چشم انداز صنعت خودرو برای نوسان قیمت خودرو ها در نیم سال دوم 1403

نیمسال نخست در حالی با روند نزولی تولید خودرو، نوسان قیمت در بازار و بهبود سرعت واردات به پایان رسید که پیش بینی ها از روند رو به بهبود تولید و تداوم سرعت ورود خارجی ها در نیمسال دوم حکایت دارد. این در شرایطی است که به دلیل انتظارات تورمی و نوسان نرخ ارز چشم اندازی برای ثبات یا کاهش قیمت ها در بازار دیده نمی شود.

به گزارش فرصت امروز به نقل از تین نیوز، نیمسال نخست در حالی با روند نزولی تولید خودرو، نوسان قیمت در بازار آزاد و بهبود سرعت واردات به پایان رسید که به نظر می رسد در نیمسال دوم شرایط متفاوتی در تولید، قیمت و واردات رقم خواهد خورد. طی نیمه ابتدایی امسال، تولید خودرو به سه دلیل اصلی، شامل عدم تخصیص ارز (تا اواسط تیرماه)، کمبود نقدینگی (به دلیل فریز قیمت) و بی برقی (در اواخر بهار تا اواخر مرداد)، روندی نزولی را طی کرد و نسبت به نیمسال مشابه پارسال افت کرد. بازار خودرو نیز تحت تاثیر عوامل مختلف، به خصوص تحولات سیاسی و منطقه ای، قله ها و دره های مختلفی را تجربه کرد و ابتدا اوج گرفت اما در ادامه نزول کرد.  در حوزه واردات نیز هرچند آمار کلی خودروهای وارد شده به کشور کمی بیش از 22هزار دستگاه بود، اما به هر حال نسبت به سال گذشته سرعت بیشتری به خود گرفت. حالا این پرسش در ذهن مشتریان بازار خودرو ایجاد شده که چشم انداز خودرو در نیمسال دوم چیست و چه سرنوشتی انتظار تولید، واردات و بازار را می کشد؟

به دلایل مختلف، چشم انداز کلی نسبت به تولید و واردات خودرو در نیمسال دوم مثبت است، اما در مورد بازار، بیشتر پیش بینی ها بر پایه رشد قیمت و به تبع آن، کاهش قدرت خرید شهروندان  استوار است. اینکه چرا با وجود چشم انداز مثبت در تولید و واردات خودرو، پیش بینی می شود قیمت در بازار آزاد بالا رود، دلایل غیرخودرویی دارد. بازار خودرو طی به خصوص شش سال گذشته، بیش از هرچیزی از سوی انتظارات تورمی و قیمت ارز تحریک شده است. حتی در دورانی که تیراژ و عرضه خودرو نیز بالا رفته، باز هم «انتظارات» و «ارز» بوده که افسار بازار خودرو را به دست داشته است. به همین دلیل، پیش بینی می شود حتی با وجود بهبود تولید و واردات، منحنی قیمت خودرو در بازار آزاد روندی افزایشی داشته باشد.

بهبود تولید در نیمسال دوم

به اعتقاد کارشناسان و فعالان خودرو، طبق رویه سال های گذشته در نیمسال دوم معمولا تولید خودرو شرایط بهتری را نسبت به نیمسال نخست دارد؛ از همین رو گمان می رود امسال نیز همین اتفاق رخ داده و تیراژ افزایش پیدا کند. در نیمسال نخست، خودروسازان نیمی از فروردین (به دلیل تعطیلات نوروز) و بخشی از شهریور (به دلیل تعطیلات تابستانی خود) را از دست می دهند، اما در نیمه دوم سال چنین محدودیت هایی برای تولید وجود ندارد. بنابراین یکی از دلایل بهبود تولید خودرو در نیمه دوم سال، نبود تعطیلات بلندمدت است.  علاوه بر این، طی چند سال گذشته، خودروسازان با چالش بی برقی در روزهای گرم نیز مواجه بوده اند، مساله ای که به نوبه خود تولید را تحت تاثیر منفی قرار داده است. بی برقی، امسال نیز گریبان خودروسازان را گرفت و یکی از دلایل روند نزولی تولید آنها در نیمسال بود.  چالش های اصلی خودروسازان طی نیمسال نخست، کمبود نقدینگی و ارز بود که اولی ریشه در عدم اصلاح قیمت داشت و دومی به دلیل تخصیص ندادن ارز به خودروسازان (تا نیمه تیرماه) و تغییر مقررات ارزی بود. هرچند چالش نقدینگی همچنان وجود دارد، اما سه عامل کاهنده دیگر نیمسال نخست، تقریبا حل شده یا وجود ندارند؛ به همین دلیل چشم انداز تولید در شش ماه دوم، مثبت است. حسن کریمی سنجری، کارشناس خودرو، در این مورد می گوید: در نیمسال نخست، تاخیر عمدی یا سهوی در ثبت سفارش قطعات خودرو، یکی از دلایل اصلی افت تولید بود؛ ضمن آنکه مقررات تخصیص ارز هم به ضرر خودروسازان و مونتاژکاران تغییر کرد. وی می افزاید: در کنار اینها، اصلاح نشدن قیمت نیز سبب شد نقدینگی لازم و کافی نصیب خودروسازان نشود و در نتیجه، تولید افت کند.  کریمی با بیان اینکه تولید خودرو همواره در نیمسال دوم بهتر از نیمسال نخست است، تاکید می کند: بخشی از چالش ارزی خودروسازان در نیمه نخست سال حل شد و به نظر می رسد باقیمانده این چالش نیز به تدریج برطرف شود. از طرفی، در نیمسال دوم برخی محدودیت های نیمسال نخست وجود ندارد، بنابراین در مجموع به نظر می رسد تولید خودرو در شش ماه دوم از نیمه ابتدایی سال پیشی بگیرد. این کارشناس در عین حال تاکید می کند تولید نیمسال دوم نسبت به شش ماه دوم سال گذشته بهتر نخواهد شد.

روند مثبت واردات

اما پرسش دیگر شهروندان درباره سرنوشت واردات خودرو در نیمه دوم امسال است. در مورد واردات نیز چشم انداز نیمه دوم سال مثبت است، مخصوصا با توجه به وعده ارزی دولت مبنی بر اختصاص یک میلیارد دلار ارز به واردات خودرو. در نیمه ابتدایی سال، بالغ بر 22هزار دستگاه خودرو وارد کشور شد که همه متعلق به ثبت سفارش های سال گذشته بود. با توجه به وعده ارزی دولت، فرض این است که در نیمه دوم سال، حداقل به اندازه نیمه نخست، خودرو وارد شود. البته اگر واقعا یک میلیارد دلار وعده داده شده اختصاص یابد، می توان بالغ بر 50هزار دستگاه خودرو در نیمه دوم سال وارد کرد که بیش از دو برابر نیمسال نخست است. بهبود واردات خودرو در نیمسال دوم در حالی است که به نظر می رسد واردات خودروهای کارکرده همچنان اجرایی نشود. هرچند در واپسین روزهای دولت سیزدهم در تابستان امسال، آیین نامه واردات خودروهای کارکرده ابلاغ شد، اما وزیر صمت دولت چهاردهم اعلام کرده این آیین نامه قابل اجرا نیست.

روند افزایشی قیمت در بازار  

در نهایت، پرسش دیگر مشتریان خودرو که شاید اصلی ترین باشد، سرنوشت بازار خودرو در نیمسال دوم است. اینکه بازار خودرو در شش ماه دوم سال چه افت و خیزی خواهد داشت، بستگی به عوامل خودرویی و غیر خودرویی دارد که به نظر می رسد طبق روال چند سال گذشته، غیر خودرویی ها تاثیر بیشتری خواهند داشت.

در حال حاضر، شرایط منطقه ای به دلیل رویه ای که اسرائیل در پیش گرفته، بسیار ملتهب است و افکار عمومی بیم آن را دارند که جنگی گسترده در منطقه رخ بدهد و پای ایران نیز به آن کشیده شود. هرچه این تصور قوی تر شود، انتظارات تورمی بالاتر خواهد رفت و در نتیجه، قیمت ارز هم بالا می رود و این به معنای رشد قیمت در بازار خودرو است. نکته دیگر، انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در آبان است که نتیجه آن می تواند بر انتظارات تورمی و قیمت ارز و به تبع اینها، قیمت خودرو تاثیر مثبت یا منفی بگذارد. این وسط البته رشد تولید و عرضه خودروهای داخلی و بهبود واردات نیز می تواند بر منحنی قیمت خودرو اثر بگذارد؛ اما نقش اصلی را انتظارات و ارز بازی خواهند کرد. از همین رو، پیش بینی کلی از بازار خودرو در شش ماه دوم سال، افزایشی است. کریمی سنجری در این مورد می گوید: بعید به نظر می رسد بازار خودرو در شش ماه دوم با افت قیمت نسبت به نیمسال نخست مواجه شود. وی تاکید می کند: چشم انداز بازار خودرو در نیمه دوم سال افزایشی است. به گفته وی، بازار خودرو در رکود است چون مردم تصور واردات خودروهای کارکرده را دارند و این رکود در نیمه دوم سال نیز با توجه به اینکه قیمت بالا می رود و قدرت خرید کم می شود، بیشتر خواهد شد.

جدول کامل قیمت خودروهای داخلی و وارداتی