برندگان و بازندگان توافق تجاری آمریکا و اروپا

سفر اخیر دونالد ترامپ به اروپا شباهت چندانی به سفر روسای جمهور پیشین ایلات متحده به قاره سبز ندارد. اگر تا پیش از این چنین سفرهایی نشانه ای از تحکیم روابط یا تضمین های امنیتی بیشتر آمریکا در قبال ناتو بود، حالا اما روند معادلات به کلی تغییر کرده است. چرا که دولت جدید ایالات متحده تجدیدنظرهای جدی درباره روابط خود با کشورهای اروپایی داشته است. 

اگرچه هنوز حمایت های نظامی آمریکا در قالب ناتو از اروپا ادامه دارد، اما ترامپ در طول یک سال اخیر به طور مداوم از عدم توازن در روابط موجود گلایه کرده است. نمود اصلی این اعتراضات در سیاست تعرفه ای آمریکا در برابر اقتصادهای بزرگ دنیا قابل مشاهده است. 

کمتر تحلیل گری خیال می کرد تیغ برنده تعرفه ها دامن شرکای اروپایی آمریکا را بگیرد. با این حال جمهوری خواهان نشان داده اند در اصلاح مراودات اقتصادی شان حتی با شرکای قدیمی هم شوخی ندارند. ماجرا از این قرار است که ایالات متحده تعرفه ۱۵ درصدی بر کالاهای وارداتی از اتحادیه اروپا وضع کرده است. به علاوه، ترامپ خواستار تعهد اتحادیه اروپا به خرید ۷۵۰ میلیارد دلار در زمینه حامل های انرژی و همچنین سرمایه گذاری ۶۰۰ میلیارد دلاری در ایالات متحده شده است. مسئله ای که موجب از اعتراضات و نگرانی ها را در اروپا به همراه داشته است. 

حالا که بازار مذاکرات پرتنش میان آمریکا و اروپا داغ است، بد نیست نگاهی به برندگان و بازندگان این تغییرات اساسی بندازیم. این امر به روشن تر شدن نمای اقتصاد جهان در سال های پیش روی کمک خواهد کرد. 

بازندگان جنگ تعرفه ها

نخستین گروه بازنده در جنگ تعرفه ها صنعت خودروسازی اروپا خواهد بود. یکی از انتقادات اصلی کارآفرینان خودروسازی آمریکا مالیات پایین خودروهای وارداتی و همچنین موانع متعدد قانونی در کشورهای اروپایی برای صادرات خودرو از ایالات متحده بود. مسئله ای که در انتخابات ریاست جمهوری اخیر آمریکا نیز یکی از محورهای داغ مناظراتی بود. حالا به نظر می رسد جمهور خواهان به دنبال تغییر وضعیت در این صنعت کلیدی هستند. 

بازنده دیگر جنگ تعرفه ها شرکت های دارویی هستند. این شرکت ها که در زمینه تولید داروهای عمومی فعالیت دارند با حاشیه سود اندک به کارشان ادامه می دهند. مسئله ای که تعرفه ۱۵ درصدی حسابی برای آنها دردسرساز خواهد شد. چرا که با حاشیه سود اندک در بلند مدت امکان تداوم فعالیت و رقابت با شرکت های آمریکایی را نخواهند داشت. 

برندگان جنگ تعرفه ها

شاید در اولین نگاه برنده های اصلی جنگ تعرفه ها فقط شرکت های آمریکایی باشند، اما ماجرا کمی پیچیده تر از این حرف هاست. چرا که برخی از صنایع کلیدی از تعرفه های تجاری معاف شده اند. همچنین، بریتانیا نیز به دلیل خروج از اتحادیه اروپا و فرایند سریع توافق با آمریکا از تعرفه های کمتری برخوردار شده است.

بر اساس گزارش رویترز، صنایع هوافضا از تعرفه های مالیاتی آمریکا معاف شده اند. این یعنی ایرباس فرصت خوبی برای ادامه همکاری با بازار آمریکا خواهد داشت. همچنین برخی از شرکت های دارویی پیشرفته که در زمینه تولید داروهای دانش بنیان فعالیت دارند، از تعرفه ها معاف هستند. 

نکته کلیدی اینکه معافیت چنین شرکت هوایی از تعرفه تا حد زیادی شکننده است. چرا که چنین معافیت هایی مشروط به سرمایه گذاری کلان اتحادیه اروپا در ایالات متحده است؛ مسئله ای که سیاستمداران اروپایی را حسابی شاکی کرده است.

در این میان دولت بریتانیا یکی از برنده های اصلی جنگ تعرفه ای محسوب می شود. چرا که به دلیل خروج از اتحادیه اروپا در قالب برگزیت، حالا فرصت مذاکره سریع تر و بدون قید و بندهای مربوط به اتحادیه اروپا با آمریکا را دارد. همین امر سطح تعرفه های این کشور را به ۱۰ درصد رسانده است. مسئله ای که در بلند مدت برگ برنده مهمی برای بریتانیا در رقابت با کشورهای اروپایی خواهد بود. 

چشم انداز اقتصاد جهانی

ایالات متحده سیاست تعرفه ای خود را نه تنها در اروپا، بلکه شرق آسیا و حتی قاره آمریکا توسعه داده است. با این حساب وضعیت تعرفه ای در بلند مدت جای خود در سیاست های اقتصادی ایالات متحده را باز خواهد کرد. این مسئله ای است که سیاست گذاران در کشورهای مختلف باید بدان عادت کنند. نکته کلیدی در این میان توان دیپلماتیک کشورهای مختلف برای کاهش سطح تعرفه ها و برخورداری از معافیت در صنایع مختلف است. با این حساب اقتصاد جهانی در سال های آینده به طور اجتناب ناپذیری بدل به اقتصاد سیاسی خواهد شد. جایی که تلاش های اقتصادی در کنار تلاش های سیاسی و دیپلماتیک جواب خواهد داد.