیسه صفرا یک مدل کلانژیوکارسینوم است که از کیسه صفرا شروع می شود.

علت سرطان مجرای صفراوی چیست؟

هنوز علت و دلیل قطعی برای این بیماری تشخیص داده نشده است. با این حال عوامل خطرناکی مانند التهاب طولانی مدت در این مجرا می تواند در ایجاد سرطان نقش داشته باشد. به علاوه اینکه التهاب می تواند باعث تغییرات DNA هم شود. تا جایی که نحوه رشد، تقسیم و حتی رفتار سلول ها تغییر پیدا می کند. با اینکه این تغییرات ارثی نیستند و از والدین به فرد نمی رسند اما احتمال اینکه در آینده و با گذر زمان در وضعیت سلامتی فرد تغییر ایجاد کنند وجود دارد.

همان طور که گفتیم علت این بیماری مشخص نیست. با این حال فاکتورهایی هستند که می توانند احتمال ابتلا به این عارضه نادر را افزایش دهند. از این فاکتورهای پرخطر می توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• دیبابت
• اضافه وزن
• سیروز کبدی
• ویروس HIV
• سیگار کشیدن
• هپاتیت نوع B یا C
• بیماری التهابی روده
• قرار گرفتن در معرض سموم
• مصرف بیش از اندازه نوشیدنی های الکلی
• سنگ مجرای صفراوی یا بیماری کیست کلدوک
• کلانژیت اسکلروزان اولیه(در این بیماری زخم و التهاب مجرای صفراوی را مسدود می کند)

کلانژیوکارسینوما یک بیماری نادر است. سالانه در آمریکا حدود 8 هزار نفر به این بیماری مبتلا می شوند.

علائم و نشانه های بیماری سرطان مجرای صفراوی

از علائم و نشانه های این بیماری می توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• تب
• خستگی
• ادرار تیره
• عرق شبانه
• خارش پوست
• تهوع و استفراغ
• مدفوع سفید رنگ
• کاهش وزن شدید بدون دلیل
• زردی پوست و زردی سفیدی چشم
• درد شکم بخصوص در سمت راست، زیر دنده ها

چه زمانی به دکتر مراجعه کنیم؟

هر زمان که علائمی مانند خستگی مداوم، درد شکم و سایر علائمی که در بالا نام بردیم را دارید، تا جایی که درد برایتان غیر قابل تحمل است و همچنین مدت زمان طولانی هم درگیر این درد هستید پیشنهاد می کنیم که سریعا به یک فوق تخصص گوارش مراجعه کنید. پروسه درمانی این بیماری بسیار طولانی است. در نتیجه هر چقدر زودتر اقدام کنید بهتر است.

روش های تشخیص بیماری

زمانی که برای معاینه به متخصص مراجعه می کنید پزشک شما علائم و سابقه پزشکی تان را بررسی می کند. همچنین یک معاینه فیزیکی انجام می دهد. در کنار تمامی این ها آزمایش هایی هم هستند که به تشخیص این بیماری کمک می کنند:

1. آزمایش های عملکرد کبد: در این آزمایش خون، آنزیم های کبدی مورد بررسی قرار می گیرند.
2. آزمایش های نشانگر تومور: این آزمایش خون و ادرار را بررسی می کند. این بررسی به منظور پیدا کردن موادی است که می تواند نشان دهنده وجود سرطان باشند.
3. سونوگرافی شکم: در سونوگرافی، کل ناحیه شکمی اعم از کبد، پانکراس و کیسه صفرا بررسی می شود. سونوگرافی شکمی اولین قدم در تصویربرداری به منظور پیدا کردن توده های سرطانی می باشد.
4. کلانژیوپانکراتوگرافی رزونانس مغناطیسی(MRCP): در این روش با استفاده از دستگاه MRI تصاویر تخصصی و دقیقی از کبد، مجاری صفراوی، کیسه صفرا، پانکراس و مجاری پانکراس تهیه می شود.
5. کلانژیوپانکراتوگرافی رتروگراد آندوسکوپی(ERCP): آزمایش بعدی ERCP است. در این روش از یک دستگاه آندوسکوپی برای بررسی مجاری استفاده می شود. برای این آزمایش بیمار در حالت نیمه بیهوش قرار می گیرد و یک لوله از طریق دهان به داخل مجاری وارد می شود. همچنین اگر که انسداد مجرا داشته باشید می توانند با یک دستگاه استنت این گرفتگی را باز کنند.

در کنار تمامی این روش های تشخیص بیماری یک روش دیگر هم وجود دارد که به آن بیوپسی گفته می شود. در این متد مقداری از بافت ارگان مورد نظر نمونه برداری می شود. در نهایت هم یک پاتولوژیست این بافت را به منظور پیدا کردن سرطان مورد بررسی قرار می دهد.

راهکارهای درمانی

روش های درمانی به میزان گسترش سرطان و محل آن بستگی دارد. اکثرا یکی از روش هایی که برای سرطان در مراحل اولیه جواب می دهد جراحی است. اما متاسفانه زمانی که بیماران به پزشک مراجعه می کنند اغلب بیماری آن ها توسعه پیدا کرده و در بخش های زیادی گسترش یافته است. در چنین شرایطی پزشک به سراغ روش های متعددی از جمله پرتودرمانی، شیمی درمانی، ایمونوتراپی و... می رود.

ایمونوتراپی

در این بیماری برخی از سلول های سرطانی حاوی پروتئین هستند که جلوی حمله سلول های ایمنی به سلول های بیمار را می گیرند. در ایمونوتراپی پروتئین ها غیر فعال می شوند تا سلول ها بتوانند از بدن محافظت کنند.

پرتو درمانی

پرتو درمانی هم یکی دیگر از شیوه های درمان است. در این متد هدف از بین بردن تومورها با استفاده از پرتوهای قدرتمند است. حتی گاهی اوقات بعد از جراحی هم به منظور از بین بردن سلول های سرطانی باقی مانده از پرتو درمانی کمک گرفته می شود.

شیمی درمانی

شیمی درمانی با استفاده از دارو منجر می شود که توده های سرطانی از بین بروند یا اینکه کوچک تر شوند. کوچک شدن توده های سرطانی کمک می کند تا جراحی راحت تر انجام شود. از طرفی در صورتی که سرطان پیشرفته باشد تنها با استفاده از شیمی درمانی علائم را کمتر می کنند.

سخن پایانی

دیدیم که این بیماری جز سرطان های نادر است و تنها در افراد مسن شایع می باشد. با این حال اگر که سلول های ویروسی یا التهاب مزمن داشته باشید احتمال بروز بیماری در شما بالا خواهد بود. علاوه بر این ها، برای درمان فرد اغلب ترکیبی از روش های درمانی استفاده می شود. اگر که قصد مراجعه به پزشک را دارید می توانید سوالات زیر را در جلسه معاینه مطرح کنید:

1. بیماری در چه سطحی قرار دارد؟
2. آیا روش های درمانی عوارضی خواهند داشت؟
3. آیا امکان بازگشت سرطان بعد از درمان وجود دارد؟
4. آیا روشی برای موثرتر کردن متدهای درمانی وجود دارد؟

همچنین اگر به دنبال متخصص گوارش هستید می توانید نگاهی به سایت درمانکده بیندازید. درمانکده یک پایگاه اطلاعاتی کامل از پزشکان در حوزه های مختلف است. از بهترین دکتر ارتوپد در تهران گرفته تا متخصص کودکان و...