20 درس موفقیت از جزء 20 قرآن کریم (قسمت سوم ) / اهمیت صبر

قرآن کریم، کتاب آسمانی ما مسلمانان و وحی منزل از خدای رحیم و کریم به نبی اخلاق و رحمت محمد مصطفی (ص)، بیش از ۱۴ قرن است که با نور و ذات قدسی اش، رهنما و رهگشای صدها میلیون نفر از مسلمان بوده است. امروز که اسلام و قرآن و پیامبر رحمت و ائمه معصومین (علیهم السلام) از سوی جاهلان به ظاهر مسلمان یا ناآگاهان ضد اسلام، دستخوش لوث و آلودگی شده و هر روز جنایات متعددی به نام اسلام و قرآن در زندگی بشر در حال رقم خوردن است و از دیگرسو عده ای ناآگاه، تمام اسلام را همین پنداشته اند و خاک بر آفتاب نورانی اسلام می پاشند، بهترین و بیشترین حمایت از اسلام و قرآن، معرفی صحیح و همه جانبه اسلام و بعد رحمانی و اخلاقی آن و تبلور اعجاز و تقدس قرآن است.

وظیفه ما است که بیش از پیش اسلام و قرآن را بشناسیم و آن را بشناسانیم و با اجتهاد و تدبر و تفکر در قرآن و تفاسیر جدید و به روز از این مفاهیم و تعالیم، بتوانیم بهره گیری و استفاده خویش از آنها را تعالی بخشیم.

در مقاله پیش رو و با ذهن و نگاه نه چندان گسترده و عمیق من، از جزء 20 قرآن، ۲۰ آموزه و درس جالب در زمینه موفقیت، مدیریت و بهروزی، قابل استخراج به نظر رسید که بی گمان در همین جزء از قرآن، درس ها و تعالیم دیگری نیز نهفته است و ۳۰جزء قرآن عظیم و دیگر تعالیم و معاریف نبی اکرم، هزاران نکته روشن و غیر روشن برای ما به میراث گذاشته است که فقط باید آنها را ببینیم و درک کنیم. با این پیش زمینه ۲۰ درس موفقیت از جزء ۲۰ قرآن کریم را با هم مرور می کنیم.

7- معاشرت با نادان، اشتباهی بزرگ

سَلَامٌ عَلَیكُمْ لَا نَبْتَغِی الْجَاهِلِینَ؛ سلام (وِداعِ ما) بر شما باد، ما به سراغ جاهلان نمى‏رویم. (قصص/۵۵)

یکی از سفارش های مهم در قرآن کریم دوری از معاشرت با نادان ها و جاهلان است و در این آیه نیز تصریح شده که معاشرت با افراد نادان، اشتباهی بزرگ است. از یکسو افراد نادان، وقت و انرژی انسان را هدر می دهند، از دیگر سو بر روح و روان و شخصیت ما تأثیر گذار هستند و در نهایت از آنجا که آدمی به تدریج به میانگین شخصیت افرادی تبدیل می شود که با آنها حشر و نشر می کند، قهرا در معاشرت با افراد نادان، هم شکل و هم رأی و هم شخصیت آنها خواهد شد.

۸ – چگونگی نگاه به دنیا

وَمَا أُوتِیتُم مِّن شَیءٍ فَمَتَاعُ الْحَیاةِ الدُّنْیا وَزِینَتُهَا وَمَا عِندَ اللَّهِ خَیرٌ وَأَبْقَى أَفَلَا تَعْقِلُونَ؛ و آنچه به شما داده شده، بهره‏ زندگى دنیا و زینت آن است (كه فانى و زودگذر است)، در حالى كه آنچه نزد خداست، بهتر و پایدارتر است. پس آیا نمى‏اندیشید؟!  (قصص/۶۰)

نوع نگاه انسان به دنیا تأثیر زیادی بر عملکرد او خواهد داشت. در طول تاریخ نگاه رهبانی و زاهدانه صرف به دنیا و نگاه نهایی و غایی به آن، هر دو انسان را از عملکرد مناسب و تأثیر گذار بودن و مفید بودن در جامعه دور کرده است.

آدمی باید بداند و درک کند که دنیا و مافیها و ثروت و مال، ماندنی نیست و بهره زندگی دنیا فانی و زودگذر است، اما اگر به عنوان ابزار به این موارد نگاه کند که می تواند موجبات رشد و تعالی خود شخص و اطرافیان و جامعه خود را به واسطه آنها فراهم آورد، در این صورت، شیوه عملکردش بهتر خواهد شد.

به طور کلی نگاه قرآن به دنیا به این شکل است که ثروت و دارایى خود را محصول تلاش و زرنگى خویش نپنداریم كه هر چه هست از خداوند است. بدانیم که نعمت‏هاى دنیوى، محدود است، ولى پاداش الهى، نامحدود و غیر قابل تصور، دنیا لهو و لعب است، دنیا بازیچه است، دنیا اندك و ناچیز است، زندگى دنیا مایه‏ غرور و اغفال است، دنیا غنچه‏اى است كه براى هیچ كس گُل نمى‏شود. و باید بدانیم که تمام اینها در مورد کسانی است که از اخلاق و رعایت اصول اخلاقی غافل شده اند و به دنیاپرستى روی آورده اند؛ در عین حال اگر افرادى در چارچوب عدل و انصاف سراغ دنیا بروند و از كمالات دیگر و آخرت غافل نشوند و حق محرومان را ادا كنند و در تحصیل دنیا یا مصرف آن ظلم نكنند، این گونه مال و دنیا فضل و رحمت الهى است.

۹ – اهمیت صبر

وَقَالَ الَّذِینَ أُوتُوا الْعِلْمَ وَیلَكُمْ ثَوَابُ اللَّهِ خَیرٌ لِّمَنْ آمَنَ وَعَمِلَ صَالِحًا وَلَا یلَقَّاهَا إِلَّا الصَّابِرُونَ؛ و (اما) كسانى كه علم و آگاهى (واقعى) به آنان داده شده بود، گفتند واى بر شما! پاداش الهى براى كسانى كه ایمان آورند و كار شایسته انجام دهند (از این مال و ثروت)، بهتر است و (البته) جز صابران، آن  (پاداش) را دریافت نخواهند كرد. (قصص / ۸۰)

در آیات بسیاری از قرآن کریم بر اهمیت صبر تأکید شده و خداوند متعال حتی تأکید کرده است که ان الله مع الصابرین! صبر در زندگی روزمره و در قبال مشکلات و ضعف ها و کاستی ها، صبر در برابر مصائب دنیوی، صبر در برابر مشکلات زناشویی، صبر در روابط اجتماعی و صبر در کسب و کار، همگی از مصادیق مؤثر و کارآمد صبر است که راهگشای موفقیت و بهروزی هر انسانی می تواند باشد. در این آیه نیز تأکید شده است که ایمان و عمل صالح در صورتی پایدار خواهد بود که همراه با صبر باشد.

محقق و پژوهشگر مدیریت