جایگزین های مدیریت تهاجمی کسب و کار

تصویر کلاسیک یک رهبر تجاری قدرتمند، تصویری وام گرفته از علم فیزیک است: ژنرالی که بر بالای تپه ایستاده، مهره های شطرنج را در میدان نبرد جابه جا می کند و با اعمال نیروی مستقیم، باعث حرکت کارکنان می شود. این یک جهان ساده، قابل پیش بینی و مبتنی بر علت و معلول بود اما این فیزیک کلاسیک، دیگر قادر به توصیف جهان پیچیده، درهم تنیده و کوانتومی کسب و کار مدرن نیست. 

در دنیای امروز که ارزش نه از نیروی بازو، بلکه از خلاقیت ذهن سرچشمه می گیرد، تکیه بر سبک های مدیریتی قدیمی و تهاجمی مانند تلاش برای ساختن یک ریزتراشه با چکش است. این مقاله یک بیانیه رسمی برای مرگ این سبک های مدیریتی است. ما قصد داریم سه قانون بنیادین از فیزیک جدید قدرت را بررسی کنیم؛ قوانینی که نشان می دهند موثرترین رهبران امروز، دیگر فرماندهان نیرو نیستند، بلکه معماران انرژی هستند. پس با ما همراه شوید تا کشف کنیم چرا در قرن بیست و یکم، برای رشد دادن یک جنگل، باید باغبان بود، نه ژنرال.

تحول در رهبری تجاری

ابتدا باید به کهن الگوی رهبری تهاجمی ادای احترام کنیم، نه به عنوان یک شیطان بلکه به عنوان یک ابزار تاریخی که زمانی به طرز شگفت انگیزی کارآمد بود. این مدل رهبری، بر پایه نیرو و کنترل بنا شده است. رهبر تجاری مانند خورشید در مرکز منظومه شمسی قرار دارد؛ او پاسخ ها را می داند، دستورات را صادر می کند و از کارکنان انتظار دارد که در مدارهای از پیش تعیین شده خود، بچرخند.

این سبک مدیریتی در عصر صنعتی، یک ضرورت بود. وقتی شما در یک کارخانه با هزاران کارگر کار می کنید که وظیفه شان انجام مکرر یک کار مشخص و قابل اندازه گیری است به انضباط، سلسله مراتب و فرماندهی مرکزی نیاز دارید. هدف، به حداقل رساندن خطا و به حداکثر رساندن کارایی قابل پیش بینی بود. در این محیط ترس یک ابزار مدیریتی موثر بود و سوال پرسیدن، معادل نافرمانی تلقی می شد.

اما این جهان دیگر وجود ندارد. در اقتصاد مدرن شما با ارتشی از ربات های انسانی سروکار ندارید؛ شما با شبکه ای از ذهن های خلاق کار می کنید. بزرگ ترین دشمن شما دیگر بی انضباطی نیست، بلکه بی تفاوتی است. بزرگ ترین چالش شما هم به حداکثر رساندن کارایی نیست، بلکه به حداکثر رساندن «نوآوری» است. در این جهان جدید اعمال نیرو یک اثر معکوس و فاجعه بار دارد: شما نمی توانید کسی را مجبور به داشتن یک ایده درخشان کنید. شما نمی توانید کسی را وادار به همکاری صادقانه کنید. نیروی خارجی خلاقیت درونی را می کشد و جای خود را به انطباق بی روح می دهد. اینجاست که قوانین فیزیک جدید وارد بازی می شوند.

مطلب مرتبط: صفر تا صد مدیریت کسب و کار

معمار چشم انداز

اولین قانون فیزیک جدید قدرت می گوید: انرژی از یک میدان مغناطیسی قدرتمند سرچشمه می گیرد، نه از یک فشار مستقیم. در این مدل رهبر تجاری به جای اینکه افراد را به جلو هل دهد، یک شمال حقیقی یا یک چشم انداز آنقدر واضح و الهام بخش خلق می کند که قطب نمای درونی هر فرد به طور خودکار به سمت آن جهت گیری می کند.

این رهبری چشم انداز محور (Visionary Leadership) است. به جای تمرکز بر چگونه انجام دادن کارها، این رهبر بر روی چرای آن تمرکز می کند. وقتی جان اف. کندی در سال ۱۹۶۱ اعلام کرد که آمریکا تا پایان دهه انسانی را به ماه خواهد فرستاد، او هیچ نقشه ای برای ساختن موشک ساترن ۵ ارائه نداد. او یک مقصد را در دوردست ها نقاشی کرد؛ مقصدی آنقدر جسورانه و معنادار که صدها هزار مهندس و دانشمند، خودشان با انگیزه ای درونی، بهترین راه ها را برای رسیدن به آن پیدا کردند.

بد نیست هنر خود را از مدیریت خرد (Micromanagement) به مدیریت کلان (Macromanagement) تغییر دهید. به جای تخصیص وظایف، زمینه و داستان را به اشتراک بگذارید. در ابتدای هر پروژه، از خود و تیم تان بپرسید: «اگر ما در این پروژه موفق شویم، چه چیزی در جهان تغییر خواهد کرد؟». پاسخ به این سوال میدان مغناطیسی شماست.

رهبر تجاری به مثابه حامی

قانون دوم فیزیک جدید قدرت می گوید بزرگ ترین پتانسیل، در خود ذرات نهفته است، نه در نیروی خارجی. یک باغبان یک دانه را با کشیدن، مجبور به رشد نمی کند؛ او به سادگی، بهترین شرایط ممکن را فراهم می کند و سپس به هوش ذاتی خود دانه اعتماد می نماید.

این، رهبری مربی گرانه (Coaching Leadership) است. این رهبر تجاری خود را نه یک پاسخ دهنده، بلکه یک سوال پرسنده می داند. او در جلسات کمتر صحبت می کند و بیشتر گوش می دهد. او به جای اینکه بگوید «این کار را بکن»، می پرسد «به نظر تو بهترین راه برای حل این مشکل چیست؟» یا «برای انجام این کار، به چه منابعی نیاز داری تا من برایت فراهم کنم؟».

ساتیا نادلا با همین فلسفه فرهنگ مایکروسافت را از یک فرهنگ رقابتی و بی رحم همه چیزدان به یک فرهنگ کنجکاو و یادگیرنده همه چیزآموز تبدیل کرد. او فهمید که وظیفه اش داشتن تمام پاسخ ها نیست، بلکه ساختن یک «ایمنی روانشناختی» است؛ یک باغچه ای که در آن، هر کارمندی احساس امنیت کند تا ایده هایش را بکارد، شکست بخورد و دوباره تلاش نماید.

همیشه سکوت را تمرین کنید. در جلسه بعدی اولین کسی نباشید که صحبت می کند. به جای ارائه نظر، یک سوال بپرسید. پارادایم خود را از «حل کردن مشکلات تیم» به «کمک کردن به تیم برای حل کردن مشکلات خودش» تغییر دهید. موفقیت شما، دیگر به درخشش خودتان بستگی ندارد، بلکه به میزان شکوفایی باغ تان بستگی دارد.

رهبر تجاری به مثابه چسب گروه

قانون سوم و شاید عجیب ترین قانون فیزیک کوانتومی درهم تنیدگی است؛ این ایده که دو ذره می توانند به شکلی به هم متصل شوند که سرنوشت شان به یکدیگر گره بخورد. در دنیای رهبری این یعنی خلق ارتباطات انسانی آنقدر عمیق که افراد، موفقیت خود را از موفقیت تیم، جدایی ناپذیر بدانند.

مطلب مرتبط: مدیریت کسب و کار با چاشنی تنوع فرهنگی

این، رهبری پیونددهنده (Affiliative Leadership) است. این رهبر تجاری یک بافنده ماهر است که نخ های فردی استعدادها را به یک پارچه محکم و منسجم از اعتماد تبدیل می کند. او درک می کند که بزرگ ترین پیشرفت ها، نه از کار فردی نوابغ، بلکه از اصطکاک خلاقانه بین دیدگاه های مختلف زاده می شود. تحقیقات گوگل در «پروژه ارسطو» این حقیقت را به صورت علمی اثبات کرد: مهمترین عامل در موفقیت یک تیم، نه هوش اعضا، بلکه «کیفیت روابط» بین آنهاست.

شما اول از همه باید بر روی آیین ها سرمایه گذاری کنید. این آیین ها می توانند به سادگی شروع کردن هر جلسه با یک سوال غیرکاری برای شناخت بهتر اعضا، یا جشن گرفتن پیروزی های کوچک تیمی باشند. اختلافات را نه به عنوان یک تهدید، بلکه به عنوان یک فرصت برای شفاف سازی ببینید و به صورت فعالانه، میانجی گری کنید. به جای تمرکز بر «چه کسی» درست می گوید، تمرکز کنید بر «چه چیزی» برای تیم درست است.

سخن پایانی

در نهایت، فیزیک جدید قدرت نیازمند یک تحول هویتی عمیق است. این کار دیگر درباره مدیریت افراد نیست؛ بلکه درباره معماری یک سیستمی است که در آن افراد بااستعداد می توانند بهترین کار زندگی شان را انجام دهند. این سه سبک چشم انداز پیونددهنده ابزارهای جداگانه ای نیستند که از میان آنها انتخاب کنید. آنها جنبه های مختلف یک فلسفه واحد هستند؛ فلسفه ای که درک می کند قدرت پایدار، از کنترل کردن به دست نمی آید، بلکه از آزاد کردن پتانسیل دیگران زاده می شود.

منابع:

https://www.fastcompany.com

https://www.forbes.com