برنامه ریزی مالی: هنر رهبران تجاری مدرن

شما نقشه گنج خود را با دقت ترسیم کرده اید؛ می دانید که مقصد نهایی کجاست، مسیرهای اصلی کدامند و چه مقدار آذوقه برای شروع سفر نیاز دارید. با این حساب شما ۹۰ درصد از رویاپردازان را پشت سر گذاشته اید، اما سفر واقعی تازه آغاز شده است. داشتن یک نقشه عالی، پیروزی شما را تضمین نمی کند. یک خلبان ماهر را در کابین یک جت جنگنده فوق پیشرفته تصور کنید. او نقشه ماموریت را از حفظ است، اما موفقیت او به توانایی اش در خواندن ده ها ابزار دقیق بر روی داشبورد در هر میلی ثانیه بستگی دارد. یک لحظه غفلت از این داشبورد می تواند منجر به سقوطی فاجعه بار شود. مدیریت مالی روزانه، دقیقا همین داشبورد حیاتی برای کسب و کار شماست. این دیگر یک سند استراتژیک برای آینده نیست؛ این بازتاب لحظه ای واقعیت است. کسب و کارهایی که سقوط می کنند، اغلب نقشه های خوبی داشته اند، اما خلبانان آنها فراموش کرده اند که به داشبورد خود نگاه کنند. با ما همراه شوید تا این مسئله کلیدی را زیر ذره بین ببریم. 

مدیریت مالی از نقطه صفر

هر سفر موفقی با یک مقصد روشن آغاز می شود، اما در دنیای کسب و کار موفقیت یک مفهوم خطرناک و مبهم است. «می خواهیم رشد کنیم» یا «می خواهیم سودآور باشیم» اهداف مالی نیستند؛ اینها آرزوهای مبهمی هستند که هیچ مسیری را مشخص نمی کنند. 

مطلب مرتبط: برنامه ریزی مالی: نکات کلیدی را بیاموزید

اهداف مالی شما باید مانند مختصات جی پی اس باشند: مشخص، قابل اندازه گیری، قابل دستیابی، مرتبط و زمان بندی شده (همان اهداف اسمارت خودمان!). به جای اینکه بگویید «می خواهیم فروش را افزایش دهیم»، باید بگویید «ما قصد داریم تا پایان سه ماهه سوم، با ورود به بازار شهر X و جذب Y مشتری جدید از طریق کانال Z فروش را ۲۰ درصد افزایش دهیم». 

این سطح از شفافیت جادویی است. این کار یک آرزوی کلی را به یک ماموریت برای کل تیم تبدیل می کند. هر دپارتمان (از بازاریابی و فروش گرفته تا محصول) حالا دقیقا می داند که نقش او در رسیدن به این مختصات چیست

مدیریت استراتژیک مالی

بودجه یکی از منفورترین کلمات در دنیای کارآفرینی است. ما آن را با محدودیت، صرفه جویی و «نه گفتن» به ایده های جذاب مرتبط می دانیم. این یک سوءتفاهم کامل است. بودجه ابزار محدودیت نیست؛ این قدرتمندترین ابزار شما برای تخصیص هوشمندانه منابع و اجرای استراتژی است. بودجه ترجمه استراتژی شما به زبان اعداد است. این سندی است که می گوید: «از میان 100 کار خوبی که می توانیم انجام دهیم، ما آگاهانه انتخاب کرده ایم که منابع محدود خود (پول، زمان و انرژی) را بر روی این پنج کار حیاتی متمرکز کنیم».

یکی از روش های قدرتمند بودجه بندی بودجه بندی برمبنای صفر (Zero-Based Budgeting) است. در این روش به جای اینکه بودجه سال گذشته را کمی افزایش دهید، هر سال از صفر شروع می کنید و هر دپارتمان باید برای هر دلاری که درخواست می کند، یک توجیه استراتژیک ارائه دهد. این روش شرکت را از عادت های قدیمی و هزینه های ناکارآمد پاک سازی می کند و تضمین می دهد که هر قطره از سوخت شما، صرف رسیدن به مقصد اصلی می شود.

وسواس بر روی جریان نقدینگی

جریان نقدینگی فشار روغن موتور جت شماست. موتور کسب وکارتان می تواند بهترین و قدرتمندترین موتور جهان باشد، اما اگر برای یک لحظه فشار روغن آن به صفر برسد، موتور در جا قفل کرده و منفجر می شود. این حیاتی ترین درسی است که هر کارآفرینی باید بیاموزد: شما با کمبود سود از بین نمی روید؛ شما با کمبود پول نقد می میرید. 

مدیریت جریان نقدینگی هنر پیش بینی و مدیریت دقیق زمان ورود و خروج پول نقد به حساب بانکی شماست. این یعنی شما باید بدانید که مشتریان شما به طور متوسط چند روزه پول شما را پرداخت می کنند و شما چند روزه پول تامین کنندگان خود را پرداخت می کنید. بهینه سازی این دو متغیر یک بازی استراتژیک است. یک رستوران زنجیره ای کوچک اما موفق در اسپانیا به نام لاترال  (Lateral) با مذاکره هوشمندانه با تامین کنندگان محلی خود توانست دوره پرداخت خود را افزایش دهد و در عین حال، با ارائه یک تخفیف کوچک برای پرداخت نقدی توسط مشتریان دوره دریافت خود را کاهش داد. این مانور ساده یک بالشتک نقدینگی حیاتی برای آنها ایجاد کرد که به آنها اجازه داد بدون نیاز به وام بانکی، دو شعبه جدید افتتاح کنند. داشبورد جریان نقدینگی شما، باید روشن ترین و پراهمیت ترین چراغ هشدار در کابین خلبان شما باشد.

راهنمای فهم صورت های مالی

سه صورت مالی اصلی سود و زیان، جریان وجوه نقد و ترازنامه مانند سه ابزار اصلی در کابین خلبان شما هستند. یک خلبان بی تجربه فقط به یکی از آنها نگاه می کند، اما یک خلبان حرفه ای داستان را از ترکیب هر سه آنها می فهمد.

•    سود و زیان: این به شما می گوید که در یک بازه زمانی مشخص (مثلا یک فصل)، با چه سرعتی در حال حرکت بوده اید و آیا سود یا زیان کرده اید. این برای درک عملکرد کلی عالی است.

•    جریان وجوه نقد: همانطور که گفتیم، این نشان دهنده سلامت لحظه ای موتور شماست. این ابزار به شما می گوید که آیا سیستم شما تحت فشار است یا به صورت روان کار می کند.

•    ترازنامه: این ابزار به شما یک تصویر کلی از سلامت و استحکام ساختاری جت شما در یک لحظه مشخص می دهد. چقدر دارایی دارید؟ چقدر بدهی دارید؟ و چقدر از این جت واقعا متعلق به شماست؟ یک جت با بدهی های سنگین ممکن است سریع حرکت کند، اما در برابر کوچک ترین تلاطمی شکننده تر خواهد بود.

شما به عنوان رهبر، نیازی ندارید که یک حسابدار باشید، اما باید توانایی خواندن این سه ابزار و فهمیدن داستانی را که در مجموع روایت می کنند، داشته باشید.

ارزیابی مداوم: گام آخر

ماموریت های موفق با یادگیری مداوم تعریف می شوند. بهترین خلبانان پس از هر پرواز در یک جلسه توجیهی شرکت کرده و عملکرد خود را با برنامه اولیه مقایسه می کنند. «چرا در این نقطه ارتفاع کم کردیم؟»، «چرا مصرف سوخت ما در این بخش ۱۰ درصد بیشتر از پیش بینی بود؟». این فرآیند بررسی ماهانه عملکرد مالی جلسه توجیهی شماست. در این جلسات شما اعداد واقعی را با بودجه و پیش بینی های خود مقایسه کرده و مهمتر از همه، به دنبال درک چرایی تفاوت ها می گردید. این فرآیند فرضیات شما را به چالش می کشد و به شما اجازه می دهد تا مدل ذهنی خود از کسب و کار را به طور مداوم دقیق تر کنید. آیا هزینه جذب مشتری شما بالاتر از انتظار بود؟ شاید کانال بازاریابی شما اشتباه است. آیا درآمد شما کمتر از پیش بینی بود؟ شاید قیمت گذاری شما نیاز به بازنگری دارد. این جلسات لحظات دردناک اما حیاتی یادگیری هستند که به شما اجازه می دهند در ماموریت بعدی خلبان بهتری باشید.

مطلب مرتبط: مدیریت مالی هوشمند در دنیای کسب و کار

سخن پایانی

مدیریت مالی چیزی فراتر از اعداد و ارقام است. این یک نظم ذهنی است. این گذار از هویت یک کارآفرین رویاپرداز به یک ناخدای استراتژیک است. این پذیرش این حقیقت است که برای رساندن امن این جت به مقصد، شما نمی توانید فقط به بیرون و افق های زیبا نگاه کنید؛ شما باید بیش از هر کس دیگری، به ابزارهای دقیق و گاهی خسته کننده درون کابین خلبان خود مسلط باشید.

این داشبورد دشمن خلاقیت شما نیست؛ این توانمندساز رویاهای شماست. این ابزاری است که به شما آزادی و اطمینان می دهد تا با شجاعت بیشتری در آسمان ناشناخته ها پرواز کنید، زیرا می دانید که از سلامت موتور خود آگاهید، سوخت کافی در اختیار دارید و مسیر را به وضوح می بینید. سوال این است: آیا شما آماده اید که از صندلی مسافر بلند شوید و در صندلی خلبانی کسب و کار خود بنشینید؟

منابع:

https://www.investopedia.com

https://www.bdc.ca