بحران اسکناس در هند همچنان ادامه دارد / 50 روز گذشت

وقتی نارندرا مودی، نخست وزیر هند روز هشتم نوامبر سال 2016به یک باره اعلام کرد بخش بزرگی از اسکناس های چرخه پولی این کشور بی ارزش هستند، این را هم گفت که مشکلات این کار 50 روزه خواهد بود. او اما این را هم گفت که ارزش کارش در این است که فساد و فرار مالیاتی در کشورش کم می شود.

او درباره سختی های کار کاملا درست می گفت. مردم هند پس از تصمیم ناگهانی نخست وزیر درباره خارج کردن مهم ترین اسکناس های این کشور از چرخه پولی، با کمبود شدید اسکناس مواجه شده و در برابر بانک ها صف کشیدند. امید آنها این بود که بتوانند اسکناس های تازه از رده خارج شده را با نوع جدید آن عوض کنند. تغییر اسکناس ها اما تقریبا غیرممکن به نظر می رسید. کار به جایی رسید که برخی کسب و کارها متوسل به دادوستد کالا به جای استفاده از پول شدند.

وعده 50 روزه مودی اکنون تمام شده، اما همزمان با تلاش 1/3 میلیارد نفر هندی برای بازیابی خود پس از بحران پول نقد در این کشور، سوال اینجاست که آیا اقتصاد این کشور می تواند سالم از این وضعیت نجات یابد یا خیر.

آنچه دقیقا اتفاق افتاد این بود که نارندرا مودی، اسکناس های 500 و 1000 روپیه ای به ترتیب معادل 7/5 و 15 دلار را در این کشور بی اعتبار اعلام کرد. این اسکناس ها 86 درصد از نقدینگی این کشور را تشکیل می دادند. کمتر کشوری هست که به اندازه هند وابستگی به پول نقد داشته باشد. در هند 98درصد کل تراکنش های مالی با پول نقد انجام می شود.

بانک مرکزی هند اسکناس های جدید 500 و 2000روپیه ای را به جای قدیمی ها به بانک ها و دستگاه های خودپرداز تزریق کرد، اما اینها کافی نبود و صحنه های عجیب در هند در این مدت کم اتفاق نیفتاد.

موضوع بحران پول نقد در هند وقتی پیچیده تر شد که اسکناس های چاپ شده جدید از سوی دولت کوچک تر از قدیمی ها بودند. بنابراین دستگاه های خودپرداز که تعداد آنها بیش از 200 هزار دستگاه در این کشور است، باید با اسکناس های جدید متناسب می شدند تا مردم بتوانند از این دستگاه ها پول بگیرند.

حتی همین حالا هم محدودیت های خارج کردن روزانه و هفتگی پول نقد در یک محل باقی است و ادامه دارد.

بنابراین دیدن صف های طولانی در برابر بانک ها و خودپردازها همچنان چیز عجیبی نیست.

محدودیت برداشت روزانه پول از دستگاه های خودپرداز در هند در روز اول ژانویه 2017 مقدار 4هزار و 500 روپیه معادل 66 دلار و در هفته 24هزار روپیه معادل 350 دلار اعلام شد. تعداد دقیق خودپردازها در هند 212 هزار و 61 دستگاه است.

ارزش کل پول های نقد از رده خارج شده، 14/2 تریلیون روپیه معادل 208میلیارد دلار و ارزش روپیه های قدیمی که جای آنها اسکناس جدید آمده 12/44 تریلیون معادل 183میلیارد دلار است.

حال باید دید که در ادامه بر سر نظام مالی هند با این تصمیم ناگهانی نخست وزیر چه خواهد آمد.