بازگشت دلالان ارز به معاملات شبانه / ارز، رقیب این روزهای سپرده های بانکی

فرصت امروز: بازار ارز هنوز در تب و تاب است. نرخ ها اندکی متعادل شده و صرافی ها مشغول به کار شده اند، اما هنوز هم دلال ها در بازار فعال هستند و تلاش می کنند تا بلکه بتوانند دوباره نبض بازار را در دست گیرند، اگرچه صرافی ها همیشه برای آنها یک رقیب جدی به شمار می روند.

در واقع، اکنون هم صرافی ها تلاش دارند نقش آفرین میدان باشند و هم دلالان می خواهند خود را از تب و تاب نیندازند، چنانچه با ابلاغ دستورالعمل خرید و فروش ارز توسط صرافی ها از سوی بانک مرکزی، دلالان به معاملات شبانه روی آورده و در حال انجام فعالیت های سفته بازی هستند. از سوی دیگر، به موازات اعلام بسته ارزی دولت و کاهش نرخ ها در بازار، بانک ها نیز رقابتی را با بازار ارز برای جذب منابع آغاز کرده اند و حتی پای سودهای ۲۲-۲۳درصدی هم به نظام بانکی دوباره باز شده است.

به گزارش پژوهشکده پولی و بانکی، ارز از جمله بازارهایی بود که از سال گذشته تاکنون سر و صداهای زیادی در اقتصاد و سایر بخش های مرتبط در کشور ایجاد کرده، نوسان های لحظه ای، هجوم مردم عادی برای خرید و فروش و حضور پُررنگ و همیشگی دلالان در این بازار از جمله موضوعاتی بود که بازار ارز طی یک سال گذشته به خود دید.

بانک مرکزی و دولت نیز در سوی دیگر ماجرا بیکار ننشسته و هرگونه اقدامی که موجب آرامش و ثبات بازار و همچنین کوتاه شدن دست دلالان بود انجام دادند؛ به گونه ای که در اوایل امسال شاهد اعلام نرخ ۴۲۰۰ تومان برای دلار و ممنوعیت فعالیت صرافان بودیم.

اما اخیرا با ارائه بسته ارزی و راه اندازی رسمی بازار ثانویه، بازار ارز و بازیگران این بازار نیز نسبت به این تغییرات واکنش نشان داده و موجب شد تا نرخ ارز از نوسان و هیجان های کاذب دور شود. بانک مرکزی نیز اواسط مردادماه دستورالعمل خرید و فروش ارز در شبکه صرافی های مجاز به شرکت های صرافی دارای مجوز معتبر فعالیت از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران را ابلاغ کرد. در چند روز اخیر و بعد از باز شدن صرافی ها و شروع به کار بازار ثانویه، بازار ارز با ثبات بیشتری نسبت به گذشته به کار خود ادامه می دهد.

سفته بازان و دلالان که طی این چند ماه با ایجاد نوسان های شدید سودهای کلانی به سبب عدم شفافیت و قاچاق بودن ارز به جیب زده بودند در روزهای اخیر فضا را برای ایجاد نوسان شدید در قیمت سکه و ارز در طول روز بسته یافتند و نتوانستند در معاملات فیزیکی به بازار التهاب وارد کنند؛ از این رو به روش قدیمی معاملات شبانه رو آورده اند و بعد از بسته شدن بازارها با معاملات کاغذی سعی در ایجاد التهاب و صعودی کردن بازارها دارند تا بتوانند همچون گذشته از آب گل آلود ماهی بگیرند.

مزیت معاملات شبانه در این است که بازیگران آن محدود هستند و عمق بازار کم و دیگر خبری از عرضه و تقاضا توسط مردم و یا بانک ها در آن وجود ندارد و هر فردی نمی تواند به راحتی به مافیای آن وارد شود به همین جهت به راحتی سفته بازان در این معاملات می توانند با قیمت ها بازی کرده و جهت را به سمت دلخواه شان تغییر دهند.

گفتنی است این مشکل معاملات کاغذی شبانه و جوسازی های شبانه در گروه ها و کانال های وابسته به سفته بازان که باندهای مافیایی تعدادی از آنها در خارج از کشور هدایت می شوند از گذشته و سالیان قبل نیز وجود داشته، اما تاکنون کنترلی بر فعالیت این قبیل معاملات و شبکه ها نشده است، در عین حال باید منتظر اقدامات مقابله ای بانک مرکزی و قوه قضاییه در این رابطه باشیم.

مانور دوباره بانک ها با نرخ سود

از سوی دیگر، اتفاق دیگری که به موازات بازار ارز اکنون در بازار پولی و مالی کشور در حال رخ دادن است، سپرده های بانکی و بازی بانک ها برای جذب سهمی بیشتر از نقدینگی در دست مردم است، به طوری که دوباره برنامه های سودهای جذاب در نظام بانکی، پرونده خود را گشوده و بانک ها با نرخ های متنوعی که دارند، تلاش دارند تا سهم بیشتری از آن بستانند.

گزارش میدانی خبرگزاری مهر از شعب بانکی نشان می دهد که برخی بانک ها به مشتریان خاص خود، حتی نرخ های سود بالای ۲۲درصد را هم پیشنهاد می دهند و در اعلام رسمی خود، برای سپرده های خرد و اندک نرخ ۱۵درصد مصوب شورای پول و اعتبار با ترفندهایی همچون انتشار اوراق گواهی سپرده ویژه، به ۱۸درصد افزایش یافته است اعلام می کنند.

در بهترین حالت، برای نرخ های سود بانکی در سپرده های با رقم چندصد میلیونی، نرخ بین ۲۰ تا ۲۳درصد و در بدترین حالت برای سپرده های صدهزار تومانی تا چند ده میلیونی، نرخ سود ۱۸درصد در نظر گرفته شده است که البته در قالب گواهی سپرده بانکی با مجوز بانک مرکزی از سوی برخی بانک ها عرضه شد.

گویا برخی شعب با اجازه ای که از سیاستگذار پولی و ارزی دریافت کرده اند، تلاش دارند که نرخ را برای مردم جذاب کنند؛ چراکه بخش عمده ای از سپرده های مردم از بانک ها خارج شده و به سمت بازارهای سوداگری از جمله طلا و سکه و همچنین ارز رفته است و بنابراین بانک ها باید با ایجاد جذابیت در نرخ سود، آن را باز هم جذب کنند.

بررسی های منابع رسمی از جمله اتاق بازرگانی تهران، حکایت از آن دارد که طی فصل اول سال ۹۷، حدود ۴.۵ هزار میلیارد تومان از حجم سپرده های بلندمدت در نظام بانکی کاسته شده است و در پایان خرداد سال جاری هم، حجم سپرده های بلندمدت به رقم ۸۳۵.۹ هزار میلیارد تومان رسیده است.

بنابراین نظام بانکی امیدوار است که بتواند بخشی از سپرده ها که بعد از اجرای سیاست های غلط ارزی از بانک ها خارج شده و روانه بازار سکه و ارز شده است را جذب کرده و وارد پروژه های جدیدی کند که برای هر دو طرف، مردم و بانک، سود داشته باشد.

در همین رابطه، عبدالناصر همتی اعلام کرده است که در رابطه با سود و اضافه برداشت با بانک ها به زودی صحبت خواهد کرد.

رئیس کل بانک مرکزی گفته که بانک مرکزی وظیفه دارد تا ارزش پول ملی را حفظ کرده و تورم را کنترل نماید؛ این در حالی است که بانک ها باید ضوابط جدید را رعایت کرده و از خلق پول جلوگیری کنند.

همتی به این نکته هم اشاره کرده است که پس از ساماندهی بازار ارز، به بانک ها خواهد پرداخت.

قیمت دلار امروز